Abstrakt
This article deals with the analysis of problems in translation of EU directives from English into Polish. The examples were taken from three directives regulating medicine, biology and biotechnology-related matters. The authors have discussed the translation problems and classified mistakes and errors identified in the Polish-language versions and have given their translation suggestions. A short description of characteristic features of selected problems has been given. The authors also discuss the main roots of problems occurring in translations of texts formulated in more than one LSP.Bibliografia
Alcaraz, E., Hughes, B. 2002. Legal Translation Explained. Manchester: Svol. Jerome Publishing.
Bartmiński, J.1993. Odmiany i style języka - miarą bogactwa kultury. w: Encyklopedia Kultury Polskiej XX wieku. Współczesny język polski. Wrocław
Brostoff, J. Gamlin L. 1994. Alergia i nietolerancja pokarmowa. Kraków: Litera.
Brostoff, J. Gamlin L. 2000. Food allergies and intolerance: the complete guide to their identification and treatment. 3rd ed., Rocester: Healing Arts, cop.
Delisle, J. (et al., ed.). 1999. Translation Terminology. Amsterdam/Philadephia: John Benjamins Publishing Company.
Delisle, J. 1988. Translation: an interpretive approach. Ottawa/London: University of Ottawa Press.
Delisle, J. 2004. Terminologia tłumaczenia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM (tłum. Teresa Tomaszkiewicz)
Dzierżanowska, H. 1990. Przekład tekstów nieliterackich. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Faber, D., Hjort-Pedersen, M., Klinge, A. 1996/1997. Introduction to English LegalLanguage. BA Sproglinien.
Fisiak, J. 1961. An Early Middle English Reader. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Fisiak, J. 1961. Depluralizacja niektórych rzeczowników zapożyczonych z języka angielskiego. Język Polski 41, p. 138-9.
Fisiak, J. (ed.), t. 1 - 1973; t. 2 - 1974; t. 3 - 1975, t. 4 - 1976, Papers and Studies in Contrastive Linguistics. Poznań: Adam Mickiewicz University and Washington D.C.: Center for Applied Linguistics.
Grucza, F. 1978. Z problematyki błędów obcojęzycznych. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Grucza, F. 1986. Problemy translatoryki i dydaktyki translatorycznej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Grucza, F. 1996. Wyodrębniane się, stan aktualny i perspektywy świata translacji oraz translatoryki. Tłumaczenie. Rzemiosło i sztuka, Jerzy Snopek (ed.). Warszawa: Węgierski Instytut Kultury.
Grucza, F. 1999. Translacja a kreatywność. w: Lingua Legis nr 7. 2-4.
Hejwowski, K. 2001. Źródła błędów w tłumaczeniu na język ojczysty. w: A. Kopczyński, U. Zaliwska-Okrutna (red.). Język rodzimy a język obcy. Komunikacja, przekład, dydaktyka. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.149-159.
Hejwowski, K. 2004. Kognitywno - komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Joseph, J. E. 1995. Indeterminancy, Translation and the Law. Translation and the Law, M. Morris (ed.). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, s. 13-36.
Karczewska, D. 2002. O błędach w tłumaczeniu. w: A. Kopczyński, U. Zaliwska-Okrutna (red.). Język rodzimy a język obcy. Komunikacja, przekład, dydaktyka. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. s. 129-148.
Kielar, B. Z., 2003. Rodzaje ekwiwalencji przekładowej tekstów specjalistycznych. w: B. Z., Kielar, S. Grucza (red.). Języki specjalistyczne. Lingwistyczna identyfikacja tekstów specjalistycznych. Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych Uniwersytetu Warszawskiego. s. 134-146.
Kielar, B. Z.1979. Styl a język prawny. Państwo i Prawo, z. 3, s. 134-135.
Kierzkowska, D. 2004. Kodeks tłumacza przysięgłego. Warszawa: TEPIS.
Kierzkowska, D. 2002. Tłumaczenie prawnicze. Warszawa: TEPIS.
Kłos P., Maternik E., Matulewska A., Piontek P. 2006. Translation or Non-Translation? Borrowings from English in the Polish Language of Biotechnology. w: Language, Communication and Information. Poznań: Wydawnictwo SORUS.
Kozłowska, Z. 2002. O błędach językowych w tekstach polskich przekładów. w: A. Kopczyński, U. Zaliwska-Okrutna (red.). Język rodzimy a język obcy. Komunikacja, przekład, dydaktyka. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu
Warszawskiego. s. 137-149.
Kunz, K. 1995. Where the Devil Meets his Grandmother: Iceland and European Community Legislation. Translation and the Law. M. Morris (ed.). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, s. 85-92.
