Abstrakt
W artykule prześledzono historię gramatyki językowo-społecznej. Ponadto wyznaczono jej strukturę i główne poziomy, ustalono podstawowe zasady. Gramatyka językowo-społeczna korzysta z pojęć lingwistycznego kształtowania osobowości językowej, włącza wiedzę i umiejętności komunikacyjne pod względem obecności w nich elementów funkcjonalno-semantycznych paradygmatów form gramatycznych, a także form kategorialnych w odpowiednich praktykach dyskursywnych. Gramatyka językowo-społeczna obejmuje poziom komunikacyjny (strategie i taktyki, praktyki dyskursywne, teksty osobiste itp.), kognitywny (scenariusze, koncepty, konceptosfery itp.), pragmatyczny (presupozycje, akty językowe, gatunki, rejestry itp.), sytuacyjno-czynnościowy (pozycja, inicjalizacja itp.), których jednostki i kategorie są oznaczone semantyką synkretyczną.Bibliografia
С. П. Неверов, Общественно-языковая практика современной Японии, Москва 1982.
Г. И. Богин, Модель языковой личности в ее отношении к разновидностям текстов, Автореф. дис. докт. филол. наук, Ленинград 1984.
W. Wundt, Sprachgeschichte und Spachpsichologie Elemente der Völkerpsychologie, p. 7: Wie das Kindheit, das Jugend-, das Mannesalterstetigineinanderübergehen, so verhältessichabernichtandersbei den Stufen der Völkerentwickung, Leipzig 1901.
В. фон Гумбольдт, Избр. тр. по языкозн., Москва 1984.
И. А. Бодуэн де Куртенэ, Избр. тр. по общ. языкозн., в 2 томах, Москва 1963.
А. А. Потебня, Из записок по русской грамматике, в 4 томах, Москва 1958 – 1985.
М. Гайдеґґер, Дорогою до мови, перекл. з нім. В. Кам’янець, Львів 2007.
П. Серио, Деревянный язык, язык другого и свой язык. Поиски настоящей речи в социалистической Европе 1980-х годов, [в:] „Политическая лингвистика”, вып. 5 (25), Екатеринбург 2008.
А. П. Загнітко, Типологія категорійної семантики невідмінюваних іменників, [в:] Акцентологія. Етимологія. Семантика: до 75-річчя академіка НАН України В. Г. Скляренка, Київ 2013.
А. Загнітко, Системність граматичної семантики: лексикографічний вимір, [в:] „У простору лингвистичке славистике”, Зб. науч. радова, поводом 65 година живота академіка Предрага Пипера, Београд 2015, с. 381‒398;
А. П. Загнітко, Теоретична граматика сучасної української мови. Морфологія. Синтаксис, Донецьк 2011.
А. Загнітко, Лінгвоіндивідуації та лінгвоіндивідуалізації в епістолярному дискурсі: закономірності реалізації мовної особистості, [в:] „Лінгвокомп’ютерні дослідження”, вип. 9, Вінниця 2016, с. 121‒143.
А. П. Загнітко, Теоретична граматика сучасної української мови. Морфологія. Синтаксис, Донецьк 2011.
А. Загнітко, Сучасна лінгвістика: погляди та оцінки, Донецьк 2014.
А. Загнітко, Теорія граматики і тексту, Донецьк 2014.
А. Загнітко, Теорія граматизації: категорійно-рівневий простір, [в:] „Науковий вісник Східноєвропейського національного університету імені Лесі Українки. Філологічні науки”, ред. кол. Н. Г. Колошук та ін., 2015, № 4 (305), с. 181‒187.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).