Ключові слова
концепція
інтелектуали
культурний дискурс
ідея
радянський період
Як цитувати
Анотація
Автор простежує становлення концепції покоління шістдесятників – від кінця 1950-х до 2020-х років – у суспільно-культурному дискурсі України. Цей поколіннєвий проєкт мав свої перемоги і поразки. Після блискучого дебюту шістдесятників та декларації ідеї правди і спротиву щодо тоталітарної системи настав тривалий період застою та маргіналізації цієї формації. Сатисфакція за тривале мовчання стала можливою вже за доби незалежної України, але шістдесятники скористалися нею головно в політичній сфері. Однак у літературі періоду Незалежності їхня присутність доволі скромна, радше символічна. Таким чином, мистецька самореалізація цього покоління є лише частковою, незважаючи на факт, що саме культурниць- ка місія стала основою концепції генерації шістдесятих.
Посилання
Jakubowska-Krawczyk K., Lwów wieku XX–XXI. Dorastanie i konflikt pokoleń w dobie przemian społecznych i rewolucji (na podstawie Domu z witrażem Żanny Słoniowskiej) [Lviv of the XX–XXI centuries. Growing up and the conflict of generations in the time of social change and revolution (based on the House with a Stained Glass Window by Żanna Słoniowska], [w:] „Teka. Komisji polsko-ukraińskich związków kulturowych”, 2018, nr XIII, s. 159–174. DOI: https://doi.org/10.31743/teka.5720
Kamińska A., Kategoria pokolenia w badaniach nad społeczeństwem i kulturą – przegląd problematyki [The category of generation in the researches of society and culture – an overview of the issues], [w:] „Kultura i Historia”, 2007, nr 11, elektronnyi resurs: http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/113 (27.11.2022).
Mannheim K., Problem pokoleń [The problem of generations], przeł. A. Mizińska-Kleczkowska, [w:] „Colloquia Communia”, 1992/1993, nr 1/12, s. 136–169.
Matusiak A. (red.), Posttotalitarny syndrom pokoleniowy w literaturach słowiańskich Europy Środkowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej końca XX – początku XXI wieku w świetle studiów postkolonialnych [The post-totalitarian generational syndrome in the Slavic literatures of Central-Eastern and South-Eastern Europe in the late 20th and early 21st centuries in the light of postcolonial studies], Poznań–Wrocław: Bohami, 2016.
Matusiak A., Świetlicki M., Kategoria pokolenia we współczesnych badaniach społeczno-kulturowych [The generation category in contemporary socio-cultural researches], [w:] Posttotalitarny syndrom pokoleniowy w literaturach słowiańskich Europy Środkowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej końca XX – początku XXI wieku w świetle studiów postkolonialnych, red. A. Matusiak, Poznań–Wrocław: Bohami, 2016, s. 15–35.
Ossowska M., Koncepcja pokolenia [Generation concept], [w:] „Studia Socjologiczne”, 1963, nr 2, s. 47–51.
Balakirieva O., Tsinnisni oriientatsii ukrainskoho suspilstva: 1996–1999–2006 rr [Value orientations of Ukrainian society: 1996–1999–2006], [v:] „Ukrainskyi sotsium”, 2008, no. 2 (25), elektronnyi resurs: http://www.uisr.org.ua/img/upload/files/3_evs_wvs_US_2_2008.pdf (25.11.2022). DOI: https://doi.org/10.15407/socium2008.02.135
Hrytsak Ya., Podolaty mynule. Hlobalna istoriia Ukrainy [Overcome the past. The Global History of Ukraine], Kyiv: Portal, 2021.
Danylenko V., Lisorub u pusteli. Pys’mennyk i literaturnyi protses [Woodcutter in the Desert. The Writer and the Literary Process], Kyiv: Akademiya, 2008.
Dzhadt T., Pislia viiny. Istoriia Yevropy vid 1945 roku [After the War. History of Europe Since 1945], per. z anhl. K. Zarembo, Kyiv: Nash format, 2020.
