Słowa kluczowe
the Middle Ages
court oaths
bilingualism
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 291
Liczba pobrań: 214
Abstrakt
The article discusses Polish-Latin bilingualism of Polish medieval legal texts and its impact on the shaping of the official language variant. The article presents constructions that, in their own structure of court oath, include a form of set and often repeated formulas. These are: the formula of initial oath (Tako mi pomoży Bog i święty krzyż [so help me God and the holy cross]) and the comparative construction indicating the membership of a social class of the participants of the events (tako dobry jako sam [as good as himself]) or the material value (tako dobry jako [as good as]). These constructions would appear in the Polish text in Latin, both in full or shortened form, or they would be part in Polish, part in Latin. The stable form of constructions that appeared in Latin as calques due to the influence of Polish indicates that they became, as a result of the domination of the Latin template, vivid markers of the official style in medieval Polish.
Bibliografia
Źródła (wraz ze stosowanymi skrótami)
Wielkopolskie roty sądowe XIV–XV wieku, zebrali i opracowali Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz:
GN – t. 5: A. Roty gnieźnieńskie, Wrocław 1981.
K – t. 3: Roty kościańskie, Wrocław 1967.
KA – t. 4: Roty kaliskie, Wrocław 1974.
KN – t. 5: B. Roty konińskie, Wrocław 1981.
P – t. 1: Roty poznańskie, Poznań–Wrocław 1959.
PY – t. 2: Roty pyzdrskie, Warszawa 1960.
Literatura
Arabski Janusz (2007), Transfer międzyjęzykowy, w: Psychologiczne aspekty dwuję¬zyczności, red. Ida Kurcz, Gdańsk, s. 341–351.
Hube Romuald (1888), Zbiór rot przysiąg sadowych poznańskich, kościańskich, kali¬skich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV, Warszawa.
Klemensiewicz Zenon (1999), Historia języka polskiego, wyd. 7, Warszawa.
Krążyńska Zdzisława, Mika Tomasz, Słoboda Agnieszka (2015), Składnia średnio¬wiecznej polszczyzny. Konteksty – metody – tendencje, Poznań.
Kuraszkiewicz Władysław (1986), Formuły przysięgi w rotach sądowych XIV– –XVI wieku, w: tenże, Polski język literacki. Studia nad historią i strukturą, War¬szawa, s. 579–587.
Kuźmicki Marcin (2013), Współistnienie języków w rotach przysiąg sądowych, „Slavia Occidentalis”, nr 70, z. 1, s. 75–86.
Mika Tomasz (2012), „Kazania świętokrzyskie” – od rękopisu do zrozumienia tekstu, Poznań.
Piekosiński Franciszek (1902), Wybór zapisek sądowych grodzkich i ziemskich wiel¬kopolskich z XV wieku, Kraków.
Schendl Herbert (2000a), Linguistic Aspects of Code-Switching in Medieval English Texts, w: Multilingualism in Later Medieval Britain, red. DavidTrotter, Cambridge, s. 77–92.
Schendl Herbert (2000b), Syntactic constraints on code-switching in medieval texts, w: Placing Middle English in Context, red. Irma Taavitsainen i in., Berlin, s. 67–86.
Słoboda Agnieszka (2003), Liczebniki zespołowe w wielkopolskich rotach sądowych, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 10, s. 229–241.
Słoboda Agnieszka (2004), O braku pewnego przyimka, w: Studia Językoznawcze, t. 3, red. Mirosława Białoskórska, Szczecin, s. 335–345.
Słoboda Agnieszka (2005), Składnia grupy imiennej w staropolszczyźnie. Na przykła¬dzie wielkopolskich rot sądowych XIV i XV wieku, Poznań.
Słoboda Agnieszka (2014), Oddziaływanie łaciny i czeszczyzny na składnię liczebników w średniowiecznej polszczyźnie, „Prace Filologiczne”, t. 65, s. 385–400.
Trawińska Maria (2009), Indeksy do wielkopolskich rot sądowych z XIV i XV wieku, Warszawa.
Weyssenhoff-Brożkowa Krystyna (1991), Wpływ polszczyzny na łacinę średniowieczną w Polsce, Kraków.
Licencja
Autorzy
Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do utworu publikowanego w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym umową autorską, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób, ani innych praw osób trzecich, w tym dóbr osobistych.
Autor(zy) zachowują pełne prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem, udzielając Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji CC BY-ND 4.0 Międzynarodowe na korzystanie z utworu bez ograniczeń terytorialnych przez czas nieokreślony na określonych umową autorską polach eksploatacji.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).