Ключові слова
біоконтроль
Україна
популярна література
письменник
контексти
Як цитувати
Анотація
Темою статті є специфіка медичного трилера на прикладі роману Андрія Сем’ян-ківа Танці з кістками (2022). У дослідженні вказано на особливості медичного трилера та їх відображення в романі Сем’янківа. Цей роман має свою специфіку, обумовлену політичним та економічним контекстами України. Він цілком відображає ознаки жанру, але, водночас, не є літературним кліше. Авторка статті також намагається проаналізувати особливості явищ страху і тривоги. Саме вони лежать в основі цього медичного трилера. Письменник оригіналь-но вказує на зв’язок цих відчуттів із біоконтролем.
Посилання
Fulińska A., Dlaczego literatura popularna jest popularna?, [w:] „Teksty Drugie”, 2003, nr 4, s. 56–57.
Gajewska G., Teksty kultury popularnej w badaniach humanistycznych, [w:] Tropy literatury i kultury popularnej, red. S. Buryła, L. Gąsowska, D. Ossowska, Warszawa: Wydawnictwo IBL, 2014, s. 13–31.
Kłos J., Gromadecka-Sutkiewicz M., Zysnarska M., Medykalizacja – wyzwanie XXI wieku, [w:] „Hygeia Public Health”, 2014, nr 49/3, s. 382–388.
Lichański J.Z., Filologia – Filozofia – Retoryka. Wprowadzenie do badań (nie tylko) literatury popularnej, Warszawa: DiG, 2017.
Mazurkiewicz A., Kulturowy recykling gotycyzmu? O „odzyskiwaniu” motywów gotyckich przez kulturę popularną, [w:] Tropy literatury i kultury popularnej, red. S. Buryła, L. Gąsowska, D. Ossowska, Warszawa: Wydawnictwo IBL 2014, s. 45–65.
Moulin A.M., Ciało wobec medycyny, [w:] Historia ciała, t. 3: Różne spojrzenia. Wiek XX, red. J.-J. Couurtine, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2014, s. 11–63.
Oramus D., Stany splątane. Fizyka i literatura współczesna, Kraków: Copernicus Center Press 2020. Piechota D., Nowoczesny wizerunek laboratorium doktora Moreau w twórczości Robina Cooka, [w:] „Czas Kultury”, 2012, nr 6, s. 37–45.
Szubert M., Kulturowe implikacje choroby w świecie nowoczesnym i ponowoczesnym, [w]: Wokół choroby, medycyny i praktyk leczniczych. Teorie – konteksty – interpretacje, K. Łeńska-Bąk, M. Sztandara (red.), Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2009, s. 19–29.
Trocha B., Literatura popularna w perspektywie badawczej, [w:] Lichański J.Z., Kajtoch W., Tro-cha B., Literatura i kultura popularna. Metody, propozycje i dyskusje, Wrocław: Pracownia Literatury i Kultury Popularnej oraz Nowych Mediów, 2015, s. 74–107.
Trześniewska A., Na tropie polskiego thrillera medycznego w powieściach początku XX wieku, [w:] „Tematy i Konteksty”, 2018, nr 8/13, s. 207–222.
Trześniewska-Nowak A., Siostra miłosierdzia contra niebezpieczna morderczyni. Motyw pielęg-niarki w thrillerach medycznych, [w:] „Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego”, 2021, nr 7, s. 335–348.
Trześniewska-Nowak A., W kleszczach strachu. Thriller medyczny w literaturze i kulturze popu-larnej, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2022.
Turney J., Ślady Frankensteina. Nauka, genetyka i kultura masowa, tłum. M. Wiśniewska, War-szawa: PIW, 2001.
Zembaty W., „Jak ogień stawał się zły. Ewolucja faustowskiego mitu mocy i niedozwolonego po-znania”, praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Anny Mikołejko, Warszawa 2012. https://depotuw.ceon.pl/handle/item/620.
Zywert A., Pomiędzy Sherlockiem Holmesem a Eberhardem Mockiem: Hotel „Wielkie Prusy” Boh-dana Kołomijczuka, [w:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2022, nr 10/2, s. 97–114.
