Słowa kluczowe
wczesna edukacja
podmiotowość
codzienność
rodzina
szkoła
nauczyciel
rodzic
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł dotyczy analizy problemów podmiotowości we wczesnej edukacji dziecka. Zagadnienia te, ujęte w perspektywie pedagogicznej, są w opracowaniu tym zogniskowane do procesu wychowania dziecka w rodzinie. Przyjęty kontekst osobowych relacji pomiędzy naturalnymi podmiotami jakim jest rodzic i jego dziecko eksponuje potrzebę interdyscyplinarnej (w tym socjologicznej, pedagogicznej, antropologicznej) refleksji nad rolą „wspólnoty” i „doświadczania siebie” w społecznej praktyce edukacji. Takimi „doświadczającymi siebie” kompetentnymi podmiotami są dziecko i jego rodzic, który często pełni rolę pierwszego nauczyciela. Dlatego mówiąc o rodzicu i pedagogicznym uzasadnieniu jego wychowawczych oddziaływań coraz częściej widzimy w nim rolę także „kompetentnego nauczyciela” dziecka, tłumacza codziennych zdarzeń, ale też i współuczestnika wzajemnych interakcji, które oba te podmioty generują i jakim sami na co dzień są poddawani. Wiedza o procesie edukacji dziecka i rozwoju jego integralnej osobowości staje się wytwarzana właśnie poprzez interpretację wzajemnych doświadczeń i podzielanie wspólnej uwagi o wzorach, potrzebach i komunikacji w na co dzień przeżywanym świecie.Bibliografia
Ablewicz K., Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicznej. Studium sytuacji wychowawczej, Wyd. UJ, Kraków 2003.
Berger P.L., Luckmann T., Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. J. Niżnik, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Berner H., Współczesne kierunki pedagogiczne, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, t. 1, red. B. Śliwerski, GWP, Gdańsk 2006, s. 195-295.
Chłopkiewicz M., Osobowość dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1980.
Dyląg J., Kognitywne i afektywne funkcje kształcenia muzycznego w kształtowaniu podstawy twórczej dziecka w edukacji zintegrowanej, w: Twórczość codzienna w praktyce edukacyjnej, red. M. Kołodziejski, PWSZ, Płock 2009, s. 77-84.
Filipiak E., Wspólna aktywność dziecka i nauczyciela w strefie rozwoju, w: Rozwijający się człowiek w zmieniającym się świecie, red. J. Trempała, WSP, Bydgoszcz 1995, s. 221-228.
Harwas-Napierała B., Rodzina jako kontekst rozwojowy jednostki, w: Rozwijający się człowiek w zmieniającym się świecie, red. J. Trempała, Wyd. WSP, Bydgoszcz 1995, s. 303-316.
Hejnicka-Bezwińska T., Pedagogika ogólna. Seria: Pedagogika wobec współczesności, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
Joas H., Powstawanie wartości, Biblioteka Myśli Socjologicznej, Oficyna Naukowa, Warszawa 2009.
Kawula S., Elementy nowego paradygmatu w pracy szkoły i nauczyciela, w: Problemy etyczno-deontologiczne zawodu nauczycielskiego w okresie przemian ustrojowych w Polsce, red. A. Tchorzewski, WSP, Bydgoszcz 1993, s. 143-156.
Kołodziejski M., Music Teacher as a Researcher of Educational Process, “Musikas Zinatne Sodien: Pastavigais un Mainigais. Zinatniskorakstukrajums” 2012, v. 4, pp. 357-372.
Konaszkiewicz Z., Nauczyciel muzyki między rutyną a twórczością, „Kwartalnik Polskiej Sekcji ISME” nr 4, 1999, s. 40-58.
Konaszkiewicz Z., Szkice z pedagogiki muzycznej, Wyd. AMFCh, Warszawa 2001.
Leksykon PWN. Pedagogika, red. B. Milerski, B. Śliwerski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, tłum. J. Hołówka, PWN, Warszawa 1978.
Myrdzik B., Zrozumieć siebie i świat. Szkice i studia o edukacji polonistycznej, Wyd. UMCS, Lublin 2006.
Marody M., Technologie intelektu. Językowe determinanty wiedzy potocznej i ludzkiego działania, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1987.
Maslow A.H., Toward a Psychology of Beign, New York 1968.
Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, red. Podsiad A., Więckowski Z., Warszawa 1983.
Pryba A., Rodzina podstawową instytucją i wspólnotą życia społecznego?, „Teologia i Moralność” 11(2012), s. 7-18.
Strachanowska I.: Wybrane zagadnienia uczestnictwa uczniów klas I-III w zajęciach pozalekcyjnych, w: Nauczyciel w toku pracy, Studia Pedagogiczne, red. P. Prusak, WSP, Bydgoszcz 1993, z. 26, s. 169-187.
Szczepański J., Rozważania o dniu powszednim, „Odra” 3(1980), s. 30-34.
Śliwerski B., Problemy wychowania w procesie globalizacji, w: Edukacja. Kultura. Teologia. Studia ofiarowane Księdzu Profesorowi Jerzemu Bagrowiczowi z okazji 65. rocznicy urodzin, red. K. Konecki, I. Werbiński, Wyd. UMK, Toruń 2003, s. 165-180.
Trzos P., Dziecko twórcą, odbiorcą, krytykiem, „ Życie Szkoły” 2006, nr 2(669), s. 4-8.
Trzos P.A., Dziecko w rodzinie jako środowisku społecznego „stawania się”, „Teologia i Moralność” 1(15) 2014, s. 119-130.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Teologia i Moralność są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Teologia i Moralność udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych w Teologii i Moralności pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).