Słowa kluczowe
godność
uniwersytet
neoliberalizm
zarządzanie performatywne
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł przedstawia wyniki badań wstępnych prowadzonych z perspektywy zarządzania humanistycznego, dotyczących godności w miejscu pracy wśród osób rozpoczynających karierę akademicką na polskiej uczelni. Polscy doktoranci i osoby ze stopniem doktora znajdują się w momencie przejściowym między feudalizmem a neoliberalizmem oraz między „samodzielnością” a „niesamodzielnością” naukową, co sprzyja upolitycznieniu ich tożsamości. Ma to niebagatelne skutki w kontekście procesów ochrony i ograniczania ich godności w miejscu pracy. Opisane zostaną neoliberalne zmiany w polskim szkolnictwie wyższym, poddana analizie kategoria godności z perspektywy zarządzania humanistycznego, a także zaprezentowane wyniki przeprowadzonego pilotażu badań jakościowych.
Bibliografia
Alvesson, M. (2013). The Triumph of Emptiness: Consumption, Higher Education and Work Organization. Oxford: Oxford University Press.
Amaral, A., Meek, V.L., Larsen, I.M. (red.) (2003). The Higher Education Managerial Revolution? Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
Antonowicz, D. (2015). Między siłą globalnych procesów a lokalną tradycją. Polskie szkolnictwo wyższe w dobie przemian. Toruń: Wyd. Nauk. UMK.
Arnaboldi, M., Lapsley, I., Steccolini, I. (2015). Performance management in the public sector: the ultimate challenge. Financial Accountability and Management. 31(1): 11-22.
Barry, J., Chandler, J., Heather, C. (2001). Between the Ivory Tower and the Academic Assembly Line. Journal of Management Studies. 38(1): 88-101.
Batko, R. (2013) Golem, Awatar, Midas, Złoty cielec. Organizacja publiczna w płynnej nowoczesności. Warszawa: Sedno.
Becher, T. Trowler, P.R. (2001). Academic Tribes and Territories: Intellectual Enquiry and the Culture of Disciplines. Buckingham: SRHE – Open University Press.
Beech, N. (2011). Liminality and the practices of identity reconstruction. Human Relations. 64(2): 285-302.
Bogt, H.J. ter, Scapens, R.W. (2012). Performance management in universities: Effects of the transition to more quantitative measurement systems. European Accounting Review. 21(3): 451-497.
Bolton, S.C. (2007) Dignity in and at Work. W: S.C. Bolton (red.). Dimensions of Dignity at Work (3-16). Oxford: Butterworth-Heinemann.
Bristow, A., Robinson, S., Ratle, O. (2017). Being an early-career CMS academic in the context of insecurity and ‘excellence’: the dialectics of resistance and compliance. Organization. http://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0170840616685361 [dostęp 24.04.2017].
Broadbent, J., Laughlin, R. (2009). Performance management systems: A conceptual model. Management Accounting Research. 20(4): 283-295.
Brzeziński, J.M. (2015). „Trzej przyjaciele z boiska”. Jak cudownie powiększyć dorobek publikacyjny jednostki naukowej. Forum Akademickie. 7-8: 38-39.
Butler, N., Spoelstra, S. (2012). Your Excellency. Organization. 19(6): 891-903.
Craig, R., Amernic, J., Tourish, D. (2014). Perverse audit culture and accountability of the modern public university. Financial Accountability & Management. 30(1): 1-24.
Crowley, M. (2012). Control and dignity in professional, manual and service-sector employment. Organization Studies. 33(10): 1383-1406.
Czarnecki, K. (2013). Nowe Zarządzanie Publiczne a reforma szkolnictwa wyższego w Polsce. Praktyka Teoretyczna. 1(7): 85-106. http://www.praktykateoretyczna.pl/PT_nr7_2013_NOU/08.Czarnecki.pdf [dostęp: 21.04.2017].
Czarniawska, B. (1997). Narrating the Organization. Dramas of Institutional Identity. Chicago – London: The University of Chicago Press.
