Abstract
The year 2017 marks the 500th anniversary of Reformation in the Lutheran Church. The celebrations are accompanied by numerous exhibitions, academic conferences, ecumenical services, in which Catholics also take part. It does not mean, however, that Catholics celebrate the schism in the Church which took place 500 years ago but undertake theological refl ection and participate in ecumenical prayer. Such a refl ection is also undertaken by Professor Beata Bilicka in her article The question of Reformation in catechisms and religious education textbooks in 1945–1990 which focuses on the evolution of ecumenical catechesis before and after the Second Vatican Council. Synthetic refl ections are limited to the presence of Martin Luther and Reformation in catechisms and religious education textbooks which were used in Poland from 1945 to 1990, i.e. until religious education returned to schools and kindergartens. The article consists of three parts. The fi rst part briefl y characterises pre-conciliar catechesis (1945–1965) which was closed to ecumenical dialogue in a broader sense of this word, also when it comes to the Lutheran Church and therefore this type of approach might be described as intolerant. The second part of the article demonstrates how after the Second Vatican Council the teaching about Reformation has changed in religious education classes. The article ends with a synthetic conclusion.References
Adamski S.: Szkoła wedle nauki Kościoła i uchwał Synodu. Katowice 1939.
Archutowski R.: Krótki zarys historii Kościoła katolickiego. Podręcznik szkolny z 21 ilustracjami. Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin 1929.
Baranowski Z., Kowalski S.: Nauka wiary i obyczajów. wyd. II. Badbergen 1947.
Białowąs M.: Pan Jezus wśród ludzi. Podręcznik do nauki religii rzymskokatolickiej dla VI klasy szkół powszechnych trzeciego stopnia. Lwów 1939.
Bilicka B.: Kościół w polskich katechizmach i podręcznikach do nauki religii dla dzieci i młodzieży w latach 1945–2001. Toruń 2009.
Charytański J., Off mański A.: Program katechizacji młodzieżowej. W: Teoretyczne założenia katechezy młodzieżowej. Red. R. Murawski. Warszawa 1989 s. 278–285.
Chotkowski W.: Historia Kościoła katolickiego. Podręcznik dla szkół średnich. Miejsce Piastowe 1931.
Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio. W: Sobór Watykański II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. tekst pol. nowe tłum. Poznań 2002 s. 193–208.
Katechizm religii katolickiej. Cz. II – Chrystus żyje wśród nas. Red. P. Bednarczyk, S. Bizuń, J. Charytański, A. Kotlarski, M. Wolniewicz: Paryż 1977.
Koska W.: Katechizm religii katolickiej. Cz. V – Chrystus żyjący w swoim Kościele. wyd. V. Poznań 1974.
Koska W.: Wiara i życie chrześcijanina. Cz. III – Człowiek wobec problemu wiary. wyd. III. Poznań 1984.
Kościół po ewangelicku – jak luteranie rozumieją Kościół? http://luter2017.pl/ewangelickie-rozumienie-kosciola-eklezjologia/ [dostęp: 18.04.2017].
Kowalski S.: Katechizm religii katolickiej. Olsztyn 1949.
Kowalski Z.: Katechizm religii katolickiej dla przygotowania dzieci do pierwszej spowiedzi i Komunii świętej. wyd. III popr. Pelplin 1947.
Kowalski Z.: Katechizm religii katolickiej. wyd. I. Pelplin 1945.
Materski E., Hekker N.: Chrystus Prawdą. Cz. I – Prawdy wiary w roku kościelnym, cz. II – Prawdy wiary w życiu chrześcijańskim. wyd. V. Poznań–Warszawa–Lublin 1964.
Murawski R.: Co katecheta daje młodzieży w wychowaniu do odpowiedzialności za Kościół. „Katecheta” R. 19: 1975 nr 5 s. 193–202.
Murawski R.: Program katechezy w szkołach ponadpodstawowych. W: Katecheza w szkole. Red. J. Krucina. Wrocław 1992 s. 93–106.
Pierwszy Polski Synod Plenarny odbyty w Częstochowie Roku Pańskiego 1936 pod przewodnictwem Franciszka św. K. Rz. Kard. Marmaggiego legata apostolskiego Piusa XI papieża. Kraków 1937.
Piotrowski C.: Katechizm podstawowy. Warszawa–Poznań–Lublin [nie wcześniej niż 1947].
Prawdy wiary. Krótki zarys dogmatyki katolickiej dla I klasy licealnej na podstawie podręcznika ks. Piotra Nowaka w opracowaniu Komisji Podręcznikowej na zlecenie K.O.S.P. Poznań 1945.
Program szczegółowy dla klas I–VIII szkoły podstawowej (wersja pierwsza). W: Materiały do nauczania religii. Szkoła podstawowa (Seria: Biblioteka Nowego Życia). Wrocław 1991 s. 29–88.
Ramowy program katechizacji w zakresie szkoły podstawowej (I–VIII) (b.m.w.) 1971.
Rydzewski J.: Język podręczników do nauki religii dla dzieci starszych (cz. V), „Katecheta” R. 22: 1978 nr 5 s. 206–209.
Upamiętnienie 500 lat reformacji w rzymskokatolickiej katedrze, http://luter2017.pl/upamietnienie-500–reformacjI–rzymskokatolickiej-katedrze/ [dostęp: 12.04.2017].
Wójcik S.: Zew Chrystusowy. Uchwały I. Polskiego Synodu Plenarnego dla wiernych. Tuchów 1939.
Wyznanie augsburskie. tłum. W. Niemczyk. W: Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego. Bielsko-Biała 1999 s. 143–163.
License
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Teologia Praktyczna są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Teologia Praktyczna udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Teologii Praktycznej pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).