Жекєцька Г., Жанрова та стилістична специфіка творчості Макса Кідрука, [в:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2023, № 11/1, c. 109–119.
Кірячок М.В, Мельник А.О, Український постмодерністський роман: специфіка жанру, [в:] „Закарпатські філологічні студії”, 2020, № 13, c. 102–107.
Костецька Л., Жанр трилеру в творчості Кідрука, [в:] „Науковий вісник Миколаївського національого університету імені В.О. Сухомлинського. Філологічні науки (літерату-рознавство)”, 2015, № 2/16, с. 133–137.
Кулакевич Л., Повість „Господарство доктора Гальванеску” Ю. Смолича як перший укра-їнський трилер, [в:] „Таїни художнього тексту (до проблеми поетики тексту)”, 2017, № 21, c. 5–15.
Поліщук Я., Реорієнтація в сучасній українській літературі, [в:] „Синопсис: текст, кон-текст, медіа”, 2015, № 3/11, c. 167–158. DOI: https://doi.org/10.28925/2311-259x.2015.3184
Сем’янків А., Танці з кістками, Київ: Віхола, 2023.
Філоненко С., Масова література в Україні: дискурс / ґендер / жанр, Донецьк: ЛАНДОН 2011.
https://cases.media/news/knigoyu-roku-za-versiyeyu-bbc-ukrayina-stav-roman-tanci-z-kistkami.
https://tyktor.media/polytsia/tantsi-z-kistkamy.
https://www.youtube.com/watch?v=xnUqcAB-aXE&t=579s.
Fulińska A., Dlaczego literatura popularna jest popularna? [Why popular literature is popular?], [w:] „Teksty Drugie”, 2002, nr 4, s. 56–57.
Gajewska G., Teksty kultury popularnej w badaniach humanistycznych [Texts of the popular culture in the humanistic studies], [w:] Tropy literatury i kultury popularnej, red. S. Buryła, L. Gą-sowska, D. Ossowska, Warszawa: Wydawnictwo IBL, 2014, s. 13–31.
Kłos J., Gromadecka-Sutkiewicz M., Zysnarska M., Medykalizacja – wyzwanie XXI wieku [Me-dicalization – the challange of the 21st century], [w:] „Hygeia Public Health”, 2014, nr 49/3, s. 382–388.
Lichański J.Z., Filologia – Filozofia – Retoryka. Wprowadzenie do badań (nie tylko) literatury popularnej [Philology – Philosophy – Rhetoric. An Introduction to the studies (and not only) of popular literature], Warszawa: DiG, 2017.
Mazurkiewicz A., Kulturowy recykling gotycyzmu? O „odzyskiwaniu” motywów gotyckich przez kulturę popularną [Cultural recycling of gothicism? About “recovery” of gothic motifs in popular culture], [w:] Tropy literatury i kultury popularnej, red. S. Buryła, L. Gąsowska, D. Ossowska, Warszawa: Wydawnictwo IBL, 2014, s. 45–65.
Moulin A.M., Ciało wobec medycyny [Body against medicine], [w:] Historia ciała, t. 3: Różne spojrzenia. Wiek XX, red. J.-J. Couurtine, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2014, s. 11–63.
Oramus D., Stany splątane. Fizyka i literatura współczesna [Entangled states. Physics and contem-porary literature], Kraków: Copernicus Center Press, 2020.
Piechota Dariusz, Nowoczesny wizerunek laboratorium doktora Moreau w twórczości Robina Cooka [Contemporary vision of doctor Moreau’s laboratory in creativity works of Robin Cook], [w:] „Czas Kultury”, 2012, nr 6, s. 37–45.
Szubert M., Kulturowe implikacje choroby w świecie nowoczesnym i ponowoczesnym [Cultural implications in the contemporary and post-contemporary light], [w]: Wokół choroby, medycyny i praktyk leczniczych. Teorie – konteksty – interpretacje, K. Łeńska-Bąk, M. Sztandara (red.), Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2009, s. 19–29.
