OBRAZ SAFONY W DYSKURSIE MODERNISTYCZNYM
PDF (Українська)

Słowa kluczowe

Safona
kanon
modernizm
mitologizacja
nurt apolliński i dionizyjski

Jak cytować

Тurhan О. (2021). OBRAZ SAFONY W DYSKURSIE MODERNISTYCZNYM. Studia Ukrainica Posnaniensia, 9(1), 177–186. https://doi.org/10.14746/sup.2021.9.1.15

Abstrakt

W artykule zbadano modernistyczną recepcję literackiego obrazu starożytnej poetki Safony w twórczości ukraińskich pisarzy przełomu XIX i XX wieku – Łesi Ukrainki, Mykoły Czerniawskiego, Ludmyły Staryckiej-Czerniachiwskiej. W głównej mierze wyjaśniono genezę odwoływania się do wskazanego obrazu w literaturze różnych epok, przeanalizowano specyfikę jego interpretacji w utworach różnych gatunków wymienionych wyżej ukraińskich pisarzy. Podkreślono także oryginalność interpretacji i mitologizacji Safony w wierszach Łesi Ukrainki i M. Czerniawskiego, w dramacie L. Staryckiej-Czerniachiwskiej oraz w niedokończonym dramacie Łesi Ukrainki pod tym samym tytułem. Ujawniono, w jaki sposób w analizowanych pracach tradycyjny obraz kumuluje zarówno ogólny paradygmat kulturowy, jak i jego transformację w epoce modernizmu, która to na ukraińskim gruncie syntetyzowała zachodnioeuropejskie kanony sztuki ze specyfiką narodową, „filozofię życia” z „filozofią serca”, nurt apolliński z nurtem dionizyjskim. Potwierdzono, iż w twórczości ukraińskich pisarzy wskazanego okresu decydującym czynnikiem w interpretacji obrazu Safony jest skoncentrowanie się na kwestii twórczości starożytnej poetki i micie o miłości Safony i Theonasa.
Szczególną uwagę zwrócono na fakt, iż tendencją dominującą w twórczym podejściu Łesi Ukrainki, M. Czerniawskiego, L. Staryckiej-Czerniachiwskiej do kreowania obrazu starożytnej poetki jest
neomitologizacja, charakterystyczna dla dyskursu modernistycznego we wszystkich rodzajach sztuki, a zwłaszcza w literaturze.

https://doi.org/10.14746/sup.2021.9.1.15
PDF (Українська)

Bibliografia

Averincev S., Antichnyj ritoricheskij ideal i kul’tura Vozrozhdeniya [Ancient rhetorical ideal and Renaissance culture], [v:] Antichnoe nasledie v kul’ture Vozrozhdeniya, red. L. Bragina, Moskva: Nauka, 1984, s. 142–153.

Bahlai Y., Lehenda pro smert poetesy Sapfo v ukrainskii literaturi [The legend about the poetess Sappho’s death in Ukrainian literature], [v:] „Ukrainske literaturoznavstvo”, 1971, nr 13, s. 24–29.

Berdyaev M., Lyubov’ u Dostoevskogo [Love in Dostoevsky’s], [v:] „Russkij E’ros ili Filosofiya lyubvi v Rossii”, sost. V. Shestakov, Moskva: Progress, 1991, s. 273–283.

Emerson R., Poeziia yak filosofiia [Poetry as philosophy], [v:] „Filosofska i sotsiolohichna dumka”, 1992, nr 6, s. 155.

Mify narodov mira. E’nciklopediya [Myths of the peoples of the world. Encyclopedia], v 2 tomax, red. S. Tokarev, t. 1, Moskva: Sovetskaya e’nciklopediya, 1991.

Sodomora A., Pisenna liryka Alkeia i Sapfo [Song lyrics of Alceus and Sappho], [v:] „Zhovten”, 1968, nr 1, s. 90–93.

Uspenskij P., Iskusstvo i lyubov’ [Art and love], [v:] „Russkij E’ros ili Filosofiya lyubvi v Rossii”, sost. V. Shestakov, Moskva: Progress, 1991, s. 221–231.

Franko I., Zibrannia tvoriv u 50 tomakh [Collection of works in 50 volumes], t. 41, Kyiv: Naukova dumka, 1984.

Brown S., A Victorian Sappho: Agency, Identity, and the Politics of Poetics, [in:] “ESC: English Studies in Canada”, 1994, vol. 20, nr 2, p. 205–225.

Landrum D.W., Sarah and Sappho: Lesbian Reference in The French Lieutenant’s Woman, [in:] “Mosaic: An Interdisciplinary Critical Journal”, 2000, vol. 33, nr 1, p. 59–76.

McGann J., Mary Robinson and the myth of Sappho, [in:] “Modern Language Quarterly”, 1995, vol. 56, nr 1, p. 55–76.