Słowa kluczowe
children’s art
pilot study
interpretation of rock art
Jak cytować
Abstrakt
Child art has long been a subject of research. Books and papers on the issue inspired me to look at rock art through the prism of studies on the artistic works of the little ones. This paper discusses a pilot study that I have conducted and offers some theoretical considerations on reading art.
Bibliografia
Bednarik G.R. 2008 Children as Pleistocene artists. Rock Art Research, 25(2), s. 173–182.
Bower B. 2007 Children of Prehistory: Stone Age Kids Left Their Marks on Cave Art and Stone Tools. Science News, 171(17), s. 264–266.
Clottes J., Lewis-Williams D. 2009 Prehistoryczni szamani. Trans i magia w zdobionych grotach. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Consens M., Bello M.A., Rodríguez G. 2002 Rock Art and Education in Uruguay: What Did the Children Say? Purakala, 11(1–2), 12(1–2), s. 69–76.
Cue Villate V., Fernandez Ortega R. 2006 ¿Quienes hicieron los dibujos en las cuevas? Havana: Ediciones Extramuros.
Derrida J. 1967 De la grammatologie. Paris: Minuit.
Derrida J. 1972 Positions. Paris: Minuit.
Golka M. 2004 Pojmowanie zabawy. W: J. Grada, H. Mamzer (red.), Karnawalizacja. Tendencje ludyczne w kulturze współczesnej (s. 20). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Huizinga J. 2007 Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Jakubiec S. 2006 Współczesne wzorce osobowe: mentor i model w wychowaniu przez sztukę. W: K. Krasoń, B. Mazepa-Domagała (red.), W kręgu sztuki i ekspresji dziecka. Rozważania inspirujące (s. 41–42). Mysłowice – Katowice: Wydawnictwo: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda.
Jolly P. 2003 Conservation of Rock Art in Lesotho, Southern Africa: A Project to Educate Primary School Children Concerning the Need to Preserve San Rock Paintings. International Newsletter on Rock Art, 35, s. 17–18.
Karczmarzyk M. 2006 Rozumienie „znaczeń” w rysunku małego dziecka – czyli jak postrzegane są wytwory plastyczne dzieci przez dorosłych: artystów pedagogów, socjologów. W: K. Krasoń, B. Mazepa-Domagała (red.), W kręgu sztuki i ekspresji dziecka. Rozważania inspirujące (s. 126). Mysłowice-Katowice: Wydawnictwo: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda.
Karczmarzyk M. 2007 Twórczość plastyczna dziecka w świetle współczesnych poglądów, będąca inspiracją dla drogi twórczej. W: K. Krasoń, B. Mazepa-Domagała (red.), Oblicza sztuki dziecka – w poszukiwaniu istoty ekspresji (s. 316). Katowice – Mysłowice: Wydawnictwo: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda.
Karczmarzyk M. 2008 „Puste znaczące rysunku” jako różne reprezentacje graficzne tła w twórczości plastycznej dzieci i dojrzałych artystów. W: E. Szatan, D. Bronk (red.), Gdyby Einstein współcześnie chodził do szkoły… Dziecko i twórczość w pedagogice wczesnoszkolnej (s. 39–45). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Mannheim K. 1992 Ideologia i utopia. Lublin: Wydawnictwo Test.
Mitosek Z. 1988 Mimesis krytyczna. Pamiętnik Literacki, 3, s. 87.
Nęcka E. 2001 Psychologia twórczości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Niesporek-Szamburska B. 2009 Perspektywa językowego oglądu świata w twórczości dziecięcej. W: K. Krasoń, M. Łączyk (red.), Odkrywanie – wyjaśnianie rzeczywistości. Perspektywa artystyczna i edukacyjna (s. 160–161). Katowice: Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek.
Rozwadowski A. 2009 Obrazy z przeszłości. Hermeneutyka sztuki naskalnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Sharpe K., Lacombe M., Fawbert H. 2002 Investigating finger flutings. Rock Art Research, 19(2), s. 109–116.
Sharpe K., Van Gelder L. 2004a Children and Paleolithic art: Indications from Rouffignac Cave, France. International Newsletter on Rock Art, 38, s. 9–17.
Sharpe K., Van Gelder L. 2004b Trois formes de TracÉs digitaux (OU Sevérines) en Grotte de Rouffignac, France. Préhistoire du Sud-Ouest. [Artykuł dostępny na stronie: http://ksharpe.com/word/AR60.htm].
Sharpe K., Van Gelder L. 2005 Techniques for studying finger flutings. Society of Primitive Technology Bulletin, 30, s. 68–74.
Sharpe K., Van Gelder L. 2006a Evidence for cave marking by Palaeolithic children. Antiquity, 80(310), s. 937–947.
Sharpe K., Van Gelder L. 2006b Finger flutings in Chamber A1 of Rouffignac Cave, France. Rock Art Research, 23(2), s. 179–198.
Sharpe K., Van Gelder L. 2006c The study of finger flutings. Cambridge Archaeological Journal, 16(3), s. 281–295.
Sharpe K., Van Gelder L. 2010 Four forms of finger flutings as seen in Rouffignac Cave, France. W: P. Bahn (red.), An enquiring mind: Studies in honor of Alexander Marshack (s. 269–285). Oxford: Oxbow Books.
Stapert D. 2007 Finger Flutings by Palaeolithic Children in Rouffignac Cave: Comments on a Paper by
Sharpe & Van Gelder. Antiquity, Project Gallery, 81(312).
Strzemiński W. 1974 Teoria widzenia. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Szczepska-Pustkowska M. 2008 Zabawa jako przestrzeń dziecięcej twórczości (czyli o pewnym eksperymencie pedagogicznym). W: E. Szatan, D. Bronk (red.), Gdyby Einstein współcześnie chodził do szkoły… Dziecko i twórczość w pedagogice wczesnoszkolnej (s. 137–143). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Szymańska M. 2007 Przebieg procesu twórczego na podstawie obserwacji dzieci rysujących. W: K. Krasoń, B. Mazepa-Domagała (red.), Oblicza sztuki dziecka – w poszukiwaniu istoty ekspresji (s. 199–202). Katowice – Mysłowice: Wydawnictwo: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda.
Tomaszek M. 2006 Graficzne definiowanie pojęć przez dzieci w wieku czterech i sześciu lat. W: K. Krasoń, B. Mazepa-Domagała (red.), W kręgu sztuki i ekspresji dziecka. Rozważania inspirujące (s. 131–133). Mysłowice – Katowice: Wydawnictwo: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda.
Van Gelder L. 2012 Ten Years in Rouffignac: A Collective Report on Findings from a Decade of Finger Flutings Research. L’art pléistocène dans le monde. Actes du Congrès IFRAO, CD, s. 377–388.
Wasilewska A. 2008 Światy możliwe narracji dziecięcych. W: E. Szatan, D. Bronk (red.), Gdyby Einstein współcześnie chodził do szkoły… Dziecko i twórczość w pedagogice wczesnoszkolnej (s. 101–109). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.