Ключові слова
komparatyw
superlatyw
gramatyka
słownik
język ukraiński
Як цитувати
Анотація
W artykule opisano tendencje tworzenia form komparatiwu i superlatiwu we współczesnym języku ukraińskim na materiale słownika A. Neluby, J. Red`ki Słowotwórstwo niepodległej Ukrainy. 2012–2016 (2017). Modele tworzenia form od przymiotników jakościowych oznaczających cechę niestopniowalną, dzierżawczych, przymiotników złożonych itp. sprzyjają reinterpretacji, rozszerzeniu struktury semantycznej słów podstawowych. Cechuje je regularność. Podkreślono potrzebę usystematyzowania odpowiednich tendencji z uwzględnieniem ich regularnej odtwarzalności w gramatyce języka ukraińskiego, ujęciem i objaśnieniem nowych odcieni semantycznych w źródłach leksykograficznych.
Посилання
Апресян Ю. Д., Избр. тр., в 2 томах, т. 2, Интегральное описание языка и системная лексикография, Москва 1995.
Арутюнова Н. Д., Аномалии и язык (к проблеме языковой “картины мира”), [в:] „Вопросы языкознания”, Москва 1987, № 3, с. 3–11.
Арутюнова Н. Д., Язык и мир человека, Москва 1999.
Клименко Н. Ф., Карпіловська Є. А., Кислюк Л. П., Динамічні процеси в сучасному українському лексиконі, Київ 2008.
Колоїз Ж. В., Українська оказіональна деривація, Київ 2007.
Космеда Т. А., Лингвокалейдоскоп: процессы живой речи (на материале русского и укра ин ского языков), Саарбрюккен 2017.
Космеда Т. А., Халіман О. В., Мовна гра в парадигмі інтерпретативної лінгвістики. Граматика оцінки. Граматична ігрема (теоретичне осмислення дискурсивної практики), Дрогобич 2013.
Костусяк Н. М., Категорія ступенів порівняння прикметників і прислівників, Луцьк 2001.
Лотман Ю. М., Декабрист в повседневной жизни (бытовое поведение как историко-психологическая категория), [в:] Литературное наследие декабристов, ред. В. Г. Базанов, В. Э. Вацуро, Ленинград 1975.
Матезиус В. О., О необходимости стабильности литературного языка, Москва 2003. Норман Б. Ю., Игра на гранях языка, Москва 2006.
Ремчукова Е. Н., Аспекты и принципы креативной грамматики, [в:] Теоретические проблемы функциональной грамматики, матер. Всерос. науч. конф., Санкт-Петербург 2001, с. 49–54.
Рязанцева Д., Порушення норми при ступенюванні прикметників, [в:] „Культура слова”, Київ 2011, вип. 74, с. 70–74.
Рязанцева Д. В., Прикметник сучасної української мови у вимірах граматики оцінки, автореф. дис. … канд. філол. наук, Харків 2013.
Рязанцева Д. В., Ступені порівняння прикметників як ефективний засіб створення граматичного значення оцінки (на матеріалі сучасної української публіцистики), [в:] „Вісник Дніпропетров. ун-ту. Серія «Мовознавство»”, відп. ред. Т. С. Пристайко, Дніпропетровськ 2011, № 11, вип. 17, т. 2, с. 155–161.
Санников В. З., Русский язык в зеркале языковой игры, Москва 2002.
Словотворчість незалежної України. 2012–2016. Словник, укл. А. Нелюба, Є. Редько; загальна ред. А. Нелюби, Харків 2017.
References
Apresyan Yu. D., Izbr. tr., v 2 tomah, t. 2, Integral’noe opisanie yazyka i sistemnaya leksikografi ya [Integral Language Description and Systematic Lexicography], Moskva 1995.
Arutyunova N. D., Аnomalii i yazyk (k probleme yazykovoj “kartiny mira” [Anomaly and Language (to the Problem of World Language Image)], [v:] „Voprosy yazykoznaniya”, Moskva 1987, № 3, s. 3–11.
