Metafilozofia, czyli o filozofii po filozofii (choć nadal z jej wnętrza) – na przykładzie refleksji historycznofilozoficznej Hegla i Heideggera
PDF

Słowa kluczowe

metaphilosophy
Hegel
Heidegger
posthistory
history of philosophy

Jak cytować

Gawlik, C. (2022). Metafilozofia, czyli o filozofii po filozofii (choć nadal z jej wnętrza) – na przykładzie refleksji historycznofilozoficznej Hegla i Heideggera. Człowiek I Społeczeństwo, 53, 153–170. https://doi.org/10.14746/cis.2022.53.9

Abstrakt

The main purpose of the paper is to characterize the metaphilosophical paradigm of today’s philosophy.
The author argues that contemporary philosophical thought is thoroughly – and in a complex
sense – metaphilosophical in nature. Namely, it takes the form of philosophy’s reflection on itself
practiced after its end, but still from within philosophy. Understood in this way, metaphilosophy
unifies the formal-spatial and temporal meanings of the prefix “meta-” as well as the two corresponding
specific paradigms of metaphilosophy: philosophy of philosophy and post-philosophy. In order
to substantiate this hypothesis, (1) the Hegelian historical-philosophical position, which marks the
final moment of classical philosophy, is first presented, and on its basis the situation of contemporary
thought, which is determined by the problem of the future of philosophy, is outlined. (2) Then the
“early” and “late” philosophy of Martin Heidegger, which belongs to the metaphilosophical epoch
of post-classical philosophy, is discussed. (3) This ultimately allows the author not only to draw
conclusions about the condition of philosophy today, but also to outline an original context for
a potentially fruitful confrontation between these two authors, which is the second aim of the paper.

https://doi.org/10.14746/cis.2022.53.9
PDF

Bibliografia

Abramowiczówna, Z. (red.). (1958). Słownik grecko-polski, t. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Arystoteles (1990). Dzieła wszystkie, t. 2, tłum. K. Leśniak, A. Paciorek, L. Regner, P. Siwek. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Cieszkowski, A. (1972). Prolegomena do historiozofii, Bóg i palingeneza oraz mniejsze pisma filozoficzne z lat 1838–1842. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Gadamer, H.G. (2007). Prawda i metoda, tłum. B. Baran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Hegel, G.W.F. (1964). Wykłady o estetyce, t. 1, tłum. J. Grabowski, A. Landman. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Hegel, G.W.F. (1967). Nauka logiki, t. 1, tłum. A. Landman. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Hegel, G.W.F. (1990). Encyklopedia nauk filozoficznych, tłum. Ś.F. Nowicki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Hegel, G.W.F. (1994). Wykłady z historii filozofii, t. 1, tłum. Ś.F. Nowicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Hegel, G.W.F. (1996). Wykłady z historii filozofii, t. 2, tłum. Ś.F. Nowicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Hegel, G.W.F. (2002). Wykłady z historii filozofii, t. 3, tłum. Ś.F. Nowicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Heidegger, M. (1994). Bycie i czas, tłum. B. Baran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Heidegger, M. (1995). Znaki drogi, tłum. S. Blandzi, J. Filek, J. Mizera i in. Warszawa: Fundacja Aletheia.

Heidegger, M. (1996). Przyczynki do filozofii (Z wydarzania), tłum. B. Baran, J. Mizera. Kraków: Baran i Suszczyński.

Heidegger, M. (1999a). Ku rzeczy myślenia, tłum. K. Michalski, J. Mizera, C. Wodziński. Warszawa: Fundacja Aletheia.

Heidegger, M. (1999b). Nietzsche, t. 2, tłum. zbiorowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Heidegger, M. (2002). Grundbegriffe der aristotelischen Philosophie, GA 18. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann.

Heidegger, M. (2005). Phänomenologische Interpretationen ausgewählter Abhandlungen des Aristoteles zur Ontologie und Logik, GA 62. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann.

Heidegger, M. (2007a). Odczyty i rozprawy, tłum. J. Mizera. Warszawa: Fundacja Aletheia.

Heidegger, M. (2007b). Ontologia (Hermeneutyka faktyczności), tłum. J. Duraj, M. Bonecki. Złotoria: Wydawnictwo Rolewski.

Heidegger, M. (2009). Podstawowe problemy fenomenologii, tłum. B. Baran. Warszawa: Fundacja Aletheia.

Heidegger, M. (2010). Identyczność i różnica, tłum. J. Mizera. Warszawa: Fundacja Aletheia.

Leško, V. (2017). Filozofia dziejów filozofii. Silne i słabe modele, tłum. B. Szubert, D. Bęben. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Martens, E., Schnädelbach, H. (red.). (1995). Filozofia. Podstawowe pytania, tłum. K. Krzemieniowa. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Sarnowski, M., Korzeniowska, M., Chlewicki, M. (2007). O metafilozofii jako filozofii filozofii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Stępień, A.B., Szubka, T. (red.). (1993). Studia metafilozoficzne, t. 1: Dyscypliny i metody filozofii. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Woźniczka, M. (red.). (2011). Metafilozofia – nieporozumienie czy szansa filozofii? Kraków: Wydawnictwo «scriptum».