Keywords
diagnostyka prenatalna
bioetyka personalistyczna
terapia edukacyjna
dziecko poczęte
nasciturus
hospicjum perinatalne
How to Cite
Abstract
Diagnostyka prenatalna, rozwijana w medycynie od lat 60. XX w. i praktykowana w Polsce od lat 70. ubiegłego wieku, to zespół procedur diagnostycznych, pozwalających na stwierdzenie patologii embrionu lub płodu przed narodzeniem. Celem artykułu jest analiza dylematów bioetycznych diagnostyki prenatalnej w kontekście polskim, w świetle bioetyki personalistycznej o założeniu ontologicznym. W sposób szczególny zostają rozważone dylematy etyczne, dotyczące osób związanych z diagnozą prenatalną: nienarodzonego dziecka, rodziców i lekarza. W artykule zostaje podjęte rozgraniczenie między diagnostyką prenatalną i preimplantacyjną, jak również ocena moralna dobrego celu terapeutycznego diagnostyki prenatalnej, w odróżnieniu od celu złego celu, jakim może być aborcja.References
Bołoz W. (2000), Pierwotne i wtórne cele diagnostyki prenatalnej, „Episteme” 7, s. 59-79.
Campanella M. (2015), Diagnosi prenatale e interventi su embrioni e feti. Aspetti scentifi ci,
w: Dalla parte della vita. Fondamenti e percorsi bioetici, red. E. Largero, G. Zeppegno, Torino,
s. 309-334.
Chełstowski J. (2000), Defekty genetyczne dziecka a prawo do życia, „Człowiek w Kulturze” 13,
s. 171-177.
Chen H. (2006), Atlas of Genetic Diagnosis and Counsueling, Totowa [USA, New Jersey].
Cherubin M. (2016), La diagnosi preimpiantatoria nella legge italiana e polacca. Approccio antropologico-
etico. Excerpta ex dissertatione ad Doctoratum in Theologia Morali consequendum,
Pontifi cia Universitas Lateranensis – Academia Alfonsiana – Institutum Superius Theologiae
Moralis, Romae.
Comitato Nazionale per la Bioetica (1992), Diagnosi prenatali, Roma.
Dabrassi F., Imbasciati A. (2010), Diagnosi prenatale: pensieri, emozioni e credenze delle mamme
in attesa, „Psychofenia” 23, s. 179-208.
Dangel J. (2007), Diagnostyka prenatalna – mity i rzeczywistość, „Nauka” 3, s. 31-47.
Fabó F. (2009), Alcune implicazioni e problemi bioetici della diagnosi prenatale, „Studia Bioethica”
, s. 36-47.
Frączek P., Jabłońska M., Pawlikowski J. (2013), Medyczne, etyczne, prawne i społeczne aspekty
badań prenatalnych w Polsce, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2, s. 103-109.
Gałkowski J., Gula J. red. (1991), W imieniu dziecka poczętego, Rzym–Lublin.
Gonzales-Melado F.J., Di Pietro M.L. (2011), El diagnostico prenatal genético no invasivo en el
contexto de una mentalidad eugenésica, „Medicina e Morale” 1, s. 61-88.
Haberko J. (2010), Cywilnoprawna ochrona dziecka poczętego a stosowanie procedur medycznych,
Warszawa.
Jan Paweł II (1982), Zasady moralne diagnostyki prenatalnej. Przemówienie do uczestników kongresu
Movimento per la vita, 4 grudnia 1982 r., w: W trosce o życie człowieka. Wybrane dokumenty
Stolicy Apostolskiej (1998), red. K. Szczygieł, Tarnów, s. 200-203.
Jan Paweł II (1995), Encyklika Evangelium vitae o wartości i nienaruszalności życia ludzkiego,
w: W trosce o życie. Wybrane Dokumenty Stolicy Apostolskiej (1998), red. K. Szczygieł, Tarnów,
s. 41-134.
Jan Paweł II (2001), Całym sercem służcie ludzkiemu życiu. Przemówienie do uczestników Międzynarodowego
Kongresu Katolickich Położników i Ginekologów, 18 czerwca 2001 r., w: W trosce
o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, t. II (2012), red. J. Brusiło, Tarnów, s. 267-
-269.
