Słowa kluczowe
kultura szkoły
budowanie kultury szkoły
Jak cytować
Abstrakt
The article focuses on the issues of inclusive education and school culture. The main aim of the article is to introduce the concept of inclusive education and to reflect on the meaning of building the orga- nizational culture of school for the shaping of educational paths of students with disabilities and their functioning in peer relations. The literature analysis clearly shows that a large percentage of students with disabilities (approx. 30%) change their first-choice school (mainstream) to another one during their education. The data showing a low position of a student with a disability in the classroom are disturbing. It seems that building the organizational culture of an inclusive school will be an important factor of positive change in this case. Basing it on values, norms and standards of practice that, as internalized beliefs and attitudes of the entire school community (staff, students and parents) will create conditions for the individual and social development of all students.
Bibliografia
Adrjan B., Kultura szkoły. W poszukiwaniu nieuchwytnego, Kraków 2011.
Bąbka J., Psychologiczne aspekty efektywności edukacji dzieci w systemie integracyjnym, [w:] Z. Kazanowski, D. Osik-Chudowolska (red.), Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i integracjach społecznych, Lublin 2003.
Chodkowska M., Problemy pedagogicznego wsparcia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w zakresie społecznego funkcjonowania w klasie szkolnej, [w:] Z. Palak, Z. Bartkowicz (red.), Wsparcie społeczne w rehabilitacji i resocjalizacji, Lublin 2004.
Coleman J.S., Campbell E.Q., Hobson C.J., McPartland J., Mood A.M., Weinfeld F.D., York R.L., Equality of Educational Opportunity, Washington 1966, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED012275.pdf [dostęp: 10.09.2021].
Ćwirynkało K., Pozycja socjometryczna uczniów niepełnosprawnych a postawa nauczycieli wobec integracji, [w:] Z. Kazanowski, D. Osik-Chudowolska (red.), Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych, Lublin 2003.
Denison D., Diagnosing Organizational Cultures: Validating a Model and Method, http://www.denisonconsulting.com/sites/default/files/documents/resources/denison-2006-validity_0.pdf [dostęp: 14.09.2021].
Dorczak R., Zarządzanie w edukacji – wyzwania i możliwości, „Zarządzenie Publiczne” 2009, nr 2 (6), s. 11–25.
Dryden G., Vos J., Rewolucja w uczeniu, Poznań 1996.
Dyduch E., Izolacja społeczna uczniów z obniżoną sprawnością intelektualną w szkole publicznej, [w:] J. Pańczyk, W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna wobec zagrożeń i wyzwań XXI wieku, Poznań 1999.
Ekiert-Grabowska D., Dzieci nieakceptowane w klasie szkolnej, Warszawa 1982.
Furmanik M., Kultura organizacyjna w szkołach różnych krajów, „Zarządzanie Publiczne” 2012, nr 1 (21), s. 115–125.
Gardner H., Inteligencje wielorakie. Nowe horyzonty w teorii i praktyce, Warszawa 2009.
Grzelak P., Kubicki P., Orłowska M., Realizacja badania ścieżek edukacyjnych niepełnosprawnych dzieci, uczniów i absolwentów – Raport końcowy, Warszawa 2014.
Hurlock E.B., Rozwój dziecka, Warszawa 1985.
Janion E., Stosunki emocjonalno-społeczne między dziećmi pełnosprawnymi i niepełnosprawnymi w przedszkolnej grupie rówieśniczej, [w:] A. Maciarz (red.), Z teorii i badań społecznej integracji dzieci niepełnosprawnych, Kraków 1999.
Janion E., Stosunki koleżeńskie między dziećmi pełnosprawnymi i niepełnosprawnymi w przedszkolnych grupach integracyjnych, [w:] M. Heine (red.), Problemy integracji społecznej osób niepełnosprawnych i niedostosowanych, Zielona Góra 2001.
Karwowska M., Problemy edukacji integracyjnej w opinii kadry pedagogicznej, [w:] Z. Janiszewska-Nieścioruk (red.) Problemy edukacji integracyjnej dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną, Kraków 2009.
