Słowa kluczowe
figury przemieszczenia
figury gromadzenia
figury dodawania
efekt stylistyczny
figura stylistyczna
przestrzeń języka poetyckiego
Jak cytować
Abstrakt
Autorka rozpatruje tkankę składniowo-stylistyczną twórczości wybitnego ukraińskiego poety Iwana Nyzowego, którego dorobek artystyczny dotychczas pozostaje poza zasięgiem zainteresowań językoznawców. Nieodłącznym składnikiem przestrzeni językowej poety są środki stylistyczne o charakterze składniowym. Badaczka analizuje funkcjonowanie w utworach poety takich środków stylistycznych, jak figury dodawania (anafora, epistrofa, homoioteleuton), figury gromadzenia (gradacja, polisyndeton, asyndeton), figury przemieszczenia (inwersja, chiazm), figury retoryczne (zwrot adresatywny, pytanie, negacja, afirmacja, okrzyk). Za pomocą wymienionych środków figuratywno-ekspresyjnych o charakterze składniowym poeta tworzy wyjątkową tonację emocjonalną tekstu poetyckiego, uwypukla swoją wypowiedź, układa swoisty rysunek rytmiczno-melodyczny i kreuje wyraziste kontury obrazu poetyckiego, a zatem jako autor osiąga najbardziej wyrazisty efekt stylistyczny w manifestacji swojego światopoglądu indywidualnego.
Bibliografia
Вовк А.В., Експресивний синтаксис у системі ідіостилю письменника (на матеріалі „Що- денників” О. Гончара), дис. … канд. філол. наук, Днiпро, 2020.
Гуйванюк Н.В., Експресивний синтаксис: досягнення і проблеми, [в:] Актуальні проблеми синтаксису, відпов. ред. Н. Гуйванюк, Чернівці: Рута, 2006, с. 267–275.
Єрмоленко С.Я., Синтаксис віршової мови, Київ: Наукова думка, 1969.
Космеда Т., Степан Руданський – майстер жанру співомовки: розбудова ігрової стилістики української мови, [в:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2016, т. IV, c. 55–67.
Манько А.М., Творчість Івана Низового в ідейно-художньому контексті доби, дис. … канд. філол. наук, Запоріжжя, 2021, [в:] Електронний ресурс: https://chtyvo.org.ua/authors/Manko_Alona/Tvorchist_Ivana_Nyzovoho_v_ideino-khudozhnomu_konteksti_doby/.
Низовий І., Вірші, проза, аналітика, огляди, [в:] Електронний ресурс: https://maysterni.com/user.php?id=5537&t=1&sf=1.
Рабчук І., Апозитивна синтаксема як виразник тропеїчних значень у художньому тексті, [в:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2020, т. VIIІ/2, c. 57–69.
Hermann-Ruess A., Emotionale Rhetorik: Mit Worten begeistern, beeindrucken, berühren, Offenbach: GABAL Verlag GmbH, 2014.
Mejer R.M., Deutsche Stilistik, Paderborn: Salzwasser Verlag, 2013.
Parszewska А., Religijny hip-hop na warsztacie językoznawcy, „Studia Slavica”, t. XXIV/2, s. 85– 100, [w:] Źródło elektroniczne: https://dokumenty.osu.cz/ff/journals/studiaslavica/24-2/7_SS-2020_2_Parszewska.pdf.
Vovk A.V., Ekspresyvnyi syntaksys u systemi idiostyliu pysmennyka (na materiali „Shchodennykiv”
O. Honchara) [Expressive syntax in the system of the writer’s idiostyle (on the material of “Schodenniki” by O. Honchar)], dys. … kand. filol. nauk, Dnipro, 2020.
Huivaniuk N.V., Ekspresyvnyi syntaksys: dosiahnennia i problemy [Expressive syntax: achievements and problems], [v:] Aktualni problemy syntaksysu, red. M. Huivaniuk, Chernivtsi: Ruta, 2006, s. 267–275.
Yermolenko S.Ya., Syntaksys virshovoi movy [Syntax of poetic language], Kyiv: Naukova dumka, 1969.
Kosmeda T., Stepan Rudanskyi – maister zhanru spivomovky: rozbudova ihrovoi stylistyky ukrainskoi movy [Stepan Rudanskiy, The master of chants: the development of playful stylistics of the Ukrainian language], [v:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2016, t. IV, s. 55–67. DOI: https://doi.org/10.14746/sup.2016.4.07
Manko A.M., Tvorchist Ivana Nyzovoho v ideino-khudozhnomu konteksti doby [Creativity of Ivan Nyzovyi in the ideological and artistic context of the era], dys. … kand. filol. nauk, Zaporizhzhia, 2021, [v:] Elektronnyi resurs: https://chtyvo.org.ua/authors/Manko_Alona/Tvorchist_Ivana_Nyzovoho_v_ideino-khudozhnomu_konteksti_doby/
Rabchuk I., Apozytyvna syntaksema yak vyraznyk tropeichnykh znachen u khudozhnomu teksti [Appositive syntaxeme as an expression of tropical meanings in belles-letters text], [v:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2020, t. VIIІ/2, s. 57–69. DOI: https://doi.org/10.14746/sup.2020.8.2.04
Hermann-Ruess A., Emotionale Rhetorik: Mit Worten begeistern, beeindrucken, berühren [Emotional rhetoric: inspire, impress, touch with words], Offenbach: GABAL Verlag GmbH, 2014.
Mejer R.M., Deutsche Stilistik [German stylistics], Paderborn: Salzwasser Verlag, 2013.
Nyzovyi I., Virshi, proza, analityka, ohliady [Poems, prose, analytics, reviews], [v:] Elektronnyi resurs: https://maysterni.com/user.php?id=5537&t=1&sf=1.
Parszewska А., Religijny hip-hop na warsztacie językoznawcy [Religious hip-hop at a linguist’s workshop], “Studia Slavica”, vol. XXIV/2, pр. 85–100, [w:] Źródło elektroniczne: https://dokumenty.osu.cz/ff/journals/studiaslavica/24-2/7_SS-2020_2_Parszewska.pdf. DOI: https://doi.org/10.15452/StudiaSlavica.2020.24.0018
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).