Słowa kluczowe
derivation
morphology
formative
derivational stem
derivatology
Romanian
Jak cytować
Abstrakt
The paper describes types of derivational formatives in Polish and Romanian functional, i.e. synchronic derivation, focusing on the proper derivation (i.e. derivation from single-word bases). The proper derivation is positioned as a type of word-formation and a branch of morphology. The author identifies the
primary functions of derivational formatives: the semantic, pragmatic and syntactic function. The formatives are identified using a methodology developed in Polish word-formation theory, especially within nest derivatology. Applying a methodology developed for the description of the Polish word-formation
system is aimed at distinguishing derivational formatives in Romanian. The author identifies and classifies the following types of derivational formatives in Romanian: affixes (among these prefixes, suffixes, postfixes and ambifixes), alternants (defined as members of alternation), negative formatives (in backformation), paradigmatic formatives (defined as changes in inflexional paradigm), zero formative and accentual formatives. The author also suggests including the types of word-formation stems in the description of the formal structure of derivatives.
Bibliografia
Apresjan, J.D. (2000). Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Avram, M., Carabulea, E., Ciobanu, F. (éd.) (1978). Formarea cuvintelor în limba română. Vol. II. Prefixele. Bucureşti : Editura Academiei R.S.R.
Ciobanu, F., Hasan, F. (1970). Formarea cuvintelor în limba română. Vol. I. Compunerea. Bucureşti : Editura Academiei R.S.R.
Coteanu, I. (2007). Formarea cuvintelor în limba română. Bucureşti : Editura Universităţii din Bucureşti.
Cychnerski, T. (1999). Fleksja werbalna w języku rumuńskim. Poznań : Wydawnictwo Naukowe UAM.
DEXI, (2007) = Dima, E. (éd.) (2007). Dicţionar explicativ ilustrat al limbii române. Chişinău : Editura ARC & Editura GUNIVAS.
DLRLC, (1955-57) = Rosetti, A. (éd.) (1955-1957). Dicţionarul limbii romîne literare contemporane. Vol. I-IV. Bucureşti : Editura Academiei Republicii Populare Romîne.
Dunaj, B. (2007). Współczesny słownik języka polskiego. Warszawa: Langenscheidt.
Grzegorczykowa, R., Puzynina, J. (1998). Słowotwórstwo. Problemy ogólne słowotwórstwa. In R. Grzegorzykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (éd.). Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 361-388.
Guţu Romalo, V. (éd.) (2008). Gramatica limbii române. I. Cuvântul. Bucureşti : Editura Academiei Române.
Jadacka, H. (2003). Zagadnienie motywacji słowotwórczej w opisie gniazdowym. In M. Skarżyński (éd.). Słowotwórstwo gniazdowe. Historia, metoda, zastosowania. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Jaroszewicz, H. (2016). Derywacja frazeologiczna w języku polskim i serbskim. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kaproń-Charzyńska, I. (2005). Derywacja ujemna we współczesnym języku polskim. Rzeczowniki i przymiotniki. Toruń: Wydawnictwo Top Kurier.
Kreja, B. (1996). Studia z polskiego słowotwórstwa. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
Kuryłowicz, J. (1936). Dérivation lexicale et dérivation syntaxique. In Bulletin de la Societé Linguistique de Paris. 37, pp. 79-92.
Laskowski, R. (1998). Zagadnienia ogólne morfologii. In R. Grzegorzykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (éd.). Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 27-86.
MDA, (2010) = Sala, M., & Dănăilă, I. (éd.) (2010). Mic dicționar academic. Vol. I-II. București : Univers Enciclopedic Gold.
Mugdan, J. (2015). Units of word-formation. In P.O. Müller, I. Ohnheiser, S. Olsen, F. Rainer (éd.). Word-Formation. An International Handbook of the Languages of Europe. Vol. 1. Berlin : De Gruyter Mouton, pp. 235-301. DOI : https://www.doi.org/10.1515/9783110246254-017.
Müller, P.O., Ohnheiser, I., Olsen, S., Rainer, F. (éd.) (2015). Word-Formation. An International Handbook of the Languages of Europe. Vol. 1. Berlin : De Gruyter Mouton. DOI : https://www.doi.org/10.1515/9783110246254.
Nagórko, A. (2010). Podręczna gramatyka języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Negraru, M. (éd.) (1971). Formarea cuvintelor în limba română. Cercetare bibliografică. Bucureşti : Biblioteca Centrală Universitară.
Rădulescu Sala, M. (éd.) (2015). Formarea cuvintelor în limba română. Vol. IV. Sufixele. Derivarea nominală şi adverbială. Partea 1. Bucureşti : Editura Academiei Române.
Skarżyński, M. (1999). Powstanie i rozwój polskiego słowotwórstwa opisowego. Kraków: Universitas.
Skarżyński, M. (éd.) (2003). Słowotwórstwo gniazdowe. Historia, metoda, zastosowania. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Skarżyński, M. (éd.) (2004). Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego. Vol. 3. Gniazda odczasownikowe (part II). In H. Jadacka, Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”.
Szymanek, B. (2015). A Panorama of Polish Word-Formation. Lublin: Wydawnictwo KUL.
The Leipzig Glossing Rules. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. Department of Linguistics, https://www.eva.mpg.de/lingua/resources/glossing-rules.php.
Vasiliu, L. (1989). Formarea cuvintelor în limba română. Vol. III. Sufixele. Derivarea verbală. Bucureşti : Editura Academiei Române.
Vater, H. (2015). Wprowadzenie do lingwistyki. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
Viaro, M.E, Bizzocchi, A.L. (2016). Proposal of new concepts and a new notatnion in formulating
etymological propositions and discussions. In Alfa : Revista de Lingüística. 60, pp. 587-608. DOI : https://www.doi.org/10.1590/1981-5794-1612-6.
Vogelgesang, T. (2001). Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego. Vol. 1: Gniazda odprzymiotnikowe. In H. Jadacka, Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego. Kraków: Universitas.
Wróbel, H. (2001). Gramatyka języka polskiego. Kraków: Od Nowa.
Zołotowa, W.S. (1962). Rzeczowniki dewerbalne osobowe we współczesnej polszczyźnie. In Poradnik Językowy. Z. 7-8, pp. 319-320.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).