Jarosz M. (2012), The need of prenatal public health initiatives in Poland, „Ginekologia Polska” 11,
s. 854-857.
Kobyliński A. (2007), Czy embrion jest osobą? Spór o sztuczne zapłodnienie we Włoszech, „Studia
Ecologiae et Bioethicae” 5, s. 157-172.
Kongregacja Nauki Wiary (1987), Instrukcja Donum vitae o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego
i o godności jego przekazywania, w: W trosce o życie człowieka. Wybrane dokumenty
Stolicy Apostolskiej (1998), red. K. Szczygieł, Tarnów, s. 360-385.
Kornas S. (1995), Współczesne badania prenatalne a encyklika Jana Pawła II „Evangelium vitae”,
w: Życie – dar nienaruszalny, red. A. Młotek, T. Reroń, Wrocław, s. 129-140.
Kornas-Biela D. (1996), Psychologiczne problemy poradnictwa genetycznego i diagnostyki prenatalnej,
Lublin.
Kornas-Biela D. (2009), Diagnostyka prenatalna, w: Encyklopedia bioetyki. Personalizm chrześcijański,
red. A. Muszala, Radom, s. 155-164.
Machinek M. (2009), Diagnostyka preimplantacyjna, w: Encyklopedia bioetyki. Personalizm chrześcijański,
red. A. Muszala, Radom, s. 150-155.
WOJCIECH KUĆKO
Marcol A. red. (1998), Etyczne aspekty diagnostyki genetycznej, Opole.
Neri G., Serra A. (2007), La diagnosi prenatale oggi, „La Civiltà Cattolica” 158, IV, 3779, s. 453-
-463.
Noia G. (2008), „La terapia educazionale”. Una nuova frontiera nella diagnosi del „prenatale”,
„Studia Bioethica” 2-3, s. 171-177.
Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia (1994), Karta Pracowników Służby Zdrowia,
w: W trosce o życie człowieka. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej (1998), red. K. Szczygieł,
Tarnów, s. 549-627.
Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia (2017), Nowa Karta Pracowników Służby Zdrowia,
Katowice.
Pieńkos J. (2010), Praecepta iuris, Warszawa–Poznań.
Privitera S. (2004), Principio di totalità, w: Nuovo Dizionario di Bioetica, red. S. Leone, S. Privitera,
Roma–Acireale, s. 907-908.
Romano M.L. (2004), Proporzionalità delle cure, w: Nuovo Dizionario di Bioetica, red. S. Leone,
S. Privitera, Roma–Acireale, s. 921-926.
Serra A. (1984), La diagnosi prenatale di malattie genetiche, „Medicina e Morale” 4, s. 433-448.
Sgreccia E. (2007a), Manuale di Bioetica, t. I, Milano.
Sgreccia E. (2007b), Manuale di Bioetica, t. II, Milano.
Tylki-Szymańska A. (2004), Badania prenatalne – czym są?, „Studia nad Rodziną” 8/1, s. 167-172.
Wróbel J. (1999), Człowiek i medycyna. Teologicznomoralne podstawy ingerencji medycznych, Kraków.
Akty prawne
Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności
przerywania ciąży, Dz.U. z 1993 r. Nr 17, poz. 78 z późn. zm.
Ustawa z dn. 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci, Dz.U. z 2016 r., poz. 195.
Najwyższa Izba Kontroli (2016), Badania prenatalne w Polsce. Informacja o wynikach kontroli,
Nr ewid. 21/2016/P/15/073/LKA, https://www.nik.gov.pl/plik/id,10793,vp,13126.pdf [dostęp:
02.2019].
Publikacje internetowe
www.prenataldiagnosisjournal.org [dostęp: 01.05.2019].
www.ispdhome.org [dostęp: 01.05.2019].
Pius XII, Los límites morales de los métodos medicos. Discurso del Santo Padre Pío XII a los participantes
en el I Congreso Internacional de Histopatología del Sistema Nervioso (14 września
r.), w2.vatican.va/content/pius-xii/es/speeches/1952/documents/hf_p-xii_spe_19520914_
istopatologia.html [dostęp: 01.06.2019].
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.