Ключові слова
modern poetry for children
genre modifications
poems
‘balamutynky’
Як цитувати
Анотація
The article attempts to explore the features of early 21st century Ukrainian poetry for children. The purpose of exploration is to identify the genre and ideographic features of poetry: innovation and traditionalism. Tracing the genre modifications of poetry and their common and distinctive features, the author addresses the key features of poetry for children in general: artistic and literary discourse, the functions of poetry, thematic direction, strophic structure of the poem, the existence of images, characters and others. The article proves that the basis for the renewal of poetic genres is traditional genres of folklore and poetry. There are organically updated folk genres in modern poetry for children (praise, scarecrows, fables, nonsense, counters, patter, games) and newly created genres (poetry-pictures, tricks, coloring books, checks, stumbling blocks, therapeutic poems). The search for new forms of expression of idiosyncrasies of artists leads to the emergence of original genres. These have appeared as an original phenomenon in the Ukrainian literature of the early 21st century and offer a wide scope for further research.
Посилання
Babii I., Khudozhno-zobrazhalna rol avtorskykh neolohizmiv u formuvanni pysmennytskoho idiostyliu [Artistic and Pictorial Role of Author’s Neologisms in the Formation of Literary Idiosyncrasy], [v:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2015, z. 3, s. 11–18.
Vinogradov G.S., Detskaya satiricheskaya lirika [Children’s Satirical Lyrics], [v:] „Kameny”, 1998, № 1–2, s. 42–62.
Hrushevskyi M., Kazka (Nasha kazkova tradytsiia. Holovnishi kazkovi motyvy. Internatsionalne i natsionalne) [Fairy Tale (Our Fairy-Tale Tradition. The Main Fairy-Tale Motives. International and National)], [v:] „Istoriia ukrainskoi literatury”: v 9 kn., за ред. В. Дончика, t. 1, Kyiv: Lybid, 1993, s. 330.
Dovzhenok H., Ukrainskyi dytiachyi folklor: virshovani zhanry [Ukrainian Children’s Folklore: Poetic Genres], Kyiv: Nauk. dumka, 1981.
Igrovaya poe’tika [Game Poetics]: Sb. nauch. tr. rost. shk. igrovoj poe’tiki, pod red. A.M. Lyuksemburga, G.F. Raximkulovoj, Rostov-na-Donu: Litfond, Vyp. 1, 2006.
Klos O., Ihrova model khudozhnoho svitu u vizii postmodernizmu [Game Model of the Art World in the Vision of Postmodernism], [v:] „Visnyk Lvivskoho universytetu. Seriia filolohichna”, 2018, vyp. 67, ch. 2, s. 194–201.
Kovaliv Yu.I., Zhanrova typolohiia [Genre Typology], [v:] „Literaturoznavcha entsyklopediia”: u 2 t., Kyiv: VTs „Akademiia”, 2007, t. 1: A–L, s. 366–367.
Kopystianska N.Kh., Zhanr, zhanrova systema u prostori literaturoznavstva [Genre, Genre System in the Space of Literary Criticism] [monohrafiia], Lviv: PAIS, 2005.
Kornienko O.A., Tipologiya form igrovoj poe’tiki v literature [Typology of Forms of Play Poetics in Literature], [v:] Elektronnyi resurs: http://dspace.nbuv.gov.ua/bitstream/handle/123456789/16594/51-Kornienko.pdf?sequence=1 (21.11.2020).
Korniienko O.O., Ihrova poetyka u literaturi [Game Poetics in Literature]: navch. posibnyk, Kyiv: Vyd-vo NPU im. M.P. Drahomanova, 2017.
Myshanych S.V., Systema zhanriv v ukrainskomu folklori [The System of Genres in Ukrainian Folklore], [v:] „Ukrainoznavstvo: Posibnyk”, за ред. П. Кононенка, Kyiv: Zodiak-EKO, 1994, s. 263–276.
