Słowa kluczowe
miasta światowe
globalizacja
gospodarka globalna
sieci powiązań globalnych
korporacje transnarodowe
Jak cytować
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na przestrzenne zróżnicowanie procesów globalizacji oraz określenie miejsca i roli miast w tych procesach, a także identyfikacja miast pełniących kluczową rolę w globalnej gospodarce (jako miejsc koncentracji sił globalnych – funkcji zarządczych i sterowania globalnym systemem ekonomicznym). Szczególną uwagę w opracowaniu zwrócono na przedstawienie koncepcji miast globalnych w różnych ujęciach prezentowanych w literaturze międzynarodowej i polskiej. Chodziło przede wszystkim o wskazanie na te cechy i zasoby miast, które decydują o poziomie ich globalnego usieciowienia oraz zdolności do przyciągania i koncentracji funkcji koordynujących, zarządzających i sterujących globalną gospodarką.Bibliografia
Agnew J. 2005. Hegemony. The New Shape of Global Power. Temple University Press, Philadelphia.
Antikainen J. 2005. The Concept of Functional Urban Area. Findings of the ESPON Project 1.1.1. Informationen zur Raumentwicklung, 7.
Bourdeau-Lepage L., Huriot J.M. 2006. Megacities Vs Global Cities: Development and Institutions. 46th Congress of the European Regional Science Association, Volos, Greece (www. econstor.eu).
Braun G.O. 2007. Hierarchies, Networks, and markets: New Spatial Pattern as an Effect of Globalization. [W:] Y. Xiaopei, X. Desheng (red.), Urban Development, Planning and Governance in Globalization. Sun Yat-Sen University Press, IGU Commission of Monitoring Cities of Tomorrow, Guangzhou, Chiny, s. 1–12.
Castells M. 1989. The informational city. Information technology, Economic restructuring, and the urban-regional process. Basil Blackwell Publishers, Oxford.
Castells M. 2000. Grassrooting the Space of Flows. [W:] J.O. Wheeler, Y. Aoyama, B.L. Warf (red.), Cities in the Telecommunications Age. The Fracturing of Geographies, Routledge, New York–London, s. 18–30.
Czerny M. 2001. Globalizacja a rozwój lokalny w geografii społeczno-ekonomicznej. [W:] H. Rogacki (red.), Koncepcje teoretyczne i metody badań geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 65–72.
Czerny M. 2005. Globalizacja a rozwój. Wybrane zagadnienia geografii społeczno-gospodarczej świata. PWN, Warszawa.
Czerny M., Łuczak R., Makowski J. 2007. Globalistyka. Procesy globalne i ich lokalne konsekwencje. PWN, Warszawa.
Czyż T. 2009. Koncepcje aglomeracji miejskiej i obszaru metropolitalnego w Polsce. Przegląd Geograficzny, 81(4): 445–459.
Dicken P. 2007. Global Shift. Mapping the Changing Contour of the World economy. 5th ed. Sage Publications Ltd., London.
Dicken P. 2015. Global Shift. Mapping the Changing Contour of the World economy. 7th ed. The Guilford Press, New York.
Domański B. 2007. Metropolitan Areas as ‘Switching Points’ in the Networks of Relationships. [W:] T. Marszał, W. Zmitrowicz (red.), Metropolises and Metropolitan Areas – Structures, Functions and Role. Studia Regionalia 20, 23–31.
Domański R. 2000. Miasto innowacyjne. Studia KPZK PAN, 109.
Dunning J.H. (red.) 2002. Regions, globalization, and the knowledge based economy. Oxford University Press.
Duxbury N. 2004. Creative Cities. Principles and Practices. Canadian Policy Research Network, Ottawa.
Florida R. 2006. The flight of creative class. Liberal Education, 92(3): 22–29.
Friedman J. 2003. Globalization, the state and violence. Rowman & Littlefield Publishers.
Friedmann J. 1986. The World City Hypothesis. Development and Change, 17: 69–84.
Friedmann J. 1995. Where we stand: a decade of world city research. [W:] P.L. Knox, P.J. Taylor (red.), World cities in a world system. Cambridge University Press, Cambridge, s. 21–47.
Graham S., Marvin S. 1996. Telecommunications at the City. Electronic spaces, urban places. Routledge, London–New York.
Graham S., Marvin S. 2001. Splintering urbanism. Networked infrastructures, technological mobilities, and the urban conditions. Routledge, London–New York.
Hall P. 1966. The World Cities. World University Library, Weidenfeld & Nicolson, London.
Hall P. 2004. Creativity, culture, knowledge and the city. Built Environment, 30(3): 256–258.
Hall P. 2005. The World’s Urban Systems: A European Perspective. Global Urban Development.
Heffner K., Gibas P. 2013. Poziom metropolitalności wybranych ośrodków w Polsce. Znaczenie wag i zmiennych, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 293: 11–26.
Jałowiecki B. 2005. Polskie miasta w procesie metropolizacji, Studia Regionalne i Lokalne, 1(19): 5–15.
