Abstrakt
Artykuł przedstawia projekt zajęć uniwersyteckich, których celem jest zookrytyczna analiza filmu dokumentalnego Wśród ludzi (1960) w reżyserii Władysława Ślesickiego, prezentującego życie bezpańskich psów w przestrzeni miasta. Dotychczasowy odbiór dzieła nastawiony był na antropocentryczną interpretację losów zwierzęcia, które miałyby stanowić metaforę losu ludzkiego. Autorka proponuje zookrytyczne „przepisanie” filmu, uruchamiające konteksty historyczne i historycznofilmowe, podejmowane z psiej perspektywy.
Bibliografia
Baratay Éric, 2014, Niemal wszystkie pupilami od połowy XX wieku, w: Baratay Éric, Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii, Tarasewicz P. (tłum.), Gdańsk, s. 246-250.
Barcz Anna, 2015, Wprowadzenie do zookrytyki (teorii zwierzęcych narracji), „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 6, s. 143-159. DOI: https://doi.org/10.15290/bsl.2015.06.08
Jarosz Dariusz, 2019, Wielka masakra psów w Polsce gomułkowskiej, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały”, t. 17, s. 103-134. DOI: https://doi.org/10.12775/Polska.2019.03
Horowitz Alexandra, 2021, Ciało i ogon, w: Horowitz Alexandra, Oczami psa. Co psy wiedzą, myślą i czują, Bugajska M. (przeł.), Warszawa, s. 113-118.
Ślesicki Władysław (reż.), 1960, Wśród ludzi, Polska, 14 min. Dla zainteresowanych: Pławuszewski Piotr, 2017, Poruszająca siła obrazu. Wśród ludzi (1960), w: Pławuszewski Piotr, Po swojemu. Kino Władysława Ślesickiego, Kraków, s. 102-112.
Barcz Anna, 2016, Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej, Katowice.
Beck Alan M., 2002, The Ecology of Stray Dogs: A Study of Free-Ranging Urban Animals, West Lafayette.
Berger John, 1997, Po cóż patrzeć na zwierzęta?, Sikora S. (przeł.), „Konteksty”, r. 51, z. 3-4, s. 89-96.
Budzik Justyna Hanna, 2023, Wstęp do ekokrytyki filmowej: wyzwania dydaktyczne, „Postscriptum Polonistyczne”, t. 31, nr 1, s. 1-16. DOI: https://doi.org/10.31261/PS_P.2023.31.11
Haraway Donna J., 2008, When Species Meet, Stanford.
Jarosz Dariusz, 2019, The Enemy and the Victim: Stray Dogs in Poland, 1945–1970 (Discourses and Actions), Korecki T. (przeł.), „Acta Poloniae Historica”, nr 120, s. 113-163. DOI: https://doi.org/10.12775/APH.2019.120.05
Juskowiak Piotr, 2023, Bezpańska biopolityka – maszyna zoologiczna, zdziczałe ekologie i polityczne potencjały zwierzęcego uwspólniania, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 4 (58), s. 475-502. DOI: https://doi.org/10.4467/20843860PK.23.032.19181
Matuszewski Michał, 2020, (Nie)żywe obrazy. Widmowość i cielesność filmowych zwierząt, „Kwartalnik Filmowy”, nr 111, s. 71-86. DOI: https://doi.org/10.36744/kf.385
Meijer Eva, 2021, Pierwsze studium przypadku. Filozofia bezdomniaka. Psioludzkie spostrzeżenia na temat języka, wolności i polityki, w: Meijer Eva, Zwierzęta mówią. W stronę demokracji międzygatunkowej, Małecka A. i Biedrzycki M. (przeł.), Okoniny, s. 127-158.
Pławuszewski Piotr, 2017, Po swojemu. Kino Władysława Ślesickiego, Kraków.
Stańczyk Marta, 2021, Wiwisekcja wczesnego kina. Eksperymenty na zwierzętach i początki przemysłu filmowego, „Kwartalnik Filmowy”, nr 113, s. 50-67. DOI: https://doi.org/10.36744/kf.526
Szpulak Andrzej, 2015, Czas przeobrażeń 1956-1960, Otto Wojciech, Obserwacje życia i peregrynacje historii, w: Hendrykowska M. (red. nauk.) Historia polskiego filmu dokumentalnego (1945-2014), Poznań, s. 87-168.
Ślósarz Anna, 2022, PSIA ESKADRA i cyfrowa dydaktyka. Instrumentalne studium przypadku, Kraków.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Dominika Nowicka

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