Kornaś D., Relacje między dziećmi pełno- i niepełnosprawnymi w klasie integracyjnej w wieku wczesnoszkolnym, [w:] G. Dryżałowska, H. Żuraw (red.), Integracja społeczna osób niepełnosprawnych, Warszawa 2004.
Kugelmass J.W., Sustaining Cultures of Inclusion: The Value and Limitation of Cultural Analyses, „European Journal of Psychology of Education” 2006, 21 (3), s. 279–292.
Kulesza E., Kształtowanie się społecznej pozycji ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w pierwszej klasie integracyjnej, [w:] E. Górniewicz, A. Krause (red.), Od tradycjonalizmu do ponowoczesności: dyskursy pedagogiki specjalnej, Olsztyn 2002.
Leary M.R., Interpersonal Rejection, New York 2011.
Lipińska-Lokś J., Psychospołeczna sytuacja dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w klasach integracyjnych, [w:] Z. Janiszewska-Nieścioruk (red.), Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną, Kraków 2003.
Maciarz A., Stosunki społeczne między uczniami pełnosprawnymi i upośledzonymi umysłowo, [w]: J. Baran, J. Pilecki (red.), Wychowanie, kształcenie i przygotowanie do życia dzieci upośledzonych umysłowo. Materiały z konferencji naukowej, Kraków 1995.
Nowosad I., Kultura szkoły, [w:] Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, Warszawa 2019.
Pańczyk J., Pedagogika specjalna u progu XXI wieku, [w:] J. Pańczyk, W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna wobec zagrożeń i wyzwań XXI wieku, Poznań 1999.
Rozporządzenie MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (DzU z 2017 r. poz. 1578).
Ruppar A.L., Bal A., Gonzalez T., Love L., McCabe K., Collaborative Research: A New Paradigm for Systemic Change in Inclusive Education for Students with Disabilities, „International Journal of Special Education” 2018, vol. 33, no. 3, s. 778‒795, https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1196711.pdf [dostęp: 04.11.2021].
Schein E.H., Organizational Culture and Leadership, San Francisco 2010.
Spławiec M., Stosunek warszawskiej młodzieży licealnej do osób niepełnosprawnych, „Niepełnosprawność i Rehabilitacja” 2002, nr 2, s. 21–43.
Stankiewicz D., Wysoka kultura organizacyjna warunkiem osiągania jakości pracy szkoły, „Dyrektor Szkoły” 2002, nr 5, s. 3‒5.
Stolp S., Smith S.C., Transforming School Culture: Stories, symbols, Values and the Leader’s Role, Oregon 1995.
Szczupał B., Godność osoby z niepełnosprawnością. Studium teoretyczno-empiryczne poczucia godności młodzieży z dysfunkcją narządu ruchu, Kraków 2009.
Szeptuch A., Pomiar kultury organizacyjnej w organizacjach ochrony zdrowia, „E-mentor” 2016, nr 3 (65), s. 60–67, https://doi.org/10.15219/em65.1247 [dostęp: 15.09.2021].
Szumski G., Koncepcja edukacji włączającej, [w]: I. Chrzanowska, G. Szumski (red.), Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole, Warszawa 2019.
Szumski G., Teoretyczne implikacje koncepcji edukacji włączającej, [w:] Z. Gajdzica (red.), Uczeń z niepełnosprawnością w szkole ogólnodostępnej, Sosnowiec 2011.
Wiącek G., Pomiar efektywności kształcenia integracyjnego dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, [w:] C. Kosakowski, A. Krause (red.), Normalizacja środowisk życia osób niepełnosprawnych, Olsztyn 2005.
Zamkowska A., Kultura szkoły włączającej uczniów z niepełnosprawnościami, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2017, t. XXXVI, z. 2, s. 38‒41.
Zgromadzenie ONZ, Deklaracja z Salamanki oraz wytyczne dla działań w zakresie specjalnych potrzeb edukacyjnych przyjęte przez Światową Konferencję Dotyczącą Specjalnych Potrzeb Eduka- cyjnych: Dostępność i Jakość, UNESCO, Salamanka 1994.