Zdrowie publiczne – przemyśleć bioetykę na nowo. Od zasady autonomii do zasady odpowiedzialności
PDF

Słowa kluczowe

bioetyka
zdrowie publiczne
zasada odpowiedzialnośći
środki przymusowe
środki dobrowolne

Jak cytować

Surmiak, W. (2020). Zdrowie publiczne – przemyśleć bioetykę na nowo. Od zasady autonomii do zasady odpowiedzialności. Teologia I Moralność, 15(2(28), 143–161. https://doi.org/10.14746/tim.2020.28.2.08

Abstrakt

W ostatnich latach pojawia się coraz mocniej na forum bioetyki pewien nowy paradygmat uprawiania tej refleksji etycznej. Jak dotąd wśród zasad bioetycznych na pierwszy plan wysuwała się zasada autonomii pacjenta. W kontekście troski o zdrowie publiczne coraz bardziej jednak należy odwoływać się do zasady odpowiedzialności. Bez wątpienia ta nowa refleksja wzbogaca i dopełnia wciąż jeszcze krótką akademicką historię uprawiania bioetyki. W niniejszym artykule zostały ukazane pewne elementy etosu lekarskiego i etyki badań naukowych na płaszczyźnie medycznej, które muszą zostać ujęte w przestrzeni tzw. medycyny zapobiegawczej skoncentrowanej na principium odpowiedzialności, gdyż bez takiego podejścia byłoby niezmiernie trudne podejmowanie słusznych działań na płaszczyźnie zdrowia publicznego.

https://doi.org/10.14746/tim.2020.28.2.08
PDF

Bibliografia

Bayer, Ronald i Amy L. Fairchild. 2004. The genesis of public health ethics. Bioethics 18(6), 473-492.

Biggs, Herman Michael. 1987. Preventive Medicine in the City of New York. New York: BIGGS.

Bzdęga, Jerzy. 2010. Epidemiologia niektórych chorób zakaźnych. W: Epidemiologia w zdrowiu publicznym, red. Jerzy Bzdęga, Anita Gębska-Kuczerowska, 369-377. Warszawa: PZWL.

Callahan, Daniel i Bruce Jennings. 2002. Ethics and public health: forging a strong relationship. American Journal of Public Health 92(2), 169-176.

Chauvin, Tatiana, Tomasz Stawecki i Piotr Winczorek. 201913. Wstęp do prawodawstwa. Warszawa: C.H. Beck.

Childress, James, Ruth Faden i Ruth Gaare. 2002. Public health ethics: mapping the terrain. Journal of Law and Medical Ethics, 30(2),170-178.

Cur, Ewelina. 2014. Trwała konsumpcja jako element idei zrównoważonego rozwoju. W: Społeczna odpowiedzialność gospodarski. Perspektywa interdyscyplinarna, red. Stanisław Fel. 159-178. Lublin: Wyd. KUL.

D’Agostino, Francesco i Laura Palazzani. 2007. Bioetica. Nozioni fondamentali. Brescia: La Scuola.

Daniels, Norman. 2000. Accountability for reasonableness. Brtitish Medical Journal, 321, 1300-1301.

Gostin, Lawrence. 2000. Public Health Law: Power, Duty. Berkeley: Restraint.

Guttman, Nuritt i Salmon Charles. 2004. Guilt, fear, stigma and knowledge gaps. Bioethics, 18(6), 531-552.

Jędrychowski, Wiesław. 2010. Epidemiologia w medycynie klinicznej i zdrowiu publicznym. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Kraków: Wyd. UJ.

Kass, Nancy. 2001. An ethics framework for public health. American Journal of Public Health, 91(11), 1776-1786.

Kowalski, Edmund. 2009. Osoba i bioetyka. Zagadnienia biomedyczne dla duszpasterzy i katechetów. Kraków: Homo Dei.

Mepham, Ben. 2008. Bioetyka. Wprowadzenie dla studentów nauk biologicznych. Warszawa: PWN.

Pacian, Anna. 2014. Profi laktyka zakażeń wirusem HIV i uzależnień wśród dzieci i młodzieży. W: Zdrowie publiczne, red. Teresa Kulik i Anna Pacian. 155-176. Warszawa: PZWL.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia. 2017. Nowa Karta Pracowników Służby Zdrowia. Katowice: KSJ.

Ricoeur, Paul. 1995. Le juste, Paris: Esprit.

Rogers, Wendy i Dan Brock. 2004. Editorial. Bioethics 18(1), 3.

Stuart Mill, John. 1976. On Liberty. Harmondsworth.

Turoldo, Fabrizio. 2011. Bioetica ed etica della responsabilità. Dai fondamenti alle applicazioni pratiche. Assisi: Citadella.

Turoldo, Fabrizio. 2014. Breve storia della bioetica. Torino: Lindau.

Ustawa z dnia 19.08.1994 o ochronie zdrowia psychicznego. 2018. DzU, poz. 1878.

Ustawa z dnia 26.10.1982 o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 2016. DzU, poz. 487.

Ustawa z dnia 29.07.2005 o przeciwdziałaniu narkomanii. 2018. DzU, poz. 1030.

Ustawa z dnia 5.12.2008 o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. 2018. DzU, poz. 151.

Wiemeyer, Joachim. 2014. Etyka przedsiębiorstwa w chrześcijańskiej perspektywie społeczno-etycznej. W: Społeczna odpowiedzialność gospodarski. Perspektywa interdyscyplinarna, red. Stanisław Fel. 17-38. Lublin: KUL.

Wojtczak, Andrzej. 2009. Zdrowie publiczne wyzwaniem dla systemów zdrowia XXI wieku. Warszawa: PZWL.

Wróbel, Józef. 1999. Człowiek i medycyna. Teologicznomoralne podstawy ingerencji medycznych. Kraków: Wyd. Księży Sercanów.

Zajdel-Całkowska, Justyna. 2019. Prawo medyczne. Warszawa: PZWL.