ПРИКМЕТНИКОВІ ТА ПРИСЛІВНИКОВІ ДЕРИВАТИ ЛЕКСЕМИ ‘CЕЛО’ ТА ЇХНІ ПОЛЬСЬКІ ВІДПОВІДНИКИ. ПРОБЛЕМИ ПЕРЕКЛАДУ
PDF

Ключові слова

językoznawstwo kontrastywne
leksyka
semantyka
tłumaczenie
homonimy międzyjęzykowy
interferencja leksykalna
terminy społeczno-polityczne

Як цитувати

Гойсак, В. . (2021). ПРИКМЕТНИКОВІ ТА ПРИСЛІВНИКОВІ ДЕРИВАТИ ЛЕКСЕМИ ‘CЕЛО’ ТА ЇХНІ ПОЛЬСЬКІ ВІДПОВІДНИКИ. ПРОБЛЕМИ ПЕРЕКЛАДУ. Studia Ukrainica Posnaniensia, 9(1), 45–58. https://doi.org/10.14746/sup.2021.9.1.04

Анотація

Przedmiotem badań są przymiotnikowe i przysłówkowe derywaty leksemu село w języku ukraińskim oraz ich polskie odpowiedniki. Za zasadnością podjęcia tematu przemawiają: duże prawdopodobieństwo wystąpienia interferencji leksykalnej w językach blisko spokrewnionych; fakt, iż na współczesny zakres znaczeniowy rozpatrywanych leksemów miały wpływ zmiany ewolucyjne w obu językach oraz sztucznie narzucone w czasach komunistycznych (np. likwidacja leksemów z rdzeniem ріль-, nadmierne używanie skrótowców) oraz to, że niektóre z rozpatrywanych derywatów wchodzą w skład wciąż kształtujących się terminów społeczno-politycznych (np. сільський голова). Badania mieszczą się w zakresie językoznawstwa kontrastywnego. Zastosowano metodę porównawczej analizy semantycznej oraz analizy definicyjnej pojęć. Celem badań było określenie podobieństw i różnic w polach znaczeniowych analizowanych leksemów oraz w ich funkcjonowaniu w różnych kontekstach i stylach. Udało się wyznaczyć polskie odpowiedniki semantyczne derywatów ukraińskich, wskazać homonimy/paronimy międzyjęzykowe, podobieństwa i różnice stylistyczne,
określić potencjalne trudności w tłumaczeniu (zweryfikowane na drodze badań empirycznych), wskazać
pewne nieścisłości w słownikach.

https://doi.org/10.14746/sup.2021.9.1.04
PDF

Посилання

Buriachok A., Vidpovidi na zapytannia: Khliborob, rilnyk, khliborobstvo [The answers to the questions: Khliborob, rilnyk, khliborobstvo], [v:] Elektronnyi resurs: http://www.kulturamovy.org.ua/KM/pdfs/mix/6-18-35-19.pdf (29.11.2020).

Kononenko I., Ukrainska ta polska movy: kontrastyvne doslidzhennia [The Ukrainian and Polish Languages: comparative research], Varshava: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012.

Kocherhan M., Osnovy zistavnoho movoznavstva [The basics of comparative linguistics], Kyiv: Vydavnychyi tsentr „Akademiia”, 2006.

Lesiv M., Moi movni porady. Statti i diialohy z chytachamy [My linguistic advice. The articles and dialogues with readers], Peremyshl: Ukrainskyi arkhiv, 2015, s. 200–204.

Panko T., Zbahachennia ukrainskoi sotsialno-ekonomichnoi terminolohii v protsesi perekladu tvoriv V.I. Lenina ukrainskoiu movoiu [The enrichment of the Ukrainian socio-economic terminology in the process of translating the works of V.I. Lenin into Ukrainian language], [v:] Ukrainska mova u XX storichchi: istoriia linhvotsydu, red. L. Masenko, Kyiv: Vydavnychyi dim „Kyievo-Mohylianska akademiia”, 2005, s. 339–353.

Pustovit L., Khliborob – trudivnyk sela [Khliborob – the farm worker], [v:] Elektronnyi resurs: http://www.kulturamovy.org.ua/KM/pdfs/mix/6-18-35-19.pdf (29.01.2017).

Taranenko O., Ukrainsko-rosiiski movni kontakty na suchasnomu etapi [Ukrainian-Russian Language Contacts at the Contemporary Stage], „Movoznavstvo”, hol. red. V. Skliarenko, Kyiv 2010, nr 2–3, s. 55–82.

Ukrainska mova u XX storichchi: istoriia linhvotsydu [Ukrainian language in the 20th century: the history of the linguistic genocide of the Ukrainian language], red. L. Masenko, Kyiv: Vydavnychyi dim „Kyievo-Mohylianska akademiia”, 2005, s. 347–348.

Fedunova T., Metodicheskij potencial sopostavitel’nyx semasiologicheskix issledovanij blizkorodstvennyx yazykov, [Methodology of comparative semasiological research on closely related languages], „Problemy zistavnoi semantyky”, 2011, vyp. 10, ch. 1, s. 211–217.

Gaze M., Językowy obraz wieśniaka we współczesnej polszczyźnie [The Linguistic Picture of the Peasant in Modern Polish Language], [w:] „Studia Obszarów Wiejskich”, 2015, vol. 40, s. 181–187.

Hojsak W., Leksemy село/wieś oraz pochodne od nich nazwy osobowe we współczesnym języku ukraińskim i polskim [Lexical items село/wieś and derivative personal names in the contemporary Ukrainian and Polish languages], [w:] Obce/swoje II. Miasto i wieś w kulturze Białorusi, Polski, Rosji, Ukrainy, red. K. Glinianowicz, K. Kotyńska, Kraków: Scriptum, 2017, s. 229–239.