Muzychenko A., Zhartivlyvi virshyky dlia hry [Humorous Poems for the Game], [v:] Elektronnyi resurs: http://www.barabooka.com.ua/zhartivlivi-virshiki-dlja-gri/ (16.09.2020).
Sazonova Ya., Odoratyvne pidgruntia modeliuvannia emotsii tryvohy i strakhu u fiktsionalnomu dyskursi zhakhiv [Odorative Basis for Modeling the Emotions of Anxiety and Fear in the Fictional Discourse of Horror], [v:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2013, z. 1, s. 185.
Iankovska Zh., Paradyhma folklorno-literaturnoi arkhetypnosti [Paradigm of Folklore and Literary Archetype], „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2017, z. 5, s. 269–277.
Adamczykowa Z., Literatura dla dzieci. Funkcje – kategorie – gatunki [Children’s Literature. Functions – Categories – Genres], Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP, 2001.
Baran Z., W kręgu poezji religijnej dla dzieci [In the Circle of Religious Poetry for Children], Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2001.
Andrusiak I., Liakatsiia [Lakatsiya], Kyiv: Fontan kazok, 2017.
Andrusiak I., Strashna kazka [A Terrible Tale], [v:] Elektronnyi resurs: https://www.ukrlib.com.ua/books/printit.php?tid=16142 (15.10.2019).
Andrusiak I., Tvory dlia ditei.Mala Storinka [Works for Children. Small Page], [v:] Elektronnyi resurs: https://mala.storinka.org/%D0%B4%D0%B8%D1%82%D1%8F%D1%87%D1%96-%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%BD%D0%B8%D0%BB%D0%BA%D0%B8.html (15.10.2019).
Barto A., Izbrannye stixi [Selected Poems], Moskva: Planeta detstva: Prem’era, 1999.
Bzhexva Yan., Na zemlyax Bergamotax [In the Lands of Bergamot], L’vіv: Vidavnictvo Starogo Leva, 2004, s. 32.
Dermanskyi S., Byhymoty ne medmedi [Bigimots are not Bears], Kyiv : Fontan kazok, 2015.
Esenovskij M., Nebo v pomidorax [Tomato Sky], Stixi. Zhurnal poe’zii „Plavuchij most”, № 4 (8), 2015, [v:]: http://www.plavmost.org/?p=6440 (12.10.2021).
Kruk H., Raz ovechka, dva ovechka [One Sheep, two Sheep], Kharkiv: Vydavnytstvo Vivat, 2018.
Malyk H., Straus richkoiu plyve [An Ostrich Swims Along the River], Kyiv: „Veselka”, 1984.
Movchun L., Use pidrostaie [Everything is growing], Kyiv: Hrani – T, 2010.
Osadko H., Yak drakonchyk Yurasyk vriatuvav lis vid brakoniera [Like a Dragon, Jurassic Saved the Forest From a Poacher], [v:] Elektronnyi resurs: http://abetka.ukrlife.org/kazki.html (14.08.2020).
Oster G., Vrednye sovety: kniga dlya neposlushnyx detej i ix roditelej [Bad Advice: a Book for Naughty Kids and their Parents], Moskva: Moskovskij knizhnyj dvor, 1990.
Savka M., Kazka pro staroho Leva [A Tale about an Old Lion], Lviv: Vydavnytstvo Staroho Leva, 2011.
Skyba R., Balamutynky [Balamutynky], Lviv: Vydavnytstvo Staroho Leva, 2011.
Skyba R., Zatyshnyi virshyk [A Cozy Poem], [v:] „Malenka feia”, 2011, № 2, s. 15.
Skyba R., Perevirshyky [Perevershiki], Ternopil: Navchalna knyha – Bohdan, 2010.
Trokhym N., Lvivski virshyky [Lviv Poems], Lviv: Dzhezva, 2015.
Xotomskaya V., Stonozhka [Stonogka], Leningrad: Izdatel’stvo: Detskaya literatura, 1982.
Big Books of Sesons, Holidays, and Weather [compiled by E. Cothen Low], Westport: Libraries Unlimited, 2011.
Ліцензія
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).