Czarniawska, B. (2004) Narratives in Social Science Research. London: Sage.
Czarniawska, B. (2014). Social Science Research. From Field to Desk. Los Angeles: Sage.
Davies, W. (2014) The Limits of Neoliberalism. Authority, Sovereignty and the Logic of Competition. London: Sage.
Decramer, A., Smolders, C., Vanderstraeten, A. (2013). Employee performance management culture and system features in higher education: relationship with employee performance management satisfaction. The International Journal of Human Resource Management. 24(2): 352-371.
Diefenbach, T. (2009). New Public Management in public sector organizations: the dark sides of managerialistic “Enlightenment”. Public Administration. 87(4): 892-909.
Dierksmeier, C. (2016). Reframing Economic Ethics. The Philosophical Foundations of Humanistic Management. London: Palgrave.
Dill, D.D. (1982) The management of academic culture. Notes on the management of meaning and social integration. Higher Education. 11: 303-320.
Düwell, M., Braarvig, J., Brownsword, R., Mieth, D. (red.) (2014). The Oxford Handbook of Human Dignity. Interdisciplinary Perspectives. Oxford: Oxford University Press.
Elliot, J. (2005). Using Narrative in Social Research. London: Sage.
Ergöl, H., Coşar, S. (2017) Universities in the Neoliberal Era. Academic Cultures and Critical Perspectives. London: Palgrave Macmillan.
Fleming, P., Spicer, A. (2007). Contesting the Corporation. Struggle, Power and Resistance in Organizations. Cambridge: Cambridge University Press.
Fontana, A., Frey, J.H. (2009) Wywiad. Od neutralności do politycznego zaangażowania. W: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.). Metody badań jakościowych (tom 2, 81-128). Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
Graeber, D. (2011). Debt. The First 5000 Years. Brooklyn – New York: Melvillehouse.
Gunn, A.M. (2011). The discursive construction of care when there is no care to be found: organizational life (re)framed by those on the socio-economic margins facing job loss. Culture & Organization. 17(1): 65-85.
Hicks, D. (2016). A culture of indignity and failure of leadership. Humanistic Management Journal. 1(1): 113-126.
Hodson, R. (2001). Dignity at Work. Cambridge: Cambridge University Press.
Hryniewicz, J. (2012). Stosunki pracy w polskich organizacjach. Warszawa: Scholar.
Jago, B.J. (2002). Chronicling an academic depression. Journal of Contemporary Ethnography. 31(6): 729-757.
Kallio, K.M., Kallio, T.J. (2014). Management-by-results and performance measurement in universities – implications for work motivation. Studies in Higher Education. 39(4): 574-589.
Kant, I. (1953). Uzasadnienie metafizyki moralności. Przeł. M. Wartenberg. Warszawa: PWN.
Karlsson, J.Ch. (2012). Organizational Misbehaviour in the Workplace. Narratives of Dignity and Resistance. Hampshire: Palgrave
Knights, D., Clarke, C.A. (2014). It’s a bittersweet symphony, this life: Fragile academic selves and insecure identities at work. Organization Studies. 35(3): 335-357.
Kola, A.M. (2016). Doktoranci – grupa wybrana czy przegrana? Prezentacja wniosków studium teoretyczno-empirycznego na temat studiów doktoranckich w Polsce. Nauka i Szkolnictwo Wyższe. 2(48): 175-191.
Kostera, M. (2003). Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
Kostera, M., Pirson, M. (red.) (2017). Dignity and the Organization. London: Palgrave.
Kościelniak, C. (2015). Uniwersytet, rozwój, kultura. Poznań: Wyd. Nauk. UAM.
Kowzan, P., Zielińska, M., Kleina-Gwizdała, A., Prusinowska, M. (2016). „Nie zostaje mi czasu na pracę naukową”. Warunki pracy osób ze stopniem doktora, zatrudnionych na polskich uczelniach. Raport NOU. Gdańsk – Bydgoszcz – Warszawa: Nowe Otwarcie Uniwersytetu.
