Abstrakt
The aim of this article is to recall the theory of the sociology of education created almost a century ago by the classic of Polish sociology, Florian Znaniecki, in order to show the topicality of his concept in the face of the symptoms of the crisis of the educational system. The article presents the biographical context and scientific achievements of the creator of the sociology of education. The relations between the disciplines of educational sociology, general sociology and pedagogy were explained. The goals and components of the upbringing process and the system of sociology of upbringing by Florian Znaniecki were outlined. Attention was also paid to the educational environ- ment defined by Florian Znaniecki and the upbringing process was characterized as a preparation for fulfilling the social roles. The theses postulated by the creator of the sociology of education were related to the contemporary educational environment.
Bibliografia
Breczko J., Niecodzienna filozofia codzienności, [w:] Filozofia Marii Szyszkowskiej, red. A. Kryniecka, Kresowa Agencja Wydawnicza, Białystok 2012.
Drynda D., Orientacja socjologizująca w pedagogice II Rzeczypospolitej (1918–1939), [w:] Pedagogika a socjologia wychowania (szkice socjopedagogiczne), red. A. Radziewicz-Winnicki, Uniwersytet Śląski, Katowice 1986.
Dulczewski Z., Florian Znaniecki. Życie i dzieło, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1984. Filozofia Marii Szyszkowskiej, red. A. Kryniecka, Kresowa Agencja Wydawnicza, Białystok 2012. http://andragogika.wyklady.org/wyklad/42_definicja-andragogiki.html [dostęp: 12.10.2021].
Karaskiewicz K., Tolerancja, [w:] Filozofia Marii Szyszkowskiej, red. A. Kryniecka, Kresowa Agencja Wydawnicza, Białystok 2012.
Kojkoł J., Polska myśl społeczna o wychowaniu w latach 1900–1950, Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Tyczynie, Warszawa–Tyczyn 2005.
Kowalski S., Socjologia wychowania w zarysie, PWN, Warszawa 1974.
Kruszewska B., Wegetarianizm jako składnik idei pacyfizmu, [w:] Filozofia Marii Szyszkowskiej, red. A. Kryniecka, Kresowa Agencja Wydawnicza, Białystok 2012.
Materne J., Próba zarysowania układu podstawowych właściwości wychowania jako zjawiska społecznego, „Socjologia wychowania” 1982, t. 4, red. Z. Kwieciński, s. 111–155.
Meier A., Socjologia wychowania, WSiP, Warszawa 1982.
Pacholski M., Florian Znaniecki. Społeczna dynamika kultury, PWN, Warszawa 1977. Radziewicz-Winnicki A. (red.), Pedagogika a socjologia wychowania (szkice socjopedagogiczne), Uniwersytet Śląski, Katowice 1986.
Radziewicz-Winnicki A., Walker S.A., Początki socjologii wychowania w Polsce i w Anglii (konfrontacje polsko-brytyjskie), [w:] Pedagogika a socjologia wychowania (szkice socjopedagogiczne), red. A. Radziewicz-Winnicki, Uniwersytet Śląski, Katowice 1986, s. 36–39.
Symotiuk S., Filozofia farmacji Marii Szyszkowskiej, [w:] Filozofia Marii Szyszkowskiej, red. A. Kryniecka, Kresowa Agencja Wydawnicza, Białystok 2012.
Syrek E., Wychowanie jako przedmiot analiz pedagogiki społecznej i socjologii wychowania, Uniwersytet Śląski, Katowice 1987.
Szacki J., Znaniecki, Wiedza Powszechna, Warszawa 1986.
Toporkiewicz R., Socjologia wychowania, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1986.
Turos L., Twórczość Marii Szyszkowskiej jako źródło inspiracji dla andragogiki kultury, [w:] Filozofia Marii Szyszkowskiej, red. A. Kryniecka, Kresowa Agencja Wydawnicza, Białystok 2012.
Wachowiak D., Klub Don Kichotów, [w:] Filozofia Marii Szyszkowskiej, red. A. Kryniecka, Kresowa Agencja Wydawnicza, Białystok 2012.
Włodarek J., Socjologia wychowania w Polsce. Rozwój problematyki i badań w latach 1928–1988, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1992.
Woskowski J., Socjologia wychowania, WSiP, Warszawa 1983.
Wujek T., Andragogika – jej działy i związki z innymi dyscyplinami nauki, [w:] Problemy i dylematy andragogiki, red. M. Marczuk, TWWP, Lublin–Radom 1994.
Znaniecki F., Metoda socjologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Znaniecki F., Socjologia wychowania, t. 1, Wychowujące społeczeństwo, wstęp J. Szczepański, PWN, Warszawa 1973.
Znaniecki F., Socjologia wychowania, t. 1: Wychowujące społeczeństwo, t. 2: Urabianie osoby wychowanka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Znaniecki F., Środowisko wychowawcze, [w:] Socjologia wychowania. Wybór tekstów, wstęp i opracowanie H. Mielicka, Wydawnictwo Stachurski, Kielce 2000.