Słowa kluczowe
kanon
pisarz
generacja
kultura narodowa
tradycja
Jak cytować
Abstrakt
Autor ujmuje literaturę ukraińską XX stulecia jako część historii literatury. Wskazuje na specyfikę tworzenia kanonu literackiego, a także analizuje przerwy w rozwoju literatury. Niekorzystne warunki społeczne spowodowały zaniedbanie tradycji. Kolonialne i totalitarne okoliczności przez długi czas spowalniały poszukiwanie właściwej formy i tylko w okresie niepodległości Ukrainy udało się zrekompensować straty z przeszłości. Przezwyciężając pęknięcia i kryzysy, literatura ukraińska wykazała się niezwykłą żywiołowością i odpornością. Pod koniec XX wieku stworzyło to warunki, aby osiągnąć nową jakość i ten proces trwa do dziś.
Bibliografia
Andreichyk M., Intelektual yak heroi ukrainskoi prozy 90-kh rokiv [Intellectual as a hero of Ukrainian prose of the 1990s], per. z anhl. I. Andrushchenka, Lviv: Piramida, 2014.
Andrusiak I., „Potsilunok kriz rebra svitla” [Kiss through the ribs of the world], [v:] „Ukrainska literatura sohodni. Eseistyka”, upor. V. Medvid, Kyiv: Neopalyma kupyna, 2005, s. 223–232.
Bila A., Ukrainskyi literaturnyi avangard: poshuky, stylovi napriamky [Ukrainian literary avantgarde: searches, stylistic directions], Kyiv: Smoloskyp, 2006.
Hundorova T., Pisliachornobylska biblioteka: Ukrainskyi literaturnyi postmodernizm [Post-Chernobyl Library: Ukrainian literary postmodernism], Kyiv: Krytyka, 2005.
Danylenko V., Lisorub u pusteli [Logger in the wilderness], Kyiv: Akademiia, 2008.
Dziuba I., Chy usvidomliuiemo natsionalnu kulturu yak tsilisnist? [Do we recognize national culture as integrity?], [v:] „Z krynytsi” lit: u 3 t., t. 2, Kyiv: vyd-vo „Oberehy”, „Helikon”, 2001, c. 578–594.
Lavrinenko Yu., Zrub i parosti. Literaturno-krytychni statti, esei, refleksii [Log cabin and parity. Literary and critical articles, essays, reflections], Miunkhen: Suchasnist, 1971.
Morenets V., Proshchannia z ideolohichnoiu «vichnistiu» (pohliad na ukrainsku poeziiu 80–90-kh rokiv) [Farewell to ideological „eternity” (a look at Ukrainian poetry of the 80’s and 90’s)], [v:] Oksymoron. Literaturoznavchi statti, doslidzhennia, esei [„Ocsymoron. Literary articles, research, essays”], Kyiv: Fakt, 2010, s. 13–33.
Morenets V., Ukrainskyi literaturnyi kanon: mify i realnist [Ukrainian literary canon: myths and reality], [v:] „Oksymoron. Literaturoznavchi statti, doslidzhennia, esei” [„Ocsymoron. Literary articles, research, essays”], Kyiv: Fakt, 2010, s. 13–33.
Pavlyshyn M., Kanon ta ikonostas: Literaturno-krytychni statti [Canon and iconostasis: literary and critical articles], Kyiv: Chas, 1997.
Pavlyshyn M., Olha Kobylianska: prochytannia [Olga Kobylyanska: reading], Kharkiv: Akta, 2008.
Sverstiuk Ye., Shistdesiatnyky i Zakhid [Generation 60s and West], [v:] „Bludni syny Ukrainy” [„The whone sons of Ukraine”], Kyiv: Znannia Ukrainy, 1993, s. 23–33.
Tarnashynska L., Ukrainske shistdesiatnytstvo: Profili na tli pokolinnia (Istoryko-literaturnyi ta poetykalnyi aspekty) [Ukrainian generation of the 60’s: profiles against the background of a generation], Kyiv: Smoloskyp, 2010.
Tynjanov Ju., Literaturnyj fakt [Literary fact], [v:] Тынянов Ю., „Arhaisty i novatory” [„Archaists and innovators”], Leningrad: Pryboj, 1929, s. 5–29.
Kharchuk R., Suchasna ukrainska proza: postmodernyi period [Modern Ukrainian prose: postmodern period], Kyiv: Akademiia, 2008.
Matusiak A., Wyjść z milczenia. Dekolonialne zmagania literatury i kultury ukraińskiej XXI wieku z traumą kolonialną [Get out of silence. The decolonal struggles of Ukrainian literature and culture of the 21st century with colonial trauma], Wojnowice – Wrocław: Wydawnictwo KEW, 2019.
Nowacki A., Treść versus forma. Z rozważań nad naturą tekstu literackiego w świetle ukraińskich manifestów literackich lat 20. XX wieku [Content versus form. From the considerations on the nature of the literary text in the light of the Ukrainian literary manifestoes of the 1920s], [v:] „Studia Ukranica Posnaniensia”, 2020, z. VIII/2, s. 119–130.
Tucker A., The Legacies of Totalitarianisn. A Theoretical Framework, New York: Cambridge University Press, 2015.
Yurchak A., Everything was forever, until it was no more: The last Soviet generation, Princeton: Princeton university press, 2006.
Lavrinenko Yu., Rozstriliane vidrodzhennia: Antolohiia 1917–1933. Poeziia – proza – drama – esei [Shot revival: Anthology 1917–1933. Poetry – prose – drama – essays], Paryzh: Kultura, 1959.
Ukrainski literaturni shkoly ta hrupy 60–90-kh rr. KhKh st. Antolohiia vybranoi poezii ta eseistyky [Ukrainian literary schools and groups of the 60-90’s Twentieth century. Anthology of selected poetry and essays], upor. V. Gabor, Lviv: LA „Piramida”, 2009.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).