Abstrakt
Foreign language learners are commonly taught explicit rules of grammar, but often fail to apply them when confronted with communicative tasks. The article provides analyses on linguistic errors encountered by teachers during language teaching processes effected in homogeneous, all-Czech groups participating in language courses. Additionally, the article discusses the problem of comprehending the glottodidactical (language education) process within the context of a particular communicative situation (cognitive approach).
The main focus of the study relates to competitive planes that are subject to the occurence of linguistic interference. A particular attention is given to pronunciation, grammar (inflection and syntax), and to lexis.
For primarily Czech-speaking users of the Polish language, the biggest difficulty as far as the pronunciation is concerned, is the pronunciation of alveolo-palatal consonants and palatal hard consonants that are not appropriately differntiated in their realisation (this refers in particular to [ś] and [š], but also to [č] and [ć] ). A similar problem occurs in vowels – a hard vowel [y] is frquently replaced by a soft vowel [i]. A considerable number of occurences of the dental-alveolar [l] in place of the expected [] is identified and discussed.
Within the domain of inflection, the article addresses the problem of the apparent equivalence at the level of the plural nominative and singular genetive of masculine nouns (the occurence of regular interference has been demonstrated), whereas a syntactical analysis has made it possible to indicate modifications at the linear level of utterances that are mainly related to an erroneous location of the Polish reflexive pronoun “się”.
With regard to lexis, the division of difficulties to be found within the glottodidactical process is raised (semantic, stylistical and onimic difficulties). Additionally, the article discusses the danger of the abuse of colloquial vocabulary in communiques created in informal situations.
Key words: teaching of Polish as
Bibliografia
Czesko-polska pozorna ekwiwalencja językowa, red. T.Z. Orłoś, Kraków 2004.
Czesko-polski słownik zdradliwych wyrazów i pułapek frazeologicznych, red. T.Z. Orłoś, Kraków 2003.
A. Dąbrowska, Najczęstsze błędy popełniane przez cudzoziemców uczących się języka polskiego jako obcego, w: Opisywanie, rozwijanie i testowanie znajomości języka polskiego jako obcego. Materiały z konferencji sekcji glottodydaktycznej Stowarzyszenia „Bristol” Polskich i Zagranicznych Nauczycieli Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego, red. A. Seretny, W. Martyniuk, E. Lipińska, Kraków 2004.
I. Dobrotová, O języku studentów z Zaolzia, w: Wrocławska dyskusja o języku polskim jako obcym. Materiały z międzynarodowej konferencji Stowarzyszenia „Bristol”, red. A. Dąbrowska, Wrocław 2004.
A.D. Friederici, S.A Rueschemeyer, Language Acquisition: Biological Versus Cultural Implications for Brain Structure, w: Lifespan Development and the Brain. The perspective of Biocultural Co-constructivism, red. P.B. Baltes, P.A. Reuter-Lorenz, F. Rosler, Cambridge 2006.
W. Hofmański, Język nie-zwykły w przekładzie (na materiale polsko-czeskim), „Slavia Occidentalis” 2010, t. 67.
W. Hofmański, Slavistické a kognitivní aspekty glottodidaktiky. Český student versus pasti komunikativnosti,w: Problematika českého jazyka, literatury a kultury očima mladých doma i ve světě, red. L. Janovec, E. Hájková, I. Gwóźdź-Szewczenko, M. Maciołek, Brno 2010.
A. Karolczuk, Szyk wyrazów w języku polskim: jako go opisywać i jak go uczyć, w: Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej. Materiały z VI Międzynarodowej Konferencji Glottodydaktycznej, red. P. Garncarek. Warszawa 2005.
E. Lipińska, A. Seretny, ABC metodyki nauczania języka polskiego jako obcego, Kraków 2005.
E. Lotko, Czesko-polskie pogranicze językowe: Sytuacja na Zaolziu, w: Śląsk w badaniach językoznawczych: badanie pogranicza językowo-kulturowego polsko-czeskiego, red. I. Nowakowska-Kempna, Katowice 1993.
E. Lotko, Synchronní konfrontacje češtiny a polštiny, Ołomuniec 1997.
A. Majewska-Tworek, Trudności fonetyczne i fonologiczne niemieckojęzycznych studentów uczących się języka polskiego jako obcego, w: Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej. Materiały z VI Międzynarodowej Konferencji Glottodydaktycznej, red. P. Garncarek, Warszawa 2005.
M.M. Nowakowska, Problemy nauczania składni polskiej – szyk głównych składników w wypowiedziach polskich i słowackich, w: Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej. Materiały z VI Międzynarodowej Konferencji Glottodydaktycznej, red. P. Garncarek, Warszawa 2005.
E. Tabakowska, Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, Kraków 2001.
J. Raclavská, Analiza błędów w wypracowaniach uczniów Gimnazjum w Jevičku, w: Nauczanie języka polskiego jako ojczystego etnicznego i obcego, red. I. Nowakowska-Kempna, Wrocław 1992.
I. Sarnowska-Giefing, Głos onomasty w kwestii nauczania słownictwa, w: Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej. Materiały z VI Międzynarodowej Konferencji Glottodydaktycznej, red. P. Garncarek, Warszawa 2005.
A. Seretny, E. Lipińska, ABC nauczania języka polskiego jako obcego, Kraków 2005.
B.L. Whorf, Język, myśl i rzeczywistość, przeł. T. Hołówka, Warszawa 1982.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).