Ключові слова
canon
writer
generation
national culture
tradition
Як цитувати
Анотація
The author of the article analyzes Ukrainian literature of the past century as a part of the history of literature. He draws attention to the peculiarities of the literary canon as well as to the interruption in the process of literary development during the different colonial and totalitarian periods. Adverse social conditions determined the neglect of the tradition. Colonial and totalitarian circumstances slowed down the search for a proper form for a long time, and only during the period of Ukraine’s independence did it become possible to make up for past losses. Overcoming all crises, Ukrainian literature has shown extraordinary vitality and resilience. Such circumstances created the conditions at the end of the twentieth century for the realization of a new quality in its literature, which is being formed to this day.
Посилання
Andreichyk M., Intelektual yak heroi ukrainskoi prozy 90-kh rokiv [Intellectual as a hero of Ukrainian prose of the 1990s], per. z anhl. I. Andrushchenka, Lviv: Piramida, 2014.
Andrusiak I., „Potsilunok kriz rebra svitla” [Kiss through the ribs of the world], [v:] „Ukrainska literatura sohodni. Eseistyka”, upor. V. Medvid, Kyiv: Neopalyma kupyna, 2005, s. 223–232.
Bila A., Ukrainskyi literaturnyi avangard: poshuky, stylovi napriamky [Ukrainian literary avantgarde: searches, stylistic directions], Kyiv: Smoloskyp, 2006.
Hundorova T., Pisliachornobylska biblioteka: Ukrainskyi literaturnyi postmodernizm [Post-Chernobyl Library: Ukrainian literary postmodernism], Kyiv: Krytyka, 2005.
Danylenko V., Lisorub u pusteli [Logger in the wilderness], Kyiv: Akademiia, 2008.
Dziuba I., Chy usvidomliuiemo natsionalnu kulturu yak tsilisnist? [Do we recognize national culture as integrity?], [v:] „Z krynytsi” lit: u 3 t., t. 2, Kyiv: vyd-vo „Oberehy”, „Helikon”, 2001, c. 578–594.
Lavrinenko Yu., Zrub i parosti. Literaturno-krytychni statti, esei, refleksii [Log cabin and parity. Literary and critical articles, essays, reflections], Miunkhen: Suchasnist, 1971.
Morenets V., Proshchannia z ideolohichnoiu «vichnistiu» (pohliad na ukrainsku poeziiu 80–90-kh rokiv) [Farewell to ideological „eternity” (a look at Ukrainian poetry of the 80’s and 90’s)], [v:] Oksymoron. Literaturoznavchi statti, doslidzhennia, esei [„Ocsymoron. Literary articles, research, essays”], Kyiv: Fakt, 2010, s. 13–33.
Morenets V., Ukrainskyi literaturnyi kanon: mify i realnist [Ukrainian literary canon: myths and reality], [v:] „Oksymoron. Literaturoznavchi statti, doslidzhennia, esei” [„Ocsymoron. Literary articles, research, essays”], Kyiv: Fakt, 2010, s. 13–33.
Pavlyshyn M., Kanon ta ikonostas: Literaturno-krytychni statti [Canon and iconostasis: literary and critical articles], Kyiv: Chas, 1997.
Pavlyshyn M., Olha Kobylianska: prochytannia [Olga Kobylyanska: reading], Kharkiv: Akta, 2008.
Sverstiuk Ye., Shistdesiatnyky i Zakhid [Generation 60s and West], [v:] „Bludni syny Ukrainy” [„The whone sons of Ukraine”], Kyiv: Znannia Ukrainy, 1993, s. 23–33.
Tarnashynska L., Ukrainske shistdesiatnytstvo: Profili na tli pokolinnia (Istoryko-literaturnyi ta poetykalnyi aspekty) [Ukrainian generation of the 60’s: profiles against the background of a generation], Kyiv: Smoloskyp, 2010.
Tynjanov Ju., Literaturnyj fakt [Literary fact], [v:] Тынянов Ю., „Arhaisty i novatory” [„Archaists and innovators”], Leningrad: Pryboj, 1929, s. 5–29.
Kharchuk R., Suchasna ukrainska proza: postmodernyi period [Modern Ukrainian prose: postmodern period], Kyiv: Akademiia, 2008.
Matusiak A., Wyjść z milczenia. Dekolonialne zmagania literatury i kultury ukraińskiej XXI wieku z traumą kolonialną [Get out of silence. The decolonal struggles of Ukrainian literature and culture of the 21st century with colonial trauma], Wojnowice – Wrocław: Wydawnictwo KEW, 2019.
Nowacki A., Treść versus forma. Z rozważań nad naturą tekstu literackiego w świetle ukraińskich manifestów literackich lat 20. XX wieku [Content versus form. From the considerations on the nature of the literary text in the light of the Ukrainian literary manifestoes of the 1920s], [v:] „Studia Ukranica Posnaniensia”, 2020, z. VIII/2, s. 119–130.
Tucker A., The Legacies of Totalitarianisn. A Theoretical Framework, New York: Cambridge University Press, 2015.
Yurchak A., Everything was forever, until it was no more: The last Soviet generation, Princeton: Princeton university press, 2006.
Lavrinenko Yu., Rozstriliane vidrodzhennia: Antolohiia 1917–1933. Poeziia – proza – drama – esei [Shot revival: Anthology 1917–1933. Poetry – prose – drama – essays], Paryzh: Kultura, 1959.
Ukrainski literaturni shkoly ta hrupy 60–90-kh rr. KhKh st. Antolohiia vybranoi poezii ta eseistyky [Ukrainian literary schools and groups of the 60-90’s Twentieth century. Anthology of selected poetry and essays], upor. V. Gabor, Lviv: LA „Piramida”, 2009.
Ліцензія
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).