Słowa kluczowe
rodzina
dziecko
rodzicielstwo
wartości
ojciec
matka
macierzyństwo
ojcostwo
wypalenie rodzicielskie
przemoc
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł jest próbą ukazania związków pomiędzy wypaleniem rodzicielskim, a zjawiskiem stosowania przemocy w rodzinie. Podejmuje problematykę pojęcia wypalenia rodzicielskiego przedstawiając jego symptomy, specyficzne stresory oraz modele działania. Następnie dokonana została charakterystyka przemocy ze szczególnym uwzględnieniem przemocy w rodzinie, a później próba ukazania związków pomiędzy wypaleniem rodzicielskim, a zjawiskiem (nie) stosowania przemocy w rodzinie.
Bibliografia
Brągiel, Józefa. 1996. Zrozumieć dziecko skrzywdzone. Opole: Uniwersytet Opolski.
Burisch, Matthias. 1993. „In search of theory: Some ruminations on the nature and etiology of burnout”. W: Professional Burnout. Recent Developments in Theory and Research Schaufeli, red. Wilmar B. Schaufeli, Christina Maslach i Tadeusz Marek, 75-93. Washington: DC.
Cudak, Henryk 1999. Znaczenie rodziny w rozwoju i wychowaniu małego dziecka. Warszawa: Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej.
Hejnicka-Bezwińska, Teresa. 2008. Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwa AiP.
Maćkowicz, Jolanta. 2009. Przemoc w wychowaniu rodzinnym. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Mellibruda, Jerzy. 2000. „Wybrane problemy patologii życia rodzinnego”. W: Podręcznik akademicki, t. 3, Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej. Gdańsk: Wydawnictwo Psychologiczne.
Rode, Danuta. 2010. Psychologiczne uwarunkowania przemocy w rodzinie: charakterystyka sprawców. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Szlendak, Tomasz. 2012. Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szczygieł, Dorota. 2022. Wypalenie rodzicielskie – uwarunkowania i konsekwencje. W: Rodzicielstwo w zmieniającym się świecie, red. Lucyna Bakiera, 37-48. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Adasiewicz, Eulalia. 2013. „Wpływ wartości na przeobrażenia współczesnej rodziny w aspekcie jej trwałości”. Pedagogika Rodziny, 3(4): 55-64.
Burisch, Matthias. 1989. Das Burnout-Syndrom. Theorie der inneren Erschopfung. Berlin: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-662-06458-0
Burisch, Matthias. 1993. „In search of theory: Some ruminations on the nature and etiology of burnout. W: Professional Burnout. Recent Developments in Theory and Research, red. Wilmar B. Schaufeli, Christina Maslach i Tadeusz Marek, 75-93. Washington DC. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315227979-7
Kawamoto, Taishi, Kaichiro Furutani i Maryam Alimardani. 2018. „Preliminary Validation of Japanese Version of the Parental Burnout Inventory and Its Relationship With Perfectionizm. Fronties in Psychology, 9: 1-10. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00970
Klajmon-Lech, Urszula. 2018. „Doświadczenia stresu i wypalenia sił oraz sposoby radzenia sobie z nimi z perspektywy matek dzieci z rzadką chorobą genetyczną”. Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych, 27(2): 143-156. DOI: https://doi.org/10.31261/PERiSON.2018.27.09
Kwiatkowski, Piotr i Małgorzata Sekułowicz. 2016. „Próba oceny trafności nowej skali wypalenia rodzicielskiego”. Przegląd Badań Edukacyjnych, 22(1): 163-192. DOI: https://doi.org/10.12775/PBE.2015.067
Mandecka, Natalia. 2019. „Wypalenie rodzicielskie – nowe spojrzenie na przemęczonych rodziców. Przegląd literatury oraz badań”. Kultura i wychowanie, 2(16): 23-33. DOI: https://doi.org/10.25312/2083-2923.16/2019_02nm
Mikolajczak, Moïra. 2018. „Exhausted Parents: Sociodemographic, Child Related, Parent Related, Parenting and Family Functioning Correlates of Parental Burnout”. Journal of Child and Family Studies, 27(2): 602-614.
Mikolajczak, Moïra, James J. Gross i Isabelle Roskam. 2021, „Beyond Job Burnout: Parental Burnout!”. Trends in Cognitive Sciences, 25(5): 333-336. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tics.2021.01.012
Mikolajczak, Moïra i in. 2018a. „Consequences of parental burnout: Its specifice effect on child neglect and violence”. Child Abuse & Neglect, 80: 134-145. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2018.03.025
Mikolajczak, Moïra i in. 2018b. „Exhausted Parents: Sociodemographic, Child-Related, Parent Related, Parenting and Family-Functioning Correlates of Parental Burnout”. Journal of Child and Family Studies, 27: 602-614. DOI: https://doi.org/10.1007/s10826-017-0892-4
Pospiszyl, Irena. 1988. „Źródła trwałości rodziny we współczesnym społeczeństwie”. Problemy Rodziny, 2: 14-21.
Roskam, Isabelle, Maria-Elena Brianda i Moïra Mikolajczak. 2018. „A Step Forward in the Conceptualization and Measurement of Parental Burnout: The Parental Burnout Assessment (PBA)”. Frontiers in Psychology, 9: 758. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00758
Sadziak, Aleksandra, Wojciech Wiliński i Marta Wieczorek. 2019. „Parental burnout as a health determinant in mothers raising disabled children”. Baltic Journal of Health and Physical Activity, 11(3): 77-89. DOI: https://doi.org/10.29359/BJHPA.11.3.08
Sánchez-Rodríguez, Raquel i in. 2019. „Depression, anxiety, and guilt in mothers with burnout of preschool and school-aged children: Insight from a cluster analysis”. Journal of Affective Disorders, 259: 244-250. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jad.2019.08.031
Sekułowicz, Małgorzata i Piotr Kwiatkowski. 2013. „Wypalanie się sił u rodziców dzieci z niepełnosprawnością – konstrukcja nowego narzędzia badawczego”. Studia Edukacyjne, 25: 29-50.
Skrzypniak, Ryszard. 2001. „Transmisja międzypokoleniowa wartości wychowawczych w rodzinie”. Roczniki socjologii rodziny, 13: 149-160.
Varghese, Reuben Thomas i S. Venkatesan. 2013. „A Comparative Study of Maternal Burnout in Autism and Hearing Impairment”. International Journal of Psychology and Psychiatry, 1(2): 101-108. DOI: https://doi.org/10.5958/j.2320-6233.1.2.016
Mellibruda, Jerzy. 1993. Psychologiczne aspekty przemocy domowej. Dostęp: 26.09.2024. http://www.psychologia.edu.pl.
Mikołajczyk-Kłębek, Anna. 2022. Wypalenie rodzicielskie. Dostęp: 26.09.2024. https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/aktualnosci/300554,wypalenie-rodzicielskie.
WHO. 2002. World report on violence and health, red. Etienne G. Krug i in. Dostęp: 26.09.2024. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/42495/9241545615_eng.pdf?sequence=1.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Monika Lewicka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.