Słowa kluczowe
podmiotowość pacjenta
cierpienie
etyka lekarska
opieka medyczna
relacja lekarz-pacjent
Jak cytować
Abstrakt
Choroba dla większości ludzi stanowi bardzo trudne doświadczenie egzystencjalne. Choć dotyka ona w pierwszej mierze ludzkiego ciała, to jednak cierpi tak naprawdę wtedy cały człowiek, w swej jedności duszy i ciała. Postęp medycyny sprawia, że lekarze są dziś w stanie walczyć skutecznie z wieloma schorzeniami i nieść ulgę w cierpieniu. Niestety bardzo często w swych medycznych działaniach, skupiając się na „chorobowym przypadku” gubią gdzieś człowieka jako całość, pomijają jego godność osobową, traktują go przedmiotowo. Tymczasem właśnie ta osobowa godność pacjenta winna być podstawową kategorią aksjologiczną w zawodzie medyka. Gdy bowiem pracownikowi służby zdrowia będzie towarzyszyć integralna wizja osoby ludzkiej, świadomość wartości cierpienia oraz wzniosłości powołania medycznego wówczas jego relacja z pacjentem będzie opierać się na partnerstwie i zaufaniu, a to przyczyni się także do skuteczności zabiegów terapeutycznych.
Bibliografia
Bartoszek A., Człowiek w obliczu cierpienia i umierania. Moralne aspekty opieki paliatywnej, Katowice 2000.
Bartoszek A., Moralne przesłanie Jana Pawła II do pielęgniarek, „Studia Pastoralne” 2006.
Bohdanowicz A., Czy etyka lekarska nadal obowiązuje? w: Credidimus caritati. Księga pamiątkowa dedykowana Księżom Profesorom Ryszardowi Figlowi i Tadeuszowi Haneltowi w 70. rocznicę urodzin, red. M. Olczyk, P. Podeszwa, Gniezno 2010.
Bołoz W., Bioetyka i prawa człowieka, Warszawa 2007.
Brożek B., Relacje między lekarzem a pacjentem w świetle „Karty Pracowników Służby Zdrowia”, „Teologia i Moralność” 2011, tom 9.
Brzeziński M., Rodzina wobec choroby i cierpienia, w: Duchowość cierpienia, red. W. Gałązka, Warszawa 2010.
Chyrowicz B., Zrozumieć ból i cierpienie…, w: W poszukiwaniu sensu cierpienia. Dialog interdyscyplinarny, red. A. Bartoszek, Katowice 2006.
Dunn H.P., Etyka dla lekarzy, pielęgniarek i pacjentów, tłum. B. Opolska-Kokoszka, M. Namysłowska, Tarnów 1997.
Giec J., Cierpienie a zbawcza miłość Boga Trójosobowego w nauczaniu Jana Pawła II, w: Człowiek – Religia – Zdrowie, red.
A. Dymer, Szczecin 2011.
Gubała W., Personalistyczna koncepcja etyki medycznej, „Ethos” 1994, nr 1-2(25/26).
Häring B., W służbie człowieka. Teologia moralna a etyczne problemy medycyny, tłum. M. Oziembłowski, Warszawa 1975.
Jan Paweł II, „W służbie zdrowia i życia ludzkiego”. Przemówienie do chirurgów polskich (11.02.1992), „Osservatore Romano” (wyd. pol.) 13(1992).
Jan Paweł II, List apostolski o chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia Salvifici doloris, nr 5.
Kieniewicz P., Człowiek niewygodny, człowiek potrzebny. Dyskusja antropologiczna w bioetyce amerykańskiej, Lublin 2010.
Kowalski E., Osoba i bioetyka, Kraków 2009.
Nagórny J., Wartość życia ludzkiego. Z perspektywy encykliki „Evangelium vitae”, w: Ks. Janusz Nagórny. Wartość życia ludzkiego, red. K. Jeżyna, J. Gocko, W. Rzepa, Lublin 2009.
Olejnik S., Etyka lekarska, Katowice 1994.
Osińska K., Twórcza obecność chorych, Warszawa 1980.
Otowicz R., Etyka życia. Bioetyczny i teologiczny kontekst problematyki życia poczętego, Kraków 1998.
Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Karta Pracowników Służby Zdrowia, Watykan 1995.
Pera H., Sam nie podołam, tłum. H. Bortnowska, w: Sens choroby. Sens śmierci. Sens życia, red. H. Bortnowska, Kraków 1993.
Półtawska W., Odpowiedzialność lekarza za los pacjenta, w: Medicina exspectata… Pierwsze Polskie Sympozjum Naukowe Członków Papieskiej Akademii Pro Vita, red. M. Renkielska, Kraków 1995.
Ślipko T., 9 dylematów etycznych, Kraków 2010.
Terlecka W., Lekarz-pacjent, spotkanie dwóch sumień i dwóch wolności, w: W poszukiwaniu prawdy, zeszyt 7: Godność – utracona? red. M. Renkielska, Kielce 1999.
Warzeszak S., Bioetyka w obronie życia człowieka, Kraków 2011.
Wrężel M., Pacjent, w: Encyklopedia bioetyki. Personalizm chrześcijański, red. A. Muszala, Radom 2007.
Wróbel J., Człowiek i medycyna. Teologicznomoralne podstawy ingerencji medycznych, Kraków 1999.
Zawadzki R., Przezwyciężyć cierpienie – ale jak? List apostolski Jana Pawła II „Salvifici doloris” a cywilizacyjna „mentalność dezercji”, w: Miłość i cierpienie. Misterium Boga i nadzieja człowieka, red. J. Malski, I. Rutkowska, Głogów 2010.
Zerbe F., Paternalizm w stosunkach lekarz-pacjent, „Ethos” 1994, nr 1-2(25/26).
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Teologia i Moralność są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Teologia i Moralność udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych w Teologii i Moralności pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).