Abstrakt
W artykule omówiono przyczyny pisania przez T. Szewczenkę dziennika po rosyjsku. Przedstawiono opinie badaczy i zaprezentowano przemyślenia autorki na temat powodów takiej praktyki piśmienniczej. Wśród nich wymieniono: nieukształtowany w tamtych czasach styl prozy ukraińskiej, na co istotny wpływ miały rozporządzenia carskie zabraniające posługiwania się językiem ukraińskim; chęć kamufl ażu, gra, zwłaszcza słowna, eksperymenty lingwistyczne związane z psychotypem T. Szewczenki, jego ironicznym charakterem, jaki przejawia się w umiejętności wykorzystania humoru i żartów; przebywanie w środowisku rosyjskojęzycznym, pragnienie doskonałego opanowania języka rosyjskiego, umożliwiającego rozmowy z przyjaciółmi rosyjskojęzycznymi (Rosjanami i Ukraińcami), utrzymywanie kontaktów z działaczami kultury w Rosji; posiadanie obywatelstwa Imperium Rosyjskiego i inne. Ważny jest również poziom władania językiem rosyjskim. Porównano rosyjskojęzyczną praktykę językową Kobziarza z praktyką literacką M. Gogola.Bibliografia
Т. А. Космеда, Комунікативна компетенція Івана Франка: міжкультурні, інтерперсональні, риторичні виміри, Львів 2006.
Т. А. Космеда, Ego і Alter Ego Тараса Шевченка в комунікативному просторі щоденникового дискурсу, Дрогобич 2012.
Б. Рубчак, Живописаний Шевченко („Журнал” як текст), [в:] Світи Тараса Шевченка, Збірник статей до 175-річчя з дня народж. поета, ЗНТШ, Філологічна секція, т. 214, Нью-Йорк,1989, с. 83–90.
В. М. Русанівський, Літопис творчості і боротьби, [в:] „Радянське літературознавство”, 1986, № 9, с. 33-40.
О . Ткаченко, Проблеми захисту мов і мовного відродження, [в:] Мова і мовознавство в духовному житті суспільства, Київ 2007, с. 113.
Є . Нахлік , Доля — Los — Судьба: Шевченко і польські та російські романтики, Львів 2003.
О. Литвинникова, Устойчивые словесные комплексы в „Дневнике” Т. Г. Шевченко (Нижегородский период), [в:] Слово. Текст. Фраза, Сборник статей к 60-летию проф. М. А. Алексеенко , Москва 2002, с. 241-248.
Ю. Барабаш, Мова імперії, [в:] „Урок української”, 2004, № 1, с. 53-59.
Л. Мацько, Тарас Шевченко — основоположник нової української літературної мови, [в:] її ж, Українська мова в освітньому просторі, Навч. посібник для студентів-філологів освітньо-кваліфікаційного рівня „магістр”, Київ 2009, с. 173–181.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).