Kulczycki, E. (2017). Punktoza jako strategia w grze parametrycznej w Polsce. Nauka i Szkolnictwo Wyższe. 1(49): 63-78. doi: 10.14746/nisw.2017.1.4.
Kwiek, M. (2016). Uniwersytet w dobie przemian. Instytucje i kadra akademicka w warunkach rosnącej konkurencji. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
Kwiek, M., Antonowicz, D., Brdulak, J, Hulicka, M., Jędrzejewski, T., Kowalski, R., Kulczycki, E., Szadkowski, K., Szot, A., Wolszczak-Derlacz, J. (2016). Projekt założeń do ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Poznań: Wyd. Nauk. WNS UAM.
Laudel, G., Gläser, J. (2008). From apprentice to colleague: The metamorphosis of early career researchers. Higher Education. 55(3): 387-406.
Leja, K. (2013). Zarządzanie uczelnią. Koncepcje i współczesne wyzwania. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Lucas, K. (2015) Workplace dignity: communicating inherent, earned, and remediated dignity. Journal of Management Studies. 52(5): 621-646.
Lynch, K., Ivancheva, M. (2015). Academic freedom and the commercialisation of universities: A critical ethical analysis. Ethics in Science and Enviromental Politics. 15: 1-15.
Macfarlane, B. (2017) The ethics of multiple authorship: Power, performativity and gift economy. Studies in Higher Education. 42(7): 1194-1210.
Magala, S., Zawadzki, M. (2017). Performing Academics: Return to Meritocracy? W: C. Cannavale, F. Maimone, P. Malizia (red.). Evolution of the Post-Bureaucratic Organization (88-104). Hershey: IGI-Global Publisher.
Malsch, B., Tessier, S. (2015). Journal ranking effects on junior academics: Identity fragmentation and politicization. Critical Perspectives on Accounting. 26: 84-98.
McCloskey, D. (2010). Bourgeois Dignity: Why Economics Can’t Explain the Modern World. Chicago: University of Chicago .
McKelvey, M., Holmén, M. (red.) (2009). Learning to Compete in European Universities. From Social Institution to Knowledge Business. Cheltenham – Northampton: Edward Elgar.
Morrissey, J. (2015) Regimes of performance: Practices of the normalised self in the neoliberal academia. British Journal of Sociology of Education. 36(4): 614-634.
Nierenberg, B., Batko, R., Sułkowski, Ł. (red.) (2015). Zarządzanie humanistyczne. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Otis, E.M. (2008). The dignity of working women: Service, sex, and the labor politics of localization in China’s City of Eternal Spring. American Behavioral Scientist. 52(3): 356-376.
Otley, D. (1999). Performance management: a framework for management control systems research. Management Accounting Research. 10(4): 363-382.
Prasad, A. (2013). Playing the game and trying not to lose myself: a doctoral student’s perspective on the institutional pressures for research output. Organization. 20(6): 936- 948.
Prawelska-Skrzypek, G. (2007). Przedmiot i metody badań w dziedzinie nauk humanistycznych w dyscyplinie nauk o zarządzaniu. Współczesne Zarządzanie. Kwartalnik środowisk naukowych i liderów biznesu. 1: 17-24.
Raineri, N. (2015). Business doctoral education as a liminal period of transition: Comparing theory and practice. Critical Perspective on Accounting. 26: 99-107.
Rosen, C. (2012). Dignity: Its History and Meaning. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Sarrico, C.S. (2010). On performance in higher education: Towards performance governance. Tertiary Education and Management. 16(2): 145-158.
Sayer, A. (2007) Dignity at work: Broadening the agenda. Organization. 14(4): 565-581.
Silver, H. (2003) Does a university have a culture? Studies in Higher Education. 28(2): 157-169.
Smeenk, S., Teelken, C., Eisinga, R., Doorewaard, H. (2009). Managerialism, organizational commitment, and quality of job performances among european university employees. Research in Higher Education. 50(6): 589-607.
