Słowa kluczowe
cecha percepcyjna
obiektywizacja językowa
językoznawstwo ukraińskie
Jak cytować
Abstrakt
Uwaga badawcza koncentruje się na metodach wykrywania i badania prototypów. Udowodniono zależność prototypu od kategorii wybranej do analizy. Istnieją trzy główne kategorie, w których cecha percepcyjna jest zobiektywizowana: rzeczywista kategoria znaku percepcyjnego, kategoria obiektów znaku percepcyjnego, kategoria pola semantycznego znaku percepcyjnego. W świetle powyższego rozróżnia się leksykalne, referencyjne i semantyczne prototypy znaku cechy percepcyjnej.Bibliografia
Асмолов А., По ту сторону сознания: методологические проблемы неклассической психологии, Москва 2002, [в:] Электронный ресурс: http://cl.rushkolnik.ru/docs/7840/index-47990.html?page=32 (24.10.2017).
Болдырев Н. Н., Прототипы в языковой категории знаний, [в:] „Проблемы представления (репрезентации) в языке: Типы и форматы знаний”, 2007, вып. 2, с. 29–37.
Вежбицкая А., Язык. Культура. Познание, Москва 1996.
Лакофф Дж., Женщины, огонь и опасные вещи: Что категории языка говорят нам о мышлении, Москва 1987.
Парасин Н., Виды референтного прототипа, [в:] „Филологические науки. Вопросы тео рии и практики”, 2014, № 8 (38), ч. 1, с. 146–149.
Парасін Н., Когнітивні аспекти дослідження семантики кольоропозначень, [в:] „Вісник Київського національного університету імені Тараса Шевченка. Серія «Мова. Література. Фольклористика», 2013, № 1 (24), с. 35–38.
Селіванова О., Сучасна лінгвістика: термінологічна енциклопедія, Полтава 2006.
Старко В. Ф., Основні типи категорій в мовно-когнітивних дослідженнях, [в:] „Мовознавчий вісник”, 2008, вип. 6, с. 238–243.
Cruse D., Prototype Theory and Lexical Semantics, [in:] „Meaning and Prototypes: Studies in Linguistic Categorization”, London and New York 1990, p. 382–402.
Kleiber G., La semantique du prototype: Categories et sens lexical, Paris 1990.
Labov W., The Boundaries of Words and Their Meanings, [in:] „New Ways of Analyzing Variation in English”, Washington 1973, p. 340–373.
MacLaury R., Prototypes revisited, [in:] „Annual Reviev of anthropology”, 1991, nr. 20, p. 55–74.
Nyckees V., Categories semantiques et historicite des signifi cations [in:] „Historie. Epistemologie. Language”, 1997, t. 19, fasc. 1, p. 97–119.
Rosch E., “Focal” color areas and the development of color names, [in:] „Developmental Psychology”, 1971, nr. 4, p. 449.
Rosch E., Cognitive reference points, [in:] „Cognitive Psychology”, 1975, nr. 27, p. 532–547.
Rosch E., Cognitive representations of semantic categories, [in:] „Journal of Experimental Psychology”, 1975, nr 104, p. 192–233.
Rosch E., Human Categorization, [in:] „Studies in Cross-Cultural Psychology”, 1977, nr 1, p. 1–49.
Rosch E., Lloyd B., Principles of Categorization, [in:] Eleanor Rosch & Barbara B. Lloyd (eds.). Cognition and Categorization, New York 1978.
References
Asmolov A., Po tu storonu soznanija: metodologicheskie problemy neklassicheskoj psihologii [Reverse Side of Consciousness: Methodological Problems of Non-Classical Psychology], Moskva 2002, [v:] E`lektronnyj resurs: http://cl.rushkolnik.ru/docs/7840/index-47990.html?page=32 (24.10.2017).
Boldyrev N. N., Prototipy v jazykovoj kategorii znanij [Prototypes of Linguistic Category of Knowledge], [v:] „Problemy predstavlenija (reprezentacii) v jazyke: Tipy i formaty znanij”, 2007, vyp. 2, s. 29–37.
Vezhbickaja A., Jazyk. Kul'tura. Poznanie [Language. Culture. Cognition], Moskva 1996.
Lakoff Dzh., Zhenshhiny, ogon' i opasnye veshhi: Chto kategorii jazyka govorjat nam o myshlenii [Women, Fire and Dangerous Things: What Language Categories Tell us about Thinking], Moskva 1987.
Parasin N., Vidy referentnogo prototipa [Types of Referent Prototype], [v:] „Filologicheskie nauki. Voprosy teorii i praktiki”, 2014, № 8 (38), ch. 1, s. 146–149.
Parasin N., Kohnityvni aspekty doslidzhennia semantyky koloropoznachen [Cognitive Aspects of Semantics Colour Markers Research], [v:] „Visnyk Kyivskoho natsionalnoho universytetu imeni Tarasa Shevchenka. Seriia: Mova. Literatura. Folklorystyka”, 2013, № 1 (24), s. 35–38.
Selivanova O., Suchasna linhvistyka: terminolohichna entsyklopediia [Modern Linguistics: Terminological Encyclopedia], Poltava 2006.
Starko V. F., Osnovni typy katehorii v movno-kohnityvnykh doslidzhenniakh [Main Types of Categories in Linguistic Cognitive Researches], [v:] „Movoznavchyi visnyk”, 2008, vyp. 6, s. 238–243.
Cruse D., Prototype Theory and Lexical Semantics, [in:] „Meaning and Prototypes: Studies in Linguistic Categorization”, London and New York 1990, p. 382–402.
Kleiber G., La semantique du prototype: Categories et sens lexical, Paris 1990.
Labov W., The Boundaries of Words and Their Meanings, [in:] „New Ways of Analyzing Variation in English”, Washington 1973, p. 340–373.
MacLaury R., Prototypes revisited, [in:] „Annual Reviev of anthropology”, 1991, nr. 20, p. 55–74.
Nyckees V., Categories semantiques et historicite des signifi cations [in:] „Historie. Epistemologie. Language”, 1997, t. 19, fasc. 1, p. 97–119.
Rosch E., “Focal” color areas and the development of color names, [in:] „Developmental Psychology”, 1971, nr. 4, p. 449.
Rosch E., Cognitive reference points, [in:] „Cognitive Psychology”, 1975, nr. 27, p. 532–547.
Rosch E., Cognitive representations of semantic categories, [in:] „Journal of Experimental Psychology”, 1975, nr 104, p. 192–233.
Rosch E., Human Categorization, [in:] „Studies in Cross-Cultural Psychology”, 1977, nr 1, p. 1–49.
Rosch E., Lloyd B., Principles of Categorization, [in:] Eleanor Rosch & Barbara B. Lloyd (eds.). Cognition and Categorization, New York 1978.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).