Społeczno-kulturowy i religijny wymiar globalizacji w życiu współczesnej rodziny
PDF

Słowa kluczowe

globalizacja
rodzina
wielokulturowość
małżeństwa wielokulturowe
różnorodność religijna

Jak cytować

Czupryński, W. (2017). Społeczno-kulturowy i religijny wymiar globalizacji w życiu współczesnej rodziny. Teologia Praktyczna, (18), 147–162. https://doi.org/10.14746/tp.2017.18.11

Abstrakt

Globalizacja jest procesem wielowymiarowym, obejmującym przestrzeń życia politycznego, gospodarczego, społecznego, kulturalnego, a także religijnego. W niespotykanej dotąd skali dokonuje się transmisja systemów religijnych i ich asymilacja w całkowicie nowych środowiskach. Dlatego religijne konteksty globalizacji powinny być częstszym przedmiotem refleksji socjologów, psychologów i teologów. Czułym echem procesów społecznych jest rodzina. Różnorodność religijna w rodzinie wielokulturowej może stymulować rozwój duchowy, mobilizując do poszerzenia wiedzy na temat własnej religii i głębszego jej uzasadnienia w konfrontacji z wiarą współmałżonka. Częściej jednak różnice religijne powodują negatywne konsekwencje. W pełni ujawniają się one dopiero w codzienności życia małżeńskiego, w obliczu konkretnych sytuacji i wyborów życiowych, szczególnie, gdy wiąże się to z przyjęciem określonej aksjologii, rozbieżności ocen tego, co jest dobre, a co złe. Nie ulega wątpliwości, że globalizacja w swoich różnych odsłonach może być zagrożeniem dla rodziny, a także całych społeczeństw. Trzeba zatem uważnie śledzić negatywne skutki globalizacji, a jednocześnie wykorzystywać potencjał przez nią stwarzany, aby można było wypracowywać adekwatne do wyzwań programy działań ewangelizacyjnych i duszpasterskich. Szybko postępujące procesy globalizacji sprawiają, że Kościół traci wiele podmiotów religijnej socjalizacji. Ważne jest zatem, by odpowiedzieć na pytanie, jakie instytucje, środowiska mogą skutecznie zatroszczyć się o przekaz wiary i kształtowanie dojrzałej osobowości religijnej w wielokulturowym świecie.

https://doi.org/10.14746/tp.2017.18.11
PDF

Bibliografia

Bardziej J.: Zakorzenienie i alternacja: tożsamość jednostki w społeczeństwie tradycyjnym. W: Tożsamość i jej przemiany a kultura, Red. P. Oleś. Lublin 2008 s. 215-245.

Bell D.: Kulturowe sprzeczności kapitalizmu. Warszawa 1994.

Bronk A.: Zrozumieć świat współczesny. Lublin 1998.

Danilewicz W.: Oblicza dzieciństwa w rodzinach rozłączonych z powodu migracji zagranicznych rodziców. W: Problemy teorii i praktyki opiekuńczej. Red. B. Matyjas. Kielce 2005 s. 73-84.

Drożdż B.: Uwarunkowania społeczno-kulturowe ewangelizacji w Polsce na początku XXI wieku. W: Ewangelizacja odpowiedzią Kościoła w Polsce na wyzwania współczesności. Red. W. Przygoda, E. Robek. Sandomierz 2011 s. 45-57.

Dziekoński S.: Specyfika chrześcijańskiego wychowania w rodzinie. W: Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością. Red. A. Rynio. Lublin 2007 s. 693-705.

Geisler R.: Jednostka i społeczeństwo w postmodernizmie. Częstochowa 1999.

Giddens A.: Europa w epoce globalnej. Warszawa 2009.

Grabowska-Lusińska I., Okólski M.: Migracja z Polski po 1 maja 2004 r.: jej intensywność i kierunki geograficzne oraz alokacja migrantów na rynkach pracy Unii Europejskiej. Warszawa 2008.

Hofstede G.: Kultury i organizacje: zaprogramowanie umysłu. Warszawa 2000.

Kawczyńska-Butrym Z.: Migracje. Wybrane zagadnienia. Lublin 2009.

Libiszowska-Żółtkowska M.: Nowe ruchy religijne w globalnej przestrzeni. W: Religia i religijność w warunkach globalizacji. Red. M. Libiszowska-Żółtkowska. Kraków 2007 s. 196-210.

Mariański J.: Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne. Warszawa 2010.

Mariański J.: Szanse i zagrożenia wychowania chrześcijańskiego w niestabilnym świecie. W: Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością. Red. A. Rynio. Lublin 2007 s. 523-538.

Matsumoto D., Juang J.: Psychologia międzykulturowa. Gdańsk 2007.

Nikitorowicz J.: Pogranicze tożsamości. Edukacja międzykulturowa. Białystok 1995.

Nowicka E.: Rozdroże tożsamościowe. Dylematy potomków małżeństw narodowo mieszanych. „Kultura Współczesna”. 2005 nr 3 s. 115-130.

Olearczyk T.: Sieroctwo i osamotnienie. Pedagogiczne problemy kryzysu współczesnej rodziny. Kraków 2007.

Paleczny T.: Interpersonalne stosunki międzykulturowe. Kraków 2007.

Pisula R.: Potrzeba inicjacji chrześcijańskiej w Kościele polskim. Ku katechezie katechumenalnej. „Katecheta” R. 43: 1999 nr 1 s. 9-20.

Rostowski J.: Zarys psychologii małżeństwa. Warszawa 1987.

Sobecki M.: Komunikacja międzykulturowa w wymiarze religijnym jako wyzwanie edukacyjne. W: Od wielokulturowości miejsca do międzykulturowości relacji społecznych. Współczesne strategie kreowania przestrzeni życia jednostki, Red. J. Nikitorowicz, J. Muszyńska, B. Boćwinka-Kiluk. Warszawa 2014 s. 107-118.

Sowa-Behtane E.: Rodziny wielokulturowe. Kraków 2016.

Stopikowska M.: „Przeżyłam piekło” – oświadczenia kobiet w świetle pamiętników muzułmanek i żon muzułmanów – między stereotypem a rzeczywistością. W: Etykieta czy drogowskaz. Rola stereotypów w przestrzeniach edukacyjnej różnorodności. Red. M. Łojko, M. Grochalska. Olsztyn 2013 s. 213-224.

Stopikowska M.: Małżeństwa polsko-arabskie: specyfika i zagrożenia. W: Nauki o rodzinie w służbie rodziny. Red. J. Stala. Kraków 2014 s. 539-549.

Świda-Ziemba H.: Młodzież końca tysiąclecia. Obraz świata i bycia w świecie. Warszawa 2000.

Walczak M.: Psychologiczna prognoza trwałości małżeństw dwukulturowych „Problemy Rodziny” 2001 nr 1 s. 23-28.

Walkowska D.: Społeczne skutki eurosieroctwa. W: Migracje – wyniki aktualnych badan i analiz. Red. O. Dębowska. Kraków 2007 s. 117-120.

Wyżlic M.: Migracja zarobkowa – zagrożeniem dla więzi małżeńskiej. „Cywilizacja” 2010 nr 32 s. 129-138.

Zwoliński A.: Wprowadzenie do rozważań o narodzie. Kraków 2005.