Solska, E. (2008). Zmierzch kultury uniwersytetu? W: K. Leja (red.). Społeczna odpowiedzialność uczelni (73-88). Gdańsk: Katedra Zarządzania Wiedzą i Informacją, Wydział Zarządzania i Ekonomii, Politechnika Gdańska.
Sorokowski, P., Kulczycki, E., Sorokowska, A., Pisanski, K. (2017). Predatory journals recruit fake editor. Nature. 543: 481-483.
Strathern, M. (red.) (2000). Audit Cultures. Anthropological Studies in Accountability, Ethics and the Academy. London – New York: Routledge.
Stuesse, A.C. (2010) What’s “justice and dignity” go to do with it? Migrant vulnerability, corporate complicity, and the state. Human Organization. 69(1): 19-30.
Styhre, A. (2014) Management and Neoliberalism: Connecting Policies and Practicies. New York – London: Routledge.
Sułkowski, Ł. (2016). Kultura akademicka: koniec utopii? Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
Szenajch, P., Małecka, M., Suwada, K. (2013). Nowe Otwarcie Uniwersytetu – wprowadzenie do tekstów rozproszonych. Praktyka Teoretyczna. 1(7): 63-72. http://www.praktykateoretyczna.pl/PT_nr7_2013_NOU/06.Szenajch.pdf [dostęp: 24.04.2017].
Szadkowski, K. (2015). Uniwersytet jako dobro wspólne. Podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
Szadkowski, K. (2016). Socially necessary impact/time: Notes on the acceleration of academic labor, metrics and the transnational association of capitals. Teorie Vědy/Theory of Science. 38(1): 53-85.
Szkudlarek, T. (2010). Inner University, Knowledge Workers, and Liminality. W: P. Thompson, M. Walker (red.). The Routledge Doctoral Student’s Companion. Getting to Grips with Research in Education and Social Sciences (356-367). London: Routledge.
Szwabowski, O. (2014). Uniwersytet, fabryka, maszyna. Uniwersytet w perspektywie radykalnej. Warszawa: Książka i Prasa.
Tierney, W.G. (1988) Organizational culture in higher education: Defining the essentials. The Journal of Higher Education. 59(1): 2-21.
Tuchman, G. (2009). Wannabe U. Inside the Corporate University. Chicago – London: The University of Chicago Press.
Turner, V. (1966). The Ritual Process. Structure and Anti-Structure. Ithaca: Cornell University Press.
Williams, R. (2002). Performance Management. London: International Thomson Business Press.
Witkowski, L. (2011). Historie autorytetu wobec kultury i edukacji. Kraków: Impuls.
Wojtyła, K. (1969). Osoba i czyn. Kraków: Polskie Towarzysztwo Teologiczne.
Ylijoki, O.-H. (2005). Academic nostalgia: a narrative approach to academic work. Human Relations. 58(5): 555-576.
Ylijoki, O.-H. (2010) Future orientations in episodic labour: Short-term academics as a case in point. Time & Society. 19(3): 365-386.
Ylijoki, O.-H., Henriksson, L. (2017) Tribal, proletarian and entrepreneurial career stories: Junior academics as a case in point. Studies in Higher Education. 42(7): 1292-1308.
Zawadzki, M. (2014). Nurt krytyczny w zarządzaniu: kultura, edukacja, teoria. Warszawa: Sedno.
Zawadzki, M. (2017). Last in the Food Chain. Polish Junior Academics and Doctoral Candidates in the Face of Performance Management. W: M. Izak, M. Kostera, M. Zawadzki (red.). The Future of University Education (63-84). London: Palgrave Macmillan.
Zielińska, M., Kowzan, P. (2016). Mobilność zagraniczna polskich doktorów – możliwości i bariery. Nauka i Szkolnictwo Wyższe. 1(47): 181-201. doi: 10.14746/nisw.2016.1.7.