Jałowiecki B. 2007. Globalny świat metropolii. EUROREG, Warszawa.
Klasik A. (red.) 2008. Aktywność przedsiębiorcza i konkurencyjność ekonomiczna miast w procesie restrukturyzacji aglomeracji miejskich. Wyd. Akademii Ekonomicznej im. K. Adamieckiego w Katowicach, Katowice.
Klasik A. (red.) 2009. Kreatywne miasta i aglomeracje. Studia przypadków. Wyd. AE w Katowicach, Katowice.
Knox P.L. 2002. World Cities and the Organization of Global Space. [W:] R.J. Jonhston, P.J. Taylor, M.J. Watts (red.), Geographies of Global Change. Remapping the World. Blackwell, Oxford, s. 328–339.
Korcelli P. 2007. Podstawowe węzły układu osadniczego Polski na tle europejskiego systemu osadniczego (aglomeracje – metropolie). Biuletyn KPZK PAN, 233: 87–113.
Korcelli-Olejniczak E. 2004. Funkcje metropolitalne Berlina i Warszawy w latach 1990–2002. Współzależność pozycji w systemie miast Europy Środkowej. IGiPZ PAN, Prace Geograficzne, 198.
Korcelli-Olejniczak E. 2012. Region metropolitalny – pojęcie, struktura przestrzenna, dynamika. IGiPZ PAN, Prace Geograficzne, 235.
Maik W. 2003. Pojęcie metropolii a problem badania funkcji metropolitalnych. [W:] I. Jażdżewska (red.), Funkcje metropolitalne i ich rola w organizacji przestrzeni. XVI Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Uniwersytet Łódzki, Łódź, s. 9–17.
Markowski T., Marszał T. 2006. Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja. Problemy i pojęcia podstawowe. KPZK PAN, Warszawa.
Parysek J.J. 2003. Metropolie: metropolitalne funkcje i struktury przestrzenne. [W:] I. Jażdżewska (red.), Funkcje metropolitalne i ich rola w organizacji przestrzeni, XVI Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Uniwersytet Łódzki, Łódź, s. 19–40.
Parysek J.J. 2005. Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Parysek J.J. 2006. Miasta polskie w procesie globalizacji. [W:] J. Słodczyk, E. Szafranek (red.), Kierunki przekształceń struktury gospodarczej i społeczno-demograficznej miast. Opole.
Parysek J.J. 2008. Globalization of the modern world from the Polish perspective. [W:] J. Tarajkowski, L. Wojtasiewicz (red.), The space in economic policy. Wyd. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań, s. 661–682.
Sassen S. 2001. The Global City. Princeton University Press, Princeton, New York.
Sassen S. 2006. Cities in a World Economy. Pine Forge Press, Thousand Oaks.
Scott A.J. (red.) 2001. Global City-Regions. Trends, Theory, Policy. Oxford University Press, Oxford.
Scott A.J. 2006. Creative cities: Conceptual issues and policy questions. Journal of Urban Affairs, 28(1): 1–17.
Soja E. 2000. Postmetropolis. Critical studies of cities and regions. Basil Blackwell Publishing, Oxford.
Stiglitz J. 2004. Globalizacja. PWN, Warszawa.
Stiglitz J. 2015. Globalization and its Discontents. Penguin Books.
Stonehouse G., Hamill J., Campbell D., Puride T. 2001. Globalizacja. Strategia i zarządzanie. Wydawnictwo Felberg SJA, Warszawa.
Stryjakiewicz T., Męczyński M., Stachowiak K. 2009. Poznań as a creative knowledge region: The views of high-skilled employees, managers and transnational migrants. ACRE report 8.8. AMiDSt,
University of Amsterdam.
Szymańska D. 2008. Urbanizacja na świecie. PWN, Warszawa.
Taylor P.J. 2001. Specification of the world city network. Geographical Analysis, 33, 2: 181–194.
Taylor P. J. 2004. World City Network: a Global Urban Analysis. London.
Taylor P.J. 2012. Advanced Producer Service Centres in the World Economy. [W:] P.J. Taylor, P. Ni, B. Derudder, M. Hoyler, J. Huang, F. Witlox (red.), Global Urban Analysis: A Survey of Cities in Globalization. Earthscan, London, s. 22–39.
Taylor P.J., Derudder B., Saey P., Witlox F. 2007. Cities in Globalization. Practices, Policies and Theories, Routledge, London.
Taylor P.J., Walker D.R.F, Beaverstock J.V. 2002. Firms and their Global Service Network, [W:] S. Sassen (red.), Global Networks, Linked Cities. Routledge, New York, London, s. 93–115.
Wdowicka M. 2016. Miasta światowe jako węzły w sieci powiązań globalnej gospodarki. Problemy Rozwoju Miast, 4.
Zorska A. 1998. Ku globalizacji? Przemiany w korporacjach transnarodowych i w gospodarce światowej. PWN, Warszawa.
Zorska A. 2007. Korporacje transnarodowe. Przemiany, oddziaływania, wyzwania. PWE, Warszawa.