Abstrakt
Tematem artykułu jest swoiście zaszyfrowana w galicyjskich opowiadaniach Zygmunta Haupta, zamieszczonych w tomie Baskijski diabeł, zagłada istniejącej przez setki lat zróżnicowanej etnicznie, religijnie i językowo społeczności Galicji i Podola. Pisarz przedstawił ten proces, zapoczątkowany wybuchem drugiej wojny światowej, za pomocą metody wspomnieniowego palimpsestu, często umieszczając wydarzenia w Żółkwi – galicyjskim miasteczku, z którym łączyła go szczególna osobista więź. Jedynym instrumentem oporu przez zapomnieniem o zaginionym świecie jest pamięć, z upływem czasu coraz bardziej ułomna, opierająca się na fragmentarycznych skojarzeniach i działającej wstecz wyobraźni.
Bibliografia
Barthes, Roland. „Efekt rzeczywistości”. Tłum. Michał Paweł Markowski. Teksty Drugie 4 (2012): 119–126.
Haupt, Zygmunt. Baskijski diabeł. Zebrane i opracowane przez Aleksander Madyda. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2016.
Kermode, Frank. Znaczenie końca. Tłum. Olga i Wojciech Kubińscy. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2010.
Kramer, Clara. Tyleśmy już przeszli. Dziennik pisany w bunkrze (Żółkiew 1942–1944). Red. Anna Wylegała. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2017.
Lyotard, Jean-François. „Odpowiedź na pytanie, co to jest postmoderna?”. Tłum. Maria Gołębiewska. W: Postmodernizm a filozofia. Wybór tekstów, red. Stanisław Czerniak, Andrzej Szahaj, 29–43. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 1996.
Niewiadomski, Andrzej. „Jeden jest zawsze ostrzem”. Inna nowoczesność Zygmunta Haupta. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2015.
Stierle, Karlheinz. „Doświadczenie i forma narracyjna. Uwagi na temat ich związku w fikcji i historiografii”. Tłum. Jerzy Kałążny. W: Opowiadanie historii w niemieckiej refleksji teoretyczno-historycznej i literaturoznawczej od oświecenia do współczesności, red. Jerzy Kałążny, 363–393. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2003
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Marek Wilczyński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.