Arutyunova N. D., Yаzyk i mir cheloveka [Language and World of a Person], Moskva 1999.
Klymenko N. F., Karpilovska Ye. A., Kysliuk L. P., Dynamichni protsesy v suchasnomu ukrainskomu leksykoni [Dynamic Processes in Modern Ukrainian Lexicon], Kyiv 2008.
Koloiz Zh. V., Ukrainska okazionalna deryvatsiia [Ukrainian Occasional Derivation], Kyiv 2007.
Kosmeda T. A., Lingvokalejdoskop: processy zhivoj rechi (na materiale russkogo i ukrainskogo yazykov) [Linguo-Kaleidoscope: Processes of Live Speech (on the Material of Russian and English)], Saarbryukken 2017.
Kosmeda T. A., Khaliman O. V., Movna hra v paradyhmi interpretatyvnoi linhvistyky. Hramatyka otsinky. Hramatychna ihrema (teoretychne osmyslennia dyskursyvnoi praktyky). [Language Game in Paradigm of Interpretation Linguistics. Grammar of Estimation. Grammatical Igramme (Theoretical Analysis of Discourse Practice)], Drohobych 2013.
Kostusiak N. M., Katehoriia stupeniv porivniannia prykmetnykiv i pryslivnykiv [Category of Degrees of Comparison of Adjectives and Adverbs], Lutsk 2001.
Lotman Yu. M., Dekabrist v povsednevnoj zhizni (bytovoe povedenie kak istorikopsihologicheskaya kategoriya) [Decabrist in Every-day Life (Mode of Life Behaviour as Psycological Category)], [v:] Literaturnoe nasledie dekabristov, red. V. H. Bazanov, V. Е. Vaczuro, Leningrad 1975.
Matezius V. O., O neobhodimosti stabil’nosti literaturnogo yazyka [About the Necessity of Literary Language Stability], Moskva 2003.
Norman B. Yu., Igra na granyah yazyka [Game on Language Margins], Moskva 2006.
Remchukova E. N., Аspekty i principy kreativnoj grammatiki [Aspects and Principles of Creative Grammar], [v:] Teoreticheskie problemy funkcional’noj grammatiki, mater. Vseros. nauch. konf., Sankt-Peterburg 2001, s. 49–54.
Riazantseva D., Porushennia normy pry stupeniuvanni prykmetnykiv [Norm Violation in Degrees of Comparison of Adjectives], [v:] „Kultura slova”, Kyiv 2011, vyp. 74, s. 70–74.
Riazantseva D. V., Prykmetnyk suchasnoi ukrainskoi movy u vymirakh hramatyky otsinky [Adjectives of Modern Ukrainian Language through the Prism of Grammar of Estimation], avtoref. dys. … kand. fi lol. nauk, Kharkiv 2013.
Riazantseva D. V., Stupeni porivniannia prykmetnykiv yak efektyvnyi zasib stvorennia hramatychnoho znachennia otsinky (na materiali suchasnoi ukrainskoi publitsystyky) [Degrees of Comparison of Adjectives as Effective Means of Formation of Grammatical Meaning of Estimation (based on the material of modern Ukrainian publicistics)], [v:] „Visnyk Dniprop. un-tu. Seriia «Movoznavstvo»”, vidp. red. T. S. Prystaiko, Dnipropetrovsk 2011, № 11, vyp. 17, t. 2, s. 155–161.
Sannikov V. Z., Russkij yazyk v zerkale yazykovoj igry [The Russian Language in Mirror of Language Play], Moskva 2002.
Slovotvorchist nezalezhnoi Ukrainy. 2012–2016 [Word-Formation of Independent Ukraine]. Slovnyk, ukl. A. Neliuba, Ye. Redko, zahalna red. A. Neliuby, Kharkiv 2017.
Ліцензія
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).