Kurkowska, H., Skorupka, S. 2001. Stylistyka polska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lewicki, A. M., Pajdzińska, A., Rejakowa, B. 1987. Z zagadnień frazeologii. Problemy leksykograficzne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lukszyn, J. 1993. Tezaurus terminologii translatorycznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Matulewska, A., Nowak, P. 2007. Problems in translation of EU legal texts into Polish. In: Court Interpreting and Legal
Translation in the Enlarged Europe 2006. Warsaw: Translegis Publishing.
Nabokov, V. 2002. Wykłady o literaturze rosyjskiej. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA.S.A.
Nida, E. A. 1964. Toward a Science of Translating, with Special Reference to Principles and Procedures Involved in Bible Translating. Leiden, Holland: Brill.
Nida, E. A., Taber, C. 1969. The Theory andPractice o f Bible Translation. Leiden.
Nie czytać po polsku. Gazeta Wyborcza. 10 styczeń 2005.
Nowak, P. 2006. Analiza błędów w przekładzie unijnych aktów normatywnych na przykładzie Council Regulation (EC) 1346/2000 of 29 May 2000 on Insolvency Proceedings. w: Investigationes Linguisticae 2006. Poznań: Adam Mickiewicz University, s. 171-195.
Pieńkos, J. 1999. Podstawy juryslingwistyki. Język w prawie - Prawo w języku. Warszawa: Muza S.A. Oficyna Prawnicza.
Pieńkos, J. 1999. Praecepta iuris. Łacina dla prawników. Terminy, paremie, wyrażenia w porządku systematycznym. Warszawa: Muza S.A.
Pieńkos, J. 2003. Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki. Kraków. Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Pisarska, A., Tomaszkiewicz, T. 1996. Współczesne tendencje przekładoznawcze: Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Polański, M. 1999. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Rayar, L. 1993. Translating Law: Method or Madness? International Forum o f Legal Translation 1992. Proceedings. Warszawa: TEPIS, s. 62-71.
Rayar, L. 1999. Legal Translation: An Academic Specialism. Aspects o f Legal Language and Legal Translation. J. Tomaszczyk (ed.). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 129-136.
Rayar, L. 1999. The Quality of Source Texts. Aspects o f Legal Language and Legal Translation. J. Tomaszczyk (ed.). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 157-170.
Rozporządzenie prezesa rady ministrów z dnia 20 czerwca 2002r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (Dz. U. z dnia 5 lipca 2002 r.).
Tytler, A. F. Lord Woodhouselee. 1813 (3). Essay on the Principles o f Translation. Repr. London: J.M. Dent; New York: E .P. Dutton, n.d.
Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim. Dz.U. Nr 90, poz. 999.
Vermeer, H. J. 2001. Skopos and Commission in Translational Action. The Translation Studies Reader, L. Venuti and M. Baker (eds). London/New York: Routlege, s. 221-232.
Vinay, J.-P., Darbelnet J. 1958. Stylistiąue comparee du franęais et de l ’anglais. Paris: Didier.
Vinay, J.-P., Darbelnet J. 2000. Methodology for Translation. The Translation Studies Reader, L. Venuti and M. Baker (eds). London/New York: Routledge, s. 84-93.
Voellangel, A. 1998. Jak nie tłumaczyć tekstów technicznych. Warszawa: TEPIS.
Wierzbicka, A., Wierzbicki, P. 1970. Praktyczna stylistyka. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Wróblewski, B. 1948. Język prawny i prawniczy. Kraków.
Zieliński, M. 2006. Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki. Warszawa: LexisNexis.
Dyrektywy
Commission Directive 2001/36/EC of 16 May 2001 amending Council Directive 91/414 http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32001L0036:EN:HTML
Directive 2000/54/EC of the European Parliament and of the Council of 18 September 2000 on the protection of workers from risks related to exposure to biological agents at work (seventh individual directive within the meaning of
Article 16(1) of Directive 89/391/EEC) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32000L0054:EN:HTML
Directive 2003/89/EC of the European Parliament and of the Council of 10 November 2003 amending Directive 2000/13/EC as regards indication of the ingredients present in foodstuffs (Text with EEA relevance) http://eur lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32003L0089:EN:HTML
Dyrektywa 2000/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 września 2000 r. w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy (siódma dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32000L0054:PL:HTML
Dyrektywa 2003/89/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 listopada 2003 r. zmieniająca dyrektywę 2000/13/WE w odniesieniu do oznaczania składników obecnych w środkach spożywczych (Tekst mający znaczenie dla EOG) http://eur lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32003L0089:PL:HTML
Dyrektywa Komisji 2001/36/WE z dnia 16 maja 2001 r. zmieniająca dyrektywę Rady 91/414/EWG dotyczącą wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin (Tekst mający znaczenie dla EOG) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do? uri=CELEX:32001L0036:PL:HTML