Trinitätslehre und die Herausforderungen der Pluralistischen Religionstheologie. Systematisch-moraltheologische Überlegungen.
PDF (Deutsch)

Słowa kluczowe

Jezus Chrystus
chrystologia
Trójca Święta
pluralistyczna teologia religii

Jak cytować

Bokwa, I. (2014). Trinitätslehre und die Herausforderungen der Pluralistischen Religionstheologie. Systematisch-moraltheologische Überlegungen. Teologia I Moralność, 9(2(16), 167–181. https://doi.org/10.14746/tim.2014.16.2.12

Abstrakt

Pluralistyczna teologia religii jest dziś słusznie postrzegana jako jedno z największych zagrożeń chrześcijaństwa. W sposób szczególny dotyczy to chrystologii. O wiele rzadziej dostrzega się zagrożenie, jakim dla chrześcijańskiej wiary w Trójcę Świętą jest pluralistyczna teologia religii. Wielu uczonych uznaje pluralistyczną teologię religii za dalszy etap nowożytnej walki przeciwko chrześcijaństwu i Kościołowi. Niemałą rolę odgrywa tu narastające rozprzestrzenianie się w Europie religii dalekowschodnich. Pluralistyczna teologia religii nawiązuje do podstawowych idei buddyzmu, próbując stworzyć uniwersalną religię światową. Pluralistyczna teologia religii traktuje z sympatią wszystkie religie świata – za wyjątkiem chrześcijaństwa. To pod jego adresem są kierowane apele o tolerancję i dostosowanie się do innych religii kosztem rezygnacji z własnej tożsamości. Pluralistyczna teologia religii relatywizuje Osobę Jezusa Chrystusa, podważając jedyność wcielenia Boga. Jezus z Nazaretu był jedynie wybitnym człowiekiem, stojącym blisko Rzeczywistości samej w sobie (Bóg). Skoro Jezus Chrystus nie był ontycznym Synem Bożym, to zostaje tym samym podważona nauka o Trójcy Świętej. Przedstawiciele pluralistycznej teologii religii odrzucają ideę osobowego Boga, uderzając tym samym we wszystkie religie monoteistyczne. Bóg to, ich zdaniem, nieosiągalna dla ludzkiego umysłu rzeczywistość, której nie jest w stanie przybliżyć żadne objawienie. Poszczególne religie są jedynie etapami poszukiwania ostatecznej Rzeczywistości samej w sobie. Ojciec, Syn i Duch to nic więcej, jak tylko projekcja ludzkich tęsknot i religijnych poszukiwań. Wobec takich twierdzeń teologia chrześcijańska nie może milczeć. Należy przypomnieć rozwój wiary w Trójjedynego Boga w życiu Kościoła. Jest to teoretycznonaukowa dymensja problemu. Ma on także znaczenie praktyczno-egzystencjalne. O ile jeszcze Immanuel Kant twierdził, że dogmat o Trójcy Świętej nie ma żadnego praktycznego znaczenia, o tyle współczesna refleksja teologiczna ukazuje zupełnie inne oblicze tego problemu. Teologia komunionalna pojmuje misterium Trójcy Świętej jako wydarzenie nieustannej komunikacji, w której Ojciec całkowicie wydaje siebie Synowi, a razem tchną Ducha Świętego. U początku wszelkiej rzeczywistości stoi więc tajemnica pojednanej w jedności wielości. Misterium Trójcy Świętej ma znaczenie tak do wewnątrz (życie Kościoła), jak i na zewnątrz (życie świeckiej wspólnoty polityczno-gospodarczej). Zwłaszcza to drugie znaczenie ma szczególną wymowę w dzisiejszych czasach. Jest to teologiczno-moralna płaszczyzna refleksji, pokazująca, że nie należy obawiać się wielości i różności, a traktować je jako szansę. W dobie narastających nowych konfliktów i podziałów oraz odnawiania się dawnych uraz okazuje się, że apele przedstawicieli pluralistycznej teologii religii są fałszywe i mają na celu podważenie zasad chrześcijaństwa, natomiast teologia chrześcijańska ma do zaoferowania współczesnym społeczeństwom interesujące propozycje, możliwe do przyjęcia nie tylko przez ludzi wierzących.
https://doi.org/10.14746/tim.2014.16.2.12
PDF (Deutsch)

Bibliografia

Balthasar H.U. von, Theodramatik. Das Endspiel, Bd. IV, Einsiedeln 1983.

