Abstrakt
Jedną z mniejszości narodowych w Polsce są Litwini. Mieszkają oni przede wszystkim na Suwalszczyźnie w pobliżu granicy Polski z Litwą. Niniejszy artykuł prezentuje nauczanie Kościoła dotyczące mniejszości narodowych. Stanowi on próbę ukazania historyczno-politycznych, społeczno-demografi cznych i eklezjalnych uwarunkowań duszpasterstwa litewskiej mniejszości narodowej w Polsce, a szczególnie w diecezji ełckiej, gdzie Litwinów mieszka najwięcej. Czasami trudności litewskiej mniejszości narodowej bywają nadmiernie eksponowane i nagłaśniane poprzez jej liderów, nie zawsze są one rozwiązywane drogą dialogu i prowadzą do prawdziwego porozumienia. Autor artykułu dostrzega potrzebę budowania mostów między wiernymi narodowości litewskiej i polskiej oraz wskazuje na dialog pastoralny jako priorytet działalności duszpasterskiej wśród litewskiej mniejszości narodowej.
Bibliografia
Bakalarz J.: Parafi a personalna dla migrantów w prawodawstwie powszechnym Kościoła zachodniego. Lublin 1978.
Buchowski S.: Ziemia Sejneńsko-Suwalska 1918–1920. Sejny 2004.
Chałupczak H., Browarek T.: Mniejszości narodowe w Polsce 1918–1995. Lublin 2000.
Charakterystyka mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, http://mniejszosci.narodowe.mswia.gov.pl/mne/mniejszosci/charakterystykamniejs/6480,Charakterystyka-mniejszosci-narodowych-i-etnicznych-w-Polsce.html#litwini [dostęp: 12.06.2017].
Domosławski J., Jurkiewicz J.: Kalendarium czynu niepodległościowego o przynależność południowej Suwalszczyzny do macierzy lata 1918–1919. Cz. I – Powstanie Sejneńskie. Sejny 2014.
Dzwonkowski R.: Mniejszości narodowe a ewangelizacja. Lublin 2004.
Franciszek: Adhortacja apostolska Evangelii gaudium (24.11.2013).
Grinius K.: Atsiminimai ir mintys. Tübingen 1947.
Jan Paweł II: List apostolski Novo millennio ineunte (6.01.2001).
Jan XXIII: Encyklika Pacem in terris (11.04.1963).
Jemielity W.: Język nabożeństw w parafi ach mieszanych polsko-litewskich przed I wojną światową. W: Przeszłość natchnieniem dla teraźniejszości. Red. K. Brzostek, T. Ratajczak, M. Salamon i in. Ełk 1996 s. 259–282.
Kaczyńska E.: Gubernia suwalska w świetle oficjalnych danych statystycznych w latach 1866–1914, w: Studia i materiały do dziejów Suwalszczyzny. Red. J. Antoniewicz. Białystok 1965 s. 283–318.
Katilius A.: Litwini – wychowankowie Sejneńskiego Seminarium Duchownego na uniwersytetach katolickich Europy Zachodniej. W: Przeszłość natchnieniem dla teraźniejszości. Red. K. Brzostek, T. Ratajczak, M. Salamon i in. Ełk 1996 s. 203–213.
Kobzarska-Bar B.: Podmiotowość polityczna mniejszości a konfl ikt etniczny. Mniejszość niemiecka w Polsce i mniejszość polska na Litwie w świetle teorii mobilizacji zasobów. „Wschodnioznawstwo”. R: 2015 nr 1 s. 221–238.
Krzywicki T.: Jaćwież – zaginione ogniwo Bałtów. „Lithuania. Kwartalnik poświęcony problemom Europy Środkowo-Wschodniej”. R: 1995 nr 2 s. 43–56.
Laukaityle R.: „Litwomania” i Kuria Biskupia w Sejnach. W: Przeszłość natchnieniem dla teraźniejszości. Red. K. Brzostek, T. Ratajczak, M. Salamon i in. Ełk 1996 s. 199–202.
Łukomski G.: Konfl ikt polsko-litewski o Suwalszczyznę w latach 1918–1920. Uwarunkowania polityczne i militarne. „Lithuania. Kwartalnik poświęcony problemom Europy Środkowo-Wschodniej”. R: 1995 nr 2 s. 125–147.
Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących: Instrukcja Erga migrantes caritas Christi (1.05.2004).
Rubinkiewicz R.: Studia prawne imigranta w świetle Starego Testamentu. W: U źródeł mądrości. Red. S. Haręzga. Rzeszów 1997 s. 293–304.
Skłodowski K.: Dzisiaj ziemia wasza jest naszą. O niepodległość Suwalszczyzny. Suwałki 2009.
Sobór Watykański II: Dekret o misyjnej działalności Kościoła Ad gentes divinitus (7.12.1965).
Sobór Watykański II: Dekret o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele Christus Dominus (28.10.1965).
Sobór Watykański II: Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes (7.12.1965).
Szewczyk R.: Bulla „Totus Tuus Poloniae Populus” i ustanowienie diecezji ełckiej. „Ełckie Studia Teologiczne”. T: 3 2002, s. 293–298.
Szmydki R.: Idźcie i głoście. O duszpasterskim i misyjnym nawróceniu. Górna Grupa 2017.
Tarka K.: Litwini w Polsce. „Lithuania. Kwartalnik poświęcony problemom Europy Środkowo-Wschodniej”. R: 1995 nr 2 s. 67–78.
Tarka K.: W obronie przed polonizacją, w walce z litwinizacją. Litwini w Kościele katolickim w Polsce 1945–1993. „Więź” R: 40 1997 nr 1 s. 153–168.
Wiśniewski J.: Dzieje osadnictwa w powiecie sejneńskim od XV do XIX wieku. W: Materiały do dziejów ziemi sejneńskiej. Red. J. Antoniewicz. Białystok 1963. s. 9–222.
Wiśniewski J.: Dzieje osadnictwa w powiecie suwalskim od XV do połowy XVIII wieku. W: Studia i materiały do dziejów Suwalszczyzny. Red. J. Antoniewicz. Białystok 1965 s. 51–138.
Wołłejko M.: Sytuacja mniejszości polskiej na Litwie a relacje polsko-litewskie. „Bezpieczeństwo Narodowe”. R: 2011 nr 1 s. 99–114.
www.stat.gov.lt
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Teologia Praktyczna są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Teologia Praktyczna udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Teologii Praktycznej pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).