Słowa kluczowe
leksykografia
Wielkopolskie Słowniki Regionalne
Jak cytować
Abstrakt
Gwary wielkopolskie są najsłabiej udokumentowane leksykograficznie, toteż proponowana seria Wielkopolskie Słowniki Regionalne jest próbą nadrobienia tych zaległości. Ze względu na ograniczoną liczebność zespołu dialektologów (tylko 3 osoby) zdecydowano, że współpracować będziemy z różnymi środowiskami lokalnymi, szczególnie ze szkołami. Eksploracja terenowa o wyraźnym założeniu leksykograficznym zawężona jest do wybranego pola tematycznego, a specjalny kwestionariusz zawiera 600–800 specjalnie skonstruowanych pytań prowokujących rozmówców do dłuższych wypowiedzi; pożądane też są fotografie omawianych desygnatów. Identyczne tematycznie słowniki mają być przygotowane dla kilku regionów Wielkopolski – w zamierzeniu ma ich być 4–5 – co w dalszej perspektywie stwarza możliwości analiz komparatystycznych. Dopuszczamy ponadto możliwość zestawiania podobnych słowników także z różnych dialektów polskich jak i w kontekście slawistycznym. Słowniki mają mieć charakter popularnonaukowy, przez co rezygnujemy z zamieszczania informacji gramatycznych, etymologii itp. Wartość naukową dodatkowo akcentuje obecność jednostek leksykalnych istotnych w badaniach lingwistycznych, zarówno dotyczących języka polskiego jak i niektórych zależności slawistycznych. Przestrzegana jest zasada synchronii – podajemy datę rejestracji materiału w terenie, charakterystykę współczesnego stanu gwary oraz szkic o historii terenu i współpracującej szkoły.
Bibliografia
Kobus J., Gniazdowski T. (red.) (2018), Słownik języka mieszkańców okolic Gniezna. Święta, wierzenia i przesądy. Poznań. http://psp.amu.edu.pl/asset/public/1411/Slownik_Gniezna.pdf
Kobus J., Stępień M. (red.) (2018), Słownik języka mieszkańców okolic Czerniejewa. Praca na roli i w gospodarstwie, Poznań. http://psp.amu.edu.pl/asset/public/1412/Slownik_Czerniejewa.pdf
Kobus J., Migdałek A. (red.) (2021), Słownik języka mieszkańców okolic Pobiedzisk. Praca na roli i w gospodarstwie. Poznań.
Osowski B. (red.) (2018a), Gospodarz. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego, Poznań. https://wydawnictwo.ptpn.poznan.pl/wp-content/uploads/2021/02/Gospodarz.-Slownik-jezyka-mieszkancow-powiatu-kolskiego.pdf
Osowski B. (red.) (2018b), Gospodyni. Słownik języka mieszkańców powiatu kolskiego, Poznań. https://wydawnictwo.ptpn.poznan.pl/wp-content/uploads/2021/02/Gospodyni.-Slownik-jezyka-mieszkancow-powiatu-kolskiego.pdf
Osowski B. (red.) (2019), W kuchni u pleszewian. Słownik języka i kultury mieszkańców powiatu pleszewskiego, Poznań. https://wydawnictwo.ptpn.poznan.pl/wp-content/uploads/2021/02/W-kuchni-u-pleszewian.-Slownik-jezyka-i-kultury-mieszkancow-powiatu-pleszewskiego.pdf
Sierociuk J. (red.) (2019a), Słownik języka mieszkańców ziemi łukowskiej. Praca na roli i w gospodarstwie, Poznań. http://psp.amu.edu.pl/asset/public/1413/Slownik_ziemi_lukowskiej.pdf
Karaś H. (2011), Polska leksykografia gwarowa, Warszawa.
Reichan J., Woźniak K. (2001), Perspektywy polskiej leksykografii gwarowej, [w:] Gwary Dziś, t. 1. Metodologia badań, red. J. Sierociuk, Poznań, s. 33–42.
SGP, Słownik gwar polskich, oprac. Zakład Dialektologii Polskiej Instytutu Języka Polskiego PAN, t. I, z. 1: A–Algiera, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1979 – t. X. z. 33: I–Iżyna, Kraków 2019.