Bernhardt R., Deabsolutierung der Christologie?, in: Der einzige Weg zum Heil? Die Herausforderung des christlichen Absolutheitsanspruch durch pluralistische Religionstheologien, Hg. M. von Brück, J. Werbick, Freiburg–Basel–Wien 1993, S. 147-151.

Bokwa I., Johna Hicka pluralistyczna teologia religii jako kontekst Deklaracji Kongregacji Nauki Wiary „Dominus Iesus“, in: Czynić prawdę w sprawiedliwości. Księga pamiątkowa od Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego dla Jego Eminencji Józefa Kardynała Glempa w dwudziestą rocznicę posługi prymasowskiej, Hg. W. Chrostowski, Warszawa 2001, S. 378-388.

Bokwa I., Recepcja teorii poznania Immanuela Kanta we współczesnej teologii: Karl Rahner – John Hick, in: Immanuel Kant i świat współczesny. W 200. rocznicę śmierci Immanuela Kanta, Hg. K. Śnieżyński, Poznań 2004, S. 311-321.

Bokwa I., Teologia w warunkach nowoczesności i ponowoczesności, Sandomierz 2010.

Bokwa I., John Hicks (1922-2012) christologische Reflexion als Relativierung der Einzigkeit der Heilsvermittlung Jesu Christi, „Seminare“ 35(2014) Nr. 2, S. 15-29.

Bokwa I., Chrystologia Johna Hicka na tle jego twórczości, „Studia Redemptorystowskie” 12(2014), S. 185-202.

Bonhoeffer D., Communio Sanctorum, 4. Aufl., München 1969.

Böckenförde E.-W., Die Entstehung des Staats als Vorgang der Säkularisation, in: Säkularisierung, Hg. H.H. Schrey, Darmstadt 1981.

Greshake G., Der dreieine Gott. Eine trinitarische Theologie, Freiburg–Basel–Wien 1997, (poln. Übers.: Trójjedyny Bóg. Teologia trynitarna, tłum. J. Tyrawa, Wrocław 2009).

Hick J., Philosophy of Religion, Englewood Cliffs 1983.

Hick J., Problems of Religious Pluralism, London 1987.

Hick J., The Metaphor of God Incarnate. Christology in Pluralistic Age, London 1993.

Hick J., God and the Universe of Faiths. Essays in the Philosophy of Religion, Oxford 1993.

Hilberath B.J., Ist der christliche Absolutheitsanspruch heute noch vertretbar?, in: Erfahrung des Absoluten – absolute Erfahrung? Josef Schmitz zum 65. Geburtstag, Hg. B.J. Hilberath, C. Linden, Düsseldorf 1990, S. 108-116.

Jagodziński M., Communio dzięki komunikacji. Teologiczny wymiar teorii komunikatywnego działania w eklezjologii Medarda Kehla SJ, Radom 2002.

Jagodziński M., Sakramenty w służbie communio. Studium teologiczno-komunikacyjne, Warszawa 2008.

Jagodziński M., Komunijna wizja Kościoła według Medarda Kehla SJ, Kraków 2009.

Jagodziński M., Węzłowe zagadnienia chrystologii komunijnej, Radom 2013.

Kubacki Z., Jedyność Jezusa Chrystusa. O jedyności i powszechności zbawczej Jezusa Chrystusa w kontekście chrześcijańskich teologii religii, Warszawa 2005.

Ledwoń I., Pluralistyczna teologia religii, http://www.stfwp.pl/pub/pdf/ledwon.pdf [Zugang 25.11.2014].