Słowa kluczowe
kultura
psychologia
samoopis
Jak cytować
Abstrakt
Język i kultura są ze sobą nierozerwalnie związane. Wpływają na wiele aspektów ludzkiego życia, w tym również na diagnozę psychologiczną i samoopis różnic indywidualnych. Badania przeprowadzone przez Autorkę artykułu dotyczyły analizy narzędzi służących do badania tożsamości w kontekście ich adaptacji językowych i kulturowych. Wykazano pewne istotne rozbieżności w samoopisie badanych osób dwujęzycznych posługujących się zarówno językiem polskim, jak i angielskim. Różnice te zaobserwowano zarówno w zakresie temperamentu (opisywanego za pomocą kwestionariusza EAS Bussa i Plomina (1984) i jego polskiej adaptacji autorstwa Oniszczenki (1997)), jak i Ja realnego i Ja idealnego (z wykorzystaniem autorskiej Listy Przymiotnikowej w dwóch wersjach językowych). Rozbieżności wskazują na konieczność bardziej precyzyjnej adaptacji językowej i kulturowej tych narzędzi.
Bibliografia
Ardila, A., Lopez-Recio, A., Sakowitz, A., Sanchez, E., Sarmiento, S. (2019). Verbal intelligence in bilinguals when measured in L1 and L2. Applied Neuropsychology: Adult, 26(5), 497-502. DOI: https://doi.org/10.1080/23279095.2018.1448819
Brzeziński, J. (2004). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Buss A. H., Plomin R. (1984). Temperament: Early developing personality traits. London: Psychology Press.
Costa, Paul. T., Jr., McCrae, R. R. (1985). The NEO Personality Inventory manual. Odessa: Psychological Assessment Resources. DOI: https://doi.org/10.1037/t07564-000
Crystal, D. (2008). A dictionary of linguistics and phonetics. Oxford: Blackwell Publishing DOI: https://doi.org/10.1002/9781444302776
De Raad, B., Mlačić B. (2015). The lexical foundation of the Big Five-Factor Model. W: T. A. Widiger (red.), The Oxford handbook of the five factor model (s. 191-216). Oxford: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199352487.013.12
Drwal, R. Ł. (1995). Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Warszawa, Wyd. Nauk. PWN.
Galton, F. (1884). Measurement of character. Fortnightly Review, 36, 179-185.
Goldberg, L. R. (1981). Language and individual differences: The search for universals in personality lexicons. W: L. Wheeler (red.), Review of personality and social psychology (t. 2, s. 141-165). Beverly Hills, CA: Sage.
Goldberg, L. R. (1990). An alternative ‘description of personality’: The Big-Five factor structure. Journal of Personality and Social Psychology, 59(6), 1216-1229. DOI: https://doi.org/10.1037//0022-3514.59.6.1216
Goldberg, L. R. (1992). The development of markers for the Big Five factor structure. Psychological Assessment, 4(1), 26-42. DOI: https://doi.org/10.1037//1040-3590.4.1.26
Gorbaniuk, O., Czarnecka, E., Chmurzyńska, M. (2011). Taxonomy of person-descriptive terms in Polish: A psycho-lexical study. Current Problems of Psychiatry, 12(1), 100-106.
Gorbaniuk, O., Włodarska, E. (2015). Markery Wielkiej Szóstki polskiego leksykonu osobowości w badaniach samoopisowych. Psychologia Społeczna, 10(3), 266-282.
Gough, H. G., Heilbrun, A. B. (1965). The adjective checklist manual. Palo Alto: Consulting Psychologists Press. DOI: https://doi.org/10.1037/t02310-000
Higgins, E. T. (1987). Self-discrepancy; A theory relating self and affect. Psychological Review, 94, 319-340. DOI: https://doi.org/10.1037//0033-295X.94.3.319
Hornowska, E. (2001). Testy psychologiczne. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Hornowska, E., Paluchowski, W. J. (2004). Kulturowa adaptacja testów psychologicznych. W: J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (s. 151-191). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
John, O. P., Angleitner, A., Ostendorf, F. (1988). The lexical approach to personality: A historical review of trait taxonomic research. European Journal of Personality, 2: 171–203. DOI: https://doi.org/10.1002/per.2410020302
Kalia, V., Wilbourn, M. P., Ghio, K. (2014). Better early or late? Examining the influence of age of exposure and language proficiency on executive function in early and late bilinguals. Journal of Cognitive Psychology, 26, 699-713. DOI: https://doi.org/10.1080/20445911.2014.956748
Matkowski, M. (1984). Test Przymiotników jako narzędzie do badania struktury potrzeb jednostki. Przegląd Psychologiczny, 27(2), 519-536.
Oniszczenko W. (1997). Kwestionariusz Temperamentu EAS Arnolda H. Bussa i Roberta Plomina. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Pavlenko, A. (2002). Bilingualism and emotions. Multilingua, 21, 45-78. DOI: https://doi.org/10.1515/mult.2002.004
Ramírez-Esparza, N., Gosling, S. D., Benet-Martínez, V., Potter, J. P., Pennebaker, J. W. (2006). Do bilinguals have two personalities? A special case of cultural frame switching. Journal of Research in Personality, 40(2), 99-120. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrp.2004.09.001
Strelau, J. (2001). Psychologia temperamentu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szarota, P. (1995). Polska Lista Przymiotnikowa (PLP): Narzędzie do diagnozy Pięciu Wielkich czynników osobowości. Studia Psychologiczne, 33(1-2), 227-256.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Monika Sygut
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.