SGP (1977), Słownik gwar polskich, oprac. Zakład Dialektologii Polskiej Instytutu Języka Polskiego PAN, Źródła, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Sierociuk J. (2006), Regionalny słownik gwarowy – nowa propozycja z udziałem środowiska lokalnego, [w:] Język – literatura – wychowanie. Praca zbiorowa dedykowana Profesor Annie Kowalskiej, red. J. Bałachowicz, S. Frycie, Warszawa, s. 65–70.
Sierociuk J. (2010), Założenia metodologiczne regionalnych słowników gwarowych powstających przy współudziale środowisk lokalnych, Studia Dialektologiczne, t. IV, red. H. Kurek, A. Tyrpa, J. Wronicz, Kraków, s. 135–143.
Sierociuk J. (2012), Cechy definicyjne gwar w języku mieszkańców wsi, [w:] Językoznawstwo. Prace na XV Międzynarodowy Kongres Slawistów w Mińsku 2013, t. I, Z Polskich Studiów Slawistycznych, seria XII, Warszawa, s. 159–166.
Sierociuk J. (2016), Słowniki regionalne jako wstępny etap opracowania Słownika ogólnowielkopolskiego, [w:] Słowiańskie słowiki gwarowe – tradycja i nowatorstwo, red. D.K. Rembiszewska,
Warszawa–Łomża, s. 245–254.
Sierociuk J. (2017), Językowo-kulturowa wspólnota wsi słowiańskiej – założenia projektu badawczego, „Gwary Dziś”, t. 9, s. 71–83, http://gwary.ptpn.poznan.pl/wp-content/uploads/2019/12/Gwary-9-06-Sierociuk.pdf.
Sierociuk J. (2018), Deminutiva gwarowe w systemie i w tekście, [w:] Językoznawstwo. Prace na XVI Międzynarodowy Kongres Slawistów w Belgradzie 2018, t. II, Z Polskich Studiów Slawistycznych, seria 13, red. Z. Greń, Poznań, s. 273–282.
Sierociuk J. (2019), Bamber – rozwój znaczeniowy wyrazu, [w:] „Kronika Miasta Poznania” 2: Bambrzy, s. 41–54.
Sierociuk J. (2020a), Features defining dialects spoken in language of villagers. „Gwary Dziś /Dialects Today”, t. 13, s. 173–181, http://gwary.ptpn.poznan.pl/wp-content/uploads/2021/01/12_Gwary_13_2020_Features-defining-dialects.pdf; https://pressto.amu.edu.pl/index.php/gd/issue/view/1760.
Sierociuk J. (2020b), Dialectal diminutives in a system and a text, „Gwary Dziś / Dialects Today”, t. 13, s. 191–200, http://gwary.ptpn.poznan.pl/wp-content/uploads/2021/01/14_Gwary_13_2020_Dialectal-diminutives.pdf; https://pressto.amu.edu.pl/index.php/gd/issue/view/1760.
Sierociuk J. (2020c), The linguistic and cultural community of a Slavic village: research project assumptions, „Gwary Dziś / Dialects Today”, t. 13, s. 227–241, http://gwary.ptpn.poznan.pl/wp-content/uploads/2021/01/17_Gwary_13_2020_The-linguistic-and-cultural-community.pdf; https://pressto.amu.edu.pl/index.php/gd/issue/view/1760.
Sobierajski Z. (1985), Teksty gwarowe z zachodniej Wielkopolski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Sobierajski Z. (1990), Teksty gwarowe z północnej Wielkopolski, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Sobierajski Z. (1991), Podstawowe założenia metodyczne Słownika Ludowego Wielkopolski, „Prace Filologiczne”, t. XXXVI, s. 65–77.
Sobierajski Z. (1995), Teksty gwarowe ze środkowej Wielkopolski, Poznań.
Woźniak K. (2000), Stan polskiej leksykografii gwarowej pod koniec XX wieku, [w:] Słowiańskie słowniki gwarowe, red. H. Popowska-Taborska, Warszawa, s. 17–51.
Zaręba A. (1969–1996), Atlas językowy Śląska, t. I–VIII, Warszawa–Kraków.
Шерочук Й. [Serochuk Ĭ. (Sierociuk J.)] (2019), Диалектният речник като проявление на опазването на народната култура [ Dialektniiat rechnik kato pro͡iavlenie na opazvaneto na narodnata kultura], „Български език” [„Bŭlgarski ezik”] 66, № 3, s. 65–76. http://www.balgarskiezik.eu/3-2019/06-Sierociuk_str.%2065-76.pdf.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).