Trocha B., Literatura popularna w perspektywie badawczej [Popular literary in the researching prospect], [w:] Lichański J. Z., Kajtoch W., Trocha B., Literatura i kultura popularna. Metody, propozycje i dyskusje, Wrocław: Pracownia Literatury i Kultury Popularnej oraz Nowych Mediów, 2015, s. 74–107.
Trześniewska A., Na tropie polskiego thrillera medycznego w powieściach początku XX wieku [On the way of the Polish medical thriller of the beginning of 20 century], [w:] „Tematy i Konteksty”, 2018, nr 8/13, s. 207–222. DOI: https://doi.org/10.15584/tik.2018.16
Trześniewska-Nowak A., Siostra miłosierdzia contra niebezpieczna morderczyni. Motyw pielęg-niarki w thrillerach medycznych [Sister of mercy versus dangerous murderess. The nurse motif in medical thrillers], [w:] „Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogór-skiego”, 2021, nr 7, s. 335–348. DOI: https://doi.org/10.34768/fp2021a20
Trześniewska-Nowak A., W kleszczach strachu. Thriller medyczny w literaturze i kulturze po-pularnej [In the grips of fear. Medical thriller in the popular literature and culture], Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2022.
Turney J., Ślady Frankensteina. Nauka, genetyka i kultura masowa [Frankenstein’s steps. Science, genetic and mass culture], tłum. M. Wiśniewska, Warszawa: PIW, 2001.
Zembaty W., „Jak ogień stawał się zły. Ewolucja faustowskiego mitu mocy i niedozwolonego poznania” [“How the fire turned evil. The evolution of the Faustian myth of power and for-bidden knowledge”], praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. A. Mikołejko, Warszawa 2012. https://depotuw.ceon.pl/handle/item/620.
Zywert A., Pomiędzy Sherlockiem Holmesem a Eberhardem Mockiem: Hotel „Wielkie Prusy” Boh-dana Kołomijczuka [Between Sherlock Holmes and Eberhard Mock: Hotel “Great Prusy” by Bohdan Kołomijczuk], [w:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2022, nr 10/2, s. 97–114. DOI: https://doi.org/10.14746/sup.2022.10.2.7
Zhekietska H., Zhanrova ta stylistychna spetsyfika tvorchosti Maksa Kidruka [Genre and styli-stic specificity of Max Kidruk’s work], [v:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2023, no. 11/1, s. 109–119. DOI: https://doi.org/10.14746/sup.2023.11.1.08
Kiriachok M.V., Melnyk A.O., Ukrainskyi postmodernistskyi roman: spetsyfika zhanru [Ukrainian postmodern novel: specifics of the genre], [v:] „Zakarpatski filolohichni studii”, 2020, no. 13/3, s. 102–107. DOI: https://doi.org/10.32782/tps2663-4880/2020.13-3.18
Kostetska L., Zhanr tryleru v tvorchosti Kidruka [Thriller genre in Kidruk’s work], [v:] „Naukovyi visnyk Mykolaivskoho natsionaloho universytetu imeni V.O. Sukhomlynskoho. Filolohichni nauky (literaturoznavstvo)”, 2015, no. 2/16, s. 133–137.
Kulakevych L., Povist „Hospodarstvo doktora Halvanesku” Yu. Smolycha yak pershyi ukrainskyi tryler [The story “Doctor Galvanescu’s Household” by Y. Smolich as the first Ukrainian thril-ler], [v:] „Tainy khudozhnoho tekstu (do problemy poetyky tekstu)”, 2017, no. 21, s. 5–15.
Polishchuk Ya., Reoriientatsiia v suchasnii ukrainskii literaturi [Reorientation in modern Ukrainian literature], [v:] „Synopsys: tekst, kontekst, media”, 2015, no. 3/11, s. 167–158.
Semiankiv A., Tantsi z kistkamy [Dancing with bones], Kyiv: Vihola, 2023.
Filonenko S., Masova literatura v Ukraini: dyskurs / gender / zhanr [Mass literature in Ukraine: discourse / gender / genre], Donetsk: LANDON, 2011.
https://cases.media/news/knigoyu-roku-za-versiyeyu-bbc-ukrayina-stav-roman-tanci-z-kist-kami.
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).