Анотація
В історії української сценографії особливе місце посідає діяльність художника, сценографа та педагога Данила Лідера. Робота зі сценічним простором – у роки, коли для мистецтва були встановлені жорсткі рамки в діючій доктрині соціалістичного реалізму – була для Лідера єдиним способом вираження індивідуального, незалежного та творчого мислення. Мистецькі постулати, які пропагував український митець, ґрунтувалися на ідеї активної сценографії, яка, на відміну від плоских і однозначних ілюстрацій (декорацій), динамізує простір і дозволяє створити цілісний образ. Працюючи зі матеріалом, сценограф створював свідомі, глибоко продумані художні проекти, які насамперед гармоніювали з його світобаченням, вираженим великим і малим світом.
Посилання
Baranowa A., Hommage jako uobecnienie, [w:] Maria Stangret. Hommage à Danił Lider, red. A. Bujnowska, Kraków: Galeria Starmach, luty – marzec 2005, s. 10–14.
Bieriezkin V., Iskusstvo stsenografii mirovogo teatra, Moskva: Krasand, 2008, t. 6.
Braun K., Wielka reforma teatru w Europie. Ludzie – idee – zdarzenia, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984.
Brook P., Pusta przestrzeń, Warszawa: Artystyczne i Filmowe Wydawnictwo, 1977.
Daniil Lider. Teatr dla sebe, uporz. O. Ostroversh, Kyiv: Fakt, 2004.
Fialko V., Ukraiinskyi teatr 1970–1980 rokiv: rezhysersko-scenohrafichni poshuky, [w:] Narysy z istorii teatralnoho mystectva Ukraiiny XX stolitt’a, red. V. Sydorenko i in. Kyiv: Intertekhnolohiia, 2006, s. 607–694.
Iermakova N., H. Horin (za Sholom-Aleicheiem) „Tevie-Tevel”, [v:] Ukrainskyi teatr XX stolitta. Antolohija vystav, red. M. Hrynyshyna, Kyjiv: Feniks, 2012, s. 484–493.
Klekovkin O., Danylo Lider: ludyna ta ii prostir, „Ukrainskyi teatr”, 1995a, nr 1, s. 26–29.
Klekovkin O., Danylo Lider: ludyna ta ii prostir, „Ukrainskyi teatr”, 1995b, nr 2, s. 27.
Klekovkin O., Danylo Lider: ludyna ta ii prostir, „Ukrainskyi teatr”, 1995c, nr 3, s. 24–29.
Klekovkin O., Danylo Lider: ludyna ta ii prostir, „Ukrainskyi teatr”, 1995d, nr 4, s. 19–20.
Klekovkin O., Danylo Lider: ludyna ta ii prostir, „Ukrainskyi teatr”, 1995e, nr 5, s. 12–13.
Kovalchuk O., Danylo Lider. Pochatok maloho mikrokosmu, „Mystectvoznavstvo Ukraiiny”, 2013, nr 13, s. 154.
Mielnik A., Piękno w pustce, „Czasopismo Techniczne. Architektura”, R. 104, 2007, z. 6-A, s. 340.
Miroshnychenko N., Najschasnishyi sjuzhet – dotyk palcem, „Kino – Teatr”, 2000, nr 1, s. 14.
Nowicka J., Pusta kartka i liście, „Rzeczpospolita” 39 (7028), 16.02.2005, s. A8.
Ostrowerch O., Ukraińska scenografia: szkoły i kierunki, [w:] Polska. Kultura. Ukraina. Wykłady o teatrze, oprac. W. Sobijański, Narodowe Centrum Sztuki Teatralnej im. Łesia Kurbasa, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Kijów – Wrocław/Polska. Kultura. Ukraiina. Lekcii pro
teatr, oprac. W. Sobiiansky, Naciionalnyi centr teatralnoho mystectwa im. Łesia Kurbasa, Instytut im. Iezhoho Grotowskoho Kyjiiv–Vroclav [2010], s. 75–90.
Pleśniarowicz K., A to Polska właśnie: Kantor. Artysta końca wieku, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997.
Trzupek J., Dialog z naturą, [w:] Maria Stangret. Hommage à Danił Lider, red. A. Bujnowska, Kraków: Galeria Starmach, luty – marzec 2005, s. 6–9.
Ліцензія
Авторське право (c) 2025 Joanna Bobula
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).