Słowa kluczowe
concrete poetry
language poetry
poetry book
Stuttgart
Jak cytować
Abstrakt
The article discusses bruchsünden und todstücke, a book of selected poems by Witold Wirpsza, translated into German by Maria Kurecka. The book was published in 1967 in the “rot” series published in Stuttgart and edited by Max Bense and Elisabeth Walther, with typography by Hansjörg Mayer. The article demonstrates how the peculiar design of the book, as well as the connotations of the publishing series, and Wirpsza’s interests, allow us to read the book as a translation of a Polish image of language poetry into a G erman concept of experimental poetry book, especially in concrete poetry.Finansowanie
Narodowe Centrum Nauki
Bibliografia
Als Stuttgart Schule machte. Ein Internet-Reader, http://www.stuttgarter-schule.de, dostęp: 6 maja 2014.
Bense M., Die Realität der Literatur. Authoren und ihre Texte, Kiepenhauer und Witsch, Köln 1971.
Bense M., kleine abstrakte ästhetik, „rot” 38, Stuttgart 1969.
Bense M., mała estetyka abstrakcyjna, tłum. W. Wirpsza, „Nurt” 1970, nr 3.
Bense M., Świat przez pryzmat znaku, tłum. J. Garewicz, wstęp H. Buczyńska-Garewicz, PIW, Warszawa 1980.
Bense M., Theorie der Texte. Eine Einführung in neuere Auffasungen und Methoden, faksymile książki z 1962, Ann Arbor, Michigan 1971.
Bill M., max bill: typografie – reklame – buchgestaltung: typography – advertsing – book design, tłum. J.L. Walker, R. Thomas, Niggli Verlag, Zürich 1999.
Bocian M., Przestrzeń w poezji konkretnej: ogólnopolskie sympozjum nt. poezji konkretnej, Bydgoszcz, 20–21 X 1979: materiały teoretyczne, Towarzystwo Przyjaciół Sztuki, Wydział Kultury i Sztuki UM, Miejska Poradnia Instrukcyjno-Metodyczna, Bydgoszcz 1979.
Chojnowski Z., Wizja człowieka,wizja kultury. O poezji Witolda Wirpszy w latach sześćdziesiątych, „Integracje. Kultura – sztuka – literatura – życie artystyczne” 1992, nr 28.
Cieślak-Sokołowski T., Moment lingwistyczny: o wczesnym pisarstwie Ryszarda Krynickiego i Stanisława Barańczaka, Universitas, Kraków 2011.
Dawidek-Gryglicka M., Historia tekstu wizualnego. Polska po 1967 roku, Korporacja Ha!art – Muzeum Współczesne Wrocław, Kraków – Wrocław 2012.
Döhl R., bedepequ, hansjörg mayer edition, Stuttgart 1967.
Döhl R., Der Kreis um Max Bense, w: Als Stuttgart Schule machte. Ein Internet-Reader, red. R. Döhl, J. Auer, F.W. Block, www.stuttgarter-schule.de, dostęp: 29 stycznia 2012.
Döhl R ., Stuttgarter Gruppe oder Einkreisung einer Legende, w: Als Stuttgart Schule machte. Ein Internet-Reader, red. R. Döhl, J. Auer, F.W. Block, www.stuttgarter-schule.de, dostęp: 29 stycznia 2012.
Drucker J., The Visible Word. Experimental Typography and Modern Art, 1909–1923, The University of Chicago Press, Chicago – London 1996.
Dziadek A., Themerson i Schwitters, „Teksty Drugie” 2006, nr 4.
edition und galerie hansjörg mayer oraz rot – gesamtverzeichnis, w: Als Stuttgart Schule machte. Ein Internet-Reader, red. R. Döhl, J. Auer, F.W. Block, www.stuttgarter schule.de, dostęp: 29 stycznia 2012.
Fajfer Z., Liberatura. Teksty zebrane z lat 1999–2009, red. K. Bazarnik, Ha!art, Kraków 2010.
Grądziel-Wójcik J., Poezja jako teoria poezji. Na przykładzie twórczości Witolda Wirpszy, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2001.
Heissenbüttel H., einleitung, w: E. Gomringer, worte sind schatten: die konstellationen 1951–1968, red. H. Heissenbüttel, Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 1969.
Herwig O., Wortdesign. Eugen Gomringer und die Bildende Kunst, Iudicum, München 2001.
In Numbers: Serial Publications by Artists since 1955, red. P.E. Aarons, A. R oth, PPP Editions, Zürich 2009.
Kałuża A., Wola odróżnienia. O modernistycznej poezji Jarosława Marka Rymkiewicza, Julii Hartwig, Witolda Wirpszy i Krystyny Miłobędzkiej, Universitas, Kraków 2008.
konkrete poesie. deutschsprachige authoren, red. E. Gomringer, Reclam, Stuttgart 2001.
konkrete poesie: deutschsprachige autoren: anthologie, red. E. G omringer, Reclam, Stuttgart 2009.
Kremer A., Book of translations as a self-commentary. On „bruchsünden und todstücke” by Witold Wirpsza, „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” 2012, nr 2.
Kremer A., Konkretystyczne publikacje seryjne, „Humanistyka XXI wieku” 2012, nr 1, http://www.humanistyka.edu.pl, dostęp: 6 maja 2014.
Kremer A., Poezja konkretna w trzech obszarach językowych, „Przestrzenie Teorii” 2013, nr 19.
Mayer H., typoaktionen, wstęp R. Döhl, typos verlag, Frankfurt 1967.
Morgan E., emergent poems, red. H. Mayer, „futura” 20, Stuttgart 1967.
Muster möglicher Welten: Eine Anthologie für Max Bense, red. E. Walther, L. Harig, Limes-Verlag, Wiesbaden 1970.
Rot D., 80 wolken, red. M. Bense, E. Walther, „rot” 32, Stuttgart 1967.
Rypson P., Książki i strony. Polska książka awangardowa i artystyczna w XX wieku, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 2000.
Rypson P., Nie gęsi. Polskie projektowanie graficzne 1919–1949, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2011.
Skalmowski W., Max Bense, Theorie der Texte. Eine Einführung in neuere Auffasungen und Methoden, Köln 1962, „Pamiętnik Literacki” 1965, nr 1–2.
Sławek T., Między literami. Szkice o poezji konkretnej, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1989.
Szaruga L., Przestrzenie słowa: eseje, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 2002.
Ulicka D., Literaturoznawcze dyskursy możliwe. Studia z dziejów nowoczesnej teorii literatury w Europie Środkowo-Wschodniej, Universitas, Kraków 2007.
Wesołowski J., Trzy polskie poetyki „concrete verse”. Dróżdż, Grześczak, Białoszewski, „Odra” 2005, nr 3.
Wiedemann A., Witold Wirpsza – poeta trzydziestoletni, „FA-art” 1998, nr 1–2.
Wirpsza W., bruchsünden und todstücke, tłum. M. Kurecka, red. M. Bense, E. Walther, „rot” 31, Stuttgart 1967.
Wirpsza W., Drugi opór. Wiersze 1960–1964, Czytelnik, Warszawa 1965.
Wirpsza W., Gra znaczeń. Przerób, Instytut Mikołowski, Mikołów 2008.
Wirpsza W., Gra znaczeń. Szkice literackie, PIW, Warszawa 1965.
Wirpsza W., Komentarze do fotografii „The Family of Man”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1962.
Wirpsza W., Niemiecka Republika Federalna, „Poezja” 1966, nr 4.
Wirpsza W., Przesądy, PIW, Warszawa 1966.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).