Abstract
The Lithuanians are one of the national minorities in Poland. They mainly live in the Suwałki Region near the border between Poland and Lithuania. This article presents the teaching of the Church on national minorities. It is an attempt to show historical, political, socio-demographic and ecclesial conditions of the pastoral care in the Lithuanian national minority in Poland, especially in the diocese of Ełk where the Lithuanian population is mostly represented. The diffi culties of the Lithuanian national minority are sometimes excessively exposed and publicized by its leaders and not always resolved through dialogue leading to genuine agreement. The author points to a need for building bridges between Lithuanian and Polish Christians and considering pastoral dialogue to be a leading pastoral activity in the Lithuanian national minority.
References
Bakalarz J.: Parafi a personalna dla migrantów w prawodawstwie powszechnym Kościoła zachodniego. Lublin 1978.
Buchowski S.: Ziemia Sejneńsko-Suwalska 1918–1920. Sejny 2004.
Chałupczak H., Browarek T.: Mniejszości narodowe w Polsce 1918–1995. Lublin 2000.
Charakterystyka mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, http://mniejszosci.narodowe.mswia.gov.pl/mne/mniejszosci/charakterystykamniejs/6480,Charakterystyka-mniejszosci-narodowych-i-etnicznych-w-Polsce.html#litwini [dostęp: 12.06.2017].
Domosławski J., Jurkiewicz J.: Kalendarium czynu niepodległościowego o przynależność południowej Suwalszczyzny do macierzy lata 1918–1919. Cz. I – Powstanie Sejneńskie. Sejny 2014.
Dzwonkowski R.: Mniejszości narodowe a ewangelizacja. Lublin 2004.
Franciszek: Adhortacja apostolska Evangelii gaudium (24.11.2013).
Grinius K.: Atsiminimai ir mintys. Tübingen 1947.
Jan Paweł II: List apostolski Novo millennio ineunte (6.01.2001).
Jan XXIII: Encyklika Pacem in terris (11.04.1963).
Jemielity W.: Język nabożeństw w parafi ach mieszanych polsko-litewskich przed I wojną światową. W: Przeszłość natchnieniem dla teraźniejszości. Red. K. Brzostek, T. Ratajczak, M. Salamon i in. Ełk 1996 s. 259–282.
Kaczyńska E.: Gubernia suwalska w świetle oficjalnych danych statystycznych w latach 1866–1914, w: Studia i materiały do dziejów Suwalszczyzny. Red. J. Antoniewicz. Białystok 1965 s. 283–318.
Katilius A.: Litwini – wychowankowie Sejneńskiego Seminarium Duchownego na uniwersytetach katolickich Europy Zachodniej. W: Przeszłość natchnieniem dla teraźniejszości. Red. K. Brzostek, T. Ratajczak, M. Salamon i in. Ełk 1996 s. 203–213.
Kobzarska-Bar B.: Podmiotowość polityczna mniejszości a konfl ikt etniczny. Mniejszość niemiecka w Polsce i mniejszość polska na Litwie w świetle teorii mobilizacji zasobów. „Wschodnioznawstwo”. R: 2015 nr 1 s. 221–238.
Krzywicki T.: Jaćwież – zaginione ogniwo Bałtów. „Lithuania. Kwartalnik poświęcony problemom Europy Środkowo-Wschodniej”. R: 1995 nr 2 s. 43–56.
Laukaityle R.: „Litwomania” i Kuria Biskupia w Sejnach. W: Przeszłość natchnieniem dla teraźniejszości. Red. K. Brzostek, T. Ratajczak, M. Salamon i in. Ełk 1996 s. 199–202.
Łukomski G.: Konfl ikt polsko-litewski o Suwalszczyznę w latach 1918–1920. Uwarunkowania polityczne i militarne. „Lithuania. Kwartalnik poświęcony problemom Europy Środkowo-Wschodniej”. R: 1995 nr 2 s. 125–147.
Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących: Instrukcja Erga migrantes caritas Christi (1.05.2004).
Rubinkiewicz R.: Studia prawne imigranta w świetle Starego Testamentu. W: U źródeł mądrości. Red. S. Haręzga. Rzeszów 1997 s. 293–304.
Skłodowski K.: Dzisiaj ziemia wasza jest naszą. O niepodległość Suwalszczyzny. Suwałki 2009.
Sobór Watykański II: Dekret o misyjnej działalności Kościoła Ad gentes divinitus (7.12.1965).
Sobór Watykański II: Dekret o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele Christus Dominus (28.10.1965).
Sobór Watykański II: Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes (7.12.1965).
Szewczyk R.: Bulla „Totus Tuus Poloniae Populus” i ustanowienie diecezji ełckiej. „Ełckie Studia Teologiczne”. T: 3 2002, s. 293–298.
Szmydki R.: Idźcie i głoście. O duszpasterskim i misyjnym nawróceniu. Górna Grupa 2017.
Tarka K.: Litwini w Polsce. „Lithuania. Kwartalnik poświęcony problemom Europy Środkowo-Wschodniej”. R: 1995 nr 2 s. 67–78.
Tarka K.: W obronie przed polonizacją, w walce z litwinizacją. Litwini w Kościele katolickim w Polsce 1945–1993. „Więź” R: 40 1997 nr 1 s. 153–168.
Wiśniewski J.: Dzieje osadnictwa w powiecie sejneńskim od XV do XIX wieku. W: Materiały do dziejów ziemi sejneńskiej. Red. J. Antoniewicz. Białystok 1963. s. 9–222.
Wiśniewski J.: Dzieje osadnictwa w powiecie suwalskim od XV do połowy XVIII wieku. W: Studia i materiały do dziejów Suwalszczyzny. Red. J. Antoniewicz. Białystok 1965 s. 51–138.
Wołłejko M.: Sytuacja mniejszości polskiej na Litwie a relacje polsko-litewskie. „Bezpieczeństwo Narodowe”. R: 2011 nr 1 s. 99–114.
www.stat.gov.lt
License
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Teologia Praktyczna są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Teologia Praktyczna udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Teologii Praktycznej pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).