Abstrakt
W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy istnienie i rozwój metropolii przyczynia się do wzrostu poziomu rozwoju regionalnego, czy może obszar metropolitalny rozwija się kosztem regionu, deprecjonując znaczenie i możliwości wzrostowe obszarów peryferyjnych. Celem opracowania jest zbadanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin należących do Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego (SOM) na tle regionu – województwa zachodniopomorskiego. Aby to osiągnąć, zidentyfikowano kluczowe mierniki rozwoju społeczno-gospodarczego, na podstawie których przeprowadzono próbę obliczenia przy wykorzystaniu metody unitaryzacji zerowanej poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin należących do SOM, a następnie porównano go do analogicznych wartości obliczonych dla województwa. Opracowanie jest elementem cyklu publikacji autorki poświęconych wynikom badań obrazujących poziom i determinanty rozwoju Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego.
Bibliografia
Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny (https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start; dostęp: 20.07.2019).
Bański J., Czapiewski K.Ł., Mazur M. 2012. Policentryczność rozwoju Mazowsza. MAZOWSZE Studia Regionalne, 10: 71.
BIP Województwo Zachodniopomorskie (http://bip.rbip.wzp.pl/artykul/wojewodztwo-zachodniopomorskie; dostęp 24.07.2019).
Chojnicki Z., Czyż T. 1992. Region–regionalizacja–regionalizm. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 2(54): 2.
Domański R. 2012. Ewolucyjna gospodarka przestrzenna. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, s. 18.
Dutkowski M. 2008. Mówiąc „region”. [W:] J.J. Parysek, T. Stryjakiewicz (red.), Region ekonomiczny i rozwój regionalny. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 369– 387.
Grosse T. 2007. Innowacyjna gospodarka na peryferiach? Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 104–105.
Kaczmarek T. 2019. Obszary metropolitalne, przesłanki i formy integracji zarządzania. Przegląd Planisty, 3: 4–6.
Kisiała W., Stępiński B. 2013. Rola obszarów metropolitalnych w polityce regionalnej i rozwoju regionalnym. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, s. 33–34.
Klasik A. 1974. Optymalna struktura przestrzenna a rozwój regionalny. Wyd. PWE, Warszawa, s. 34.
Klóska R. 2015. Innowacyjność jako determinanta rozwoju regionalnego w Polsce. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 14
Korenik S. 2008. Rozwój lokalny wobec nowych wyzwań na progu XXI wieku. [W:] Ekonomiczne Problemy Usług, 31, 1: 104, 107.
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010–2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. 2010 (M.P. nr 36, poz. 423).
Kupiec L. 2011. Demografia w gospodarce przestrzennej. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, s. 9–11.
Lendzion J., Sołtys J., Toczyski W. 2004. Znaczenie obszarów metropolitalnych i ich otoczenia oraz współczesnych procesów metropolizacyjnych w kształtowaniu polityki regionalnej państwa. Ekspertyza przygotowana na zamówienie Departamentu Polityki Regionalnej Ministerstwa Gospodarki i Pracy, s. 4, 5.
Markowski T., Marszał T. 2007. Metropolie i procesy metropolizacji w Polsce. [W]: Z. Makieła, R. Fedan (red.), Procesy metropolizacji w regionie podkarpackim, Rzeszów–Lwów. Biuletyn KPZK PAN, 230.
Obrębalski M. 2006. [W:] D. Stahl (red.), Metody oceny rozwoju regionalnego. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, s. 29.
OECD Regional Outlook. 2016. Productive Regions for Inclusive Societies. OECD Publishing, Paris (https://doi.org/10.1787/9789264260245-en, s. 26; dostęp: 24.07.2019). OECD Regions and Cities at a Glance. 2018.
OECD Publishing, Paris (https://doi.org/10.1787/reg_cit_glance-2018-en, s. 13).
Parysek J.J. 2018. Rozwój społeczno-gospodarczy oraz czynniki i uwarunkowania rozwoju. 183: 39, 41.
Regional Development Policy (https://www.oecd.org/regional/regionaldevelopment.htm; dostęp: 24.07.2019).
Salecka E. 2018. Rozwój społeczno-gospodarczy gminy Kłodzko, prognozy rozwoju na lata 2016– 2020. Współczesne Problemy Zarządzania, 1: 68.
Smętkowski M., Gorzelak G., Kozak M., Olechnicka A., Płoszaj A., Wojnar K. 2012. Europejskie metropolie i ich regiony. Od krajobrazu gospodarczego do sieci metropolii. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 37, 43.
Stanny M. 2012. Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w Polsce – pomiar zjawiska złożonego. Rozwój wsi i rolnictwa w Polsce. Aspekty przestrzenne i regionalne, IRWiR PAN, Warszawa, s. 2, 3.
Stasiak E. 2017. Rozwój społeczno-gospodarczy na przykładzie gmin miejskich województwa łódzkiego. [W:] R. Dziuba, M. Szewczyk, E. Okraszewska (red.), Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 76.
Stowarzyszenie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego. Misja (http://som.szczecin.pl/misja/; dostęp: 24.07.2019).
Szczeciński Obszar Metropolitalny. Strategia rozwoju 2020 (http://obserwatorium.miasta.pl/wp-content/uploads/2016/08/SzOM-2020.pdf, s. 3, 7).
Szewczuk A. 2011. Rozwój lokalny i regionalny. Teoria i praktyka. Wydawnictwo C.H. Beck, s. 21, 23.
Ustawa o związkach metropolitalnych z dnia 9 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1890, z 2016 r. poz. 2260).
Zakrzewska-Półtorak A. 2012. Rozwój regionalny w globalizującej się gospodarce. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, s. 61.
Ziemiańczyk U. 2010. Ocena poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin wiejskich i miejsko-wiejskich w województwie małopolskim. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 14: 34.
Zimny A. 2016. Ewolucja mierników rozwoju społeczno-gospodarczego, Współczesne Problemy Ekonomiczne, 13: 69–80.