Z psiej perspektywy. Zookrytyczna edukacja na przykładzie filmu Wśród ludzi (1960) Władysława Ślesickiego
Okładka czasopisma Polonistyka. Innowacje, nr 20, rok 2024
PDF

Słowa kluczowe

pies
zookrytyka
studia nad zwierzętami
filmoznawstwo
Władysław Ślesicki
Wśród ludzi

Jak cytować

Nowicka, D. (2025). Z psiej perspektywy. Zookrytyczna edukacja na przykładzie filmu Wśród ludzi (1960) Władysława Ślesickiego. Polonistyka. Innowacje, (20), 113–126. https://doi.org/10.14746/pi.2024.20.9

Abstrakt

Artykuł przedstawia projekt zajęć uniwersyteckich, których celem jest zookrytyczna analiza filmu dokumentalnego Wśród ludzi (1960) w reżyserii Władysława Ślesickiego, prezentującego życie bezpańskich psów w przestrzeni miasta. Dotychczasowy odbiór dzieła nastawiony był na antropocentryczną interpretację losów zwierzęcia, które miałyby stanowić metaforę losu ludzkiego. Autorka proponuje zookrytyczne „przepisanie” filmu, uruchamiające konteksty historyczne i historycznofilmowe, podejmowane z psiej perspektywy.

https://doi.org/10.14746/pi.2024.20.9
PDF

Bibliografia

Baratay Éric, 2014, Niemal wszystkie pupilami od połowy XX wieku, w: Baratay Éric, Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii, Tarasewicz P. (tłum.), Gdańsk, s. 246-250.

Barcz Anna, 2015, Wprowadzenie do zookrytyki (teorii zwierzęcych narracji), „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 6, s. 143-159. DOI: https://doi.org/10.15290/bsl.2015.06.08

Jarosz Dariusz, 2019, Wielka masakra psów w Polsce gomułkowskiej, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały”, t. 17, s. 103-134. DOI: https://doi.org/10.12775/Polska.2019.03

Horowitz Alexandra, 2021, Ciało i ogon, w: Horowitz Alexandra, Oczami psa. Co psy wiedzą, myślą i czują, Bugajska M. (przeł.), Warszawa, s. 113-118.

Ślesicki Władysław (reż.), 1960, Wśród ludzi, Polska, 14 min. Dla zainteresowanych: Pławuszewski Piotr, 2017, Poruszająca siła obrazu. Wśród ludzi (1960), w: Pławuszewski Piotr, Po swojemu. Kino Władysława Ślesickiego, Kraków, s. 102-112.

Barcz Anna, 2016, Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej, Katowice.

Beck Alan M., 2002, The Ecology of Stray Dogs: A Study of Free-Ranging Urban Animals, West Lafayette.

Berger John, 1997, Po cóż patrzeć na zwierzęta?, Sikora S. (przeł.), „Konteksty”, r. 51, z. 3-4, s. 89-96.

Budzik Justyna Hanna, 2023, Wstęp do ekokrytyki filmowej: wyzwania dydaktyczne, „Postscriptum Polonistyczne”, t. 31, nr 1, s. 1-16. DOI: https://doi.org/10.31261/PS_P.2023.31.11

Haraway Donna J., 2008, When Species Meet, Stanford.

Jarosz Dariusz, 2019, The Enemy and the Victim: Stray Dogs in Poland, 1945–1970 (Discourses and Actions), Korecki T. (przeł.), „Acta Poloniae Historica”, nr 120, s. 113-163. DOI: https://doi.org/10.12775/APH.2019.120.05

Juskowiak Piotr, 2023, Bezpańska biopolityka – maszyna zoologiczna, zdziczałe ekologie i polityczne potencjały zwierzęcego uwspólniania, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 4 (58), s. 475-502. DOI: https://doi.org/10.4467/20843860PK.23.032.19181

Matuszewski Michał, 2020, (Nie)żywe obrazy. Widmowość i cielesność filmowych zwierząt, „Kwartalnik Filmowy”, nr 111, s. 71-86. DOI: https://doi.org/10.36744/kf.385

Meijer Eva, 2021, Pierwsze studium przypadku. Filozofia bezdomniaka. Psioludzkie spostrzeżenia na temat języka, wolności i polityki, w: Meijer Eva, Zwierzęta mówią. W stronę demokracji międzygatunkowej, Małecka A. i Biedrzycki M. (przeł.), Okoniny, s. 127-158.

Pławuszewski Piotr, 2017, Po swojemu. Kino Władysława Ślesickiego, Kraków.

Stańczyk Marta, 2021, Wiwisekcja wczesnego kina. Eksperymenty na zwierzętach i początki przemysłu filmowego, „Kwartalnik Filmowy”, nr 113, s. 50-67. DOI: https://doi.org/10.36744/kf.526

Szpulak Andrzej, 2015, Czas przeobrażeń 1956-1960, Otto Wojciech, Obserwacje życia i peregrynacje historii, w: Hendrykowska M. (red. nauk.) Historia polskiego filmu dokumentalnego (1945-2014), Poznań, s. 87-168.

Ślósarz Anna, 2022, PSIA ESKADRA i cyfrowa dydaktyka. Instrumentalne studium przypadku, Kraków.