Dnistrovyi A., „Shistdesiatnyky” – „deviatdesiatnyky”: tiahlist’, rozryvy, konfrontatsiia? [The generation of the 1960s – the generation of the 1990s: persistence, ruptures, confrontation?], [v:] „Krytyka”, 2001, ch. 10, s. 18–20.
Zaremba K. (red.), Ukrainske pokolinnia Z. Tsinnosti ta oriientyry [Ukrainian generation Z. Values and orientations], Kyiv 2017, [v:] Elektronnyi resurs: Ukr_Generation_ukr_inet-2.pdf (neweurope.org.ua) (25.11.2022).
Zborovska N., Stylovyi portret shistdesiatnytstva [Stylish portrait of the Sixtiers], [v:] „Slovo i chas”, 2001, no. 12, s. 26–42.
Zenkin S., „Pokolenie”: opyt dekonstruktsii poniatia [“Generation”: the experience of deconstructing of the concept], [v:] Pokolenie v sotsyokulturnom kontekste XX veka, red. N. Khrenov, Moskva: Nauka, 2005, s. 130–136.
Kasianov H., Nezhodni. Ukrainska inteligentsiia v rusi oporu 1960–1980-kh rokiv [Disagree. The Ukrainian intellectuals in the resistance movement of the 1960s–1980s], Kyiv: Lybid, 1995.
Kotsiubynska M., Knyha spomyniv [Book of Memories], Kharkiv: Akta, 2006.
Levada Yu., Shanin T. (red.), Ottsy i deti: pokolencheskiy analiz sovremennoy Rossii [Fathers and Sons: Generational Analysis of Modern Russia], Moskva: Novoe literaturnoe obozrenie, 2005.
Polishchuk Ya., Pamiat i postpamiat’ (na materiali romanu Liny Kostenko Zapysky ukrainskoho samashedshoho) [Memory and postmemory (based on Lina Kostenko’s novel Notes of a Ukrainian Madman], [v:] Postkolonializm, generatsii, kultura, za red. T. Hundorovoi, A. Matusiak, Kyiv: Laurus, 2014, s. 162–175.
Rarytskyi O., Partytury tekstu i dukhu (Khudozhno-dokumentalna proza ukrainskykh shistdesiatnykiv) [Scores of Text and Spirit (Documentary Prose of the Ukrainian Generation of the 1960s)], Kyiv: Smoloskyp, 2016.
Rassadin S., Sovetskaya literatura. Pobezhdyonnyie pobediteli [Soviet Literature. Defeated Winners], Sankt-Peterburg: Inapress/Novaya gazeta, 2006.
Solzhenitsyin A., Bodalsya telyonok s dubom: Ocherki literaturnoy zhizni [A Calf Butted with Oak: Essays on a Literary Life], Moskva: Soglasie, 1996.
Tarnashynska L., Ukrains’ke shistdesiatnytstvo: Profili na tli pokolinnia (Istoryko-literaturnyi ta poetykalnyi aspekty) [The Ukrainian Generation of the 1960s: Profiles Against the Background of the Generation (Historical, Literary and Poetic Aspects)], Kyiv: Smoloskyp, 2010.
Kharchuk R., Suchasna ukrainska proza. Postmodernyi period [Modern Ukrainian Prose. Postmodern Period], Kyiv: Akademiia, 2008.
Gabor V. (upor.), Ukrainski literaturni shkoly ta hrupy 60–90-kh rr. XX st. Antolohiia vybranoi poezii ta eseistyky [Ukrainian Literary Schools and Groups of the 60–90s. XX. Anthology of Selected Poetry and Essays], Lviv: Piramida, 2009.
Sverstiuk Ye., Shistdesiatnyky i Zakhid [Generations of the 1960s and Western World], [v:] Ye. Sverstiuk, Bludni syny Ukrainy, Kyiv: Znannia Ukrainy, 1993.
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).