Abstrakt
Klemens Aleksandryjski (†253), jeden z najwybitniejszych pisarzy wczesnochrześcijańskich, w Protreptikosie przedstawił tematykę prawdy jako fundamentalną w przepowiadaniu kerygmatycznym. Prawda była bowiem częstym i ważnym tematem podejmowanym przez starożytną myśl grecką. Klemens uczynił z niej płaszczyznę dialogu między światem pogańskim, a chrześcijaństwem. Na bazie tej problematyki stworzył swoistą koncepcję poznania prawdy. Według niego ma ona swoje źródło w Bogu i ostatecznie do Niego prowadzi. Nie jest ona zastrzeżona jedynie dla wybranych, lecz objawia się tym, którzy jej czystym sercem szukają. W Bogu zawarta jest tajemnica prawdy o wszechświecie. To z Jego woli Logos przeobraził i zharmonizował makro- i mikrokosmos. Poznając zatem prawdę Bożą człowiek ma szansę lepiej poznać świat natury, swoje w nim miejsce oraz powołanie. Prawda ujawnia fałsz kultów pogańskich oraz błędne poglądy filozoficzne. Najpełniejszym jej objawieniem było wcielenie Jezusa Chrystusa. To dzięki Niemu Bóg ukazał swoją łaskę i „potomków nieba” na nowo wezwał do świata chwały. Prawda pomaga zwyciężyć zło, zmienić dotychczasowe życie oraz ukazuje pokutującym drogę zbawienia. Odkrycie jej związane jest zwykle z procesem nawrócenia, a więc oświeceniem, umocnieniem przez święte misteria oraz opieczętowaniem znamieniem dziecka Bożego. Przez Słowo objawiające prawdę człowiek staje się na nowo obrazem Boga oraz Jego przyjacielem na wieki.
Bibliografia
Campenhausen, Hans. Ojcowie Kościoła. Tłum. Kazimierz Wierszyłowski. Warszawa: Cykady, 1998.
Clemens Alexandrinus. Protrepticus. Tłum. Claude Mondésert (Sources Chrétiennes 41). Paris: Les Éditions du Cerf, 1949.
Chadwick, Henry. Kościół w epoce wczesnego chrześcijaństwa. Tłum. Andrzej Wypustek. Warszawa: PIW, 2004.
Drączkowski, Franciszek. Kościół-Agape według Klemensa Aleksandryjskiego, Lublin: RW KUL, 1996.
Eusebius Caesariensis. Historia ecclesiastica. Tłum. Gustave Bardy. Vol. 2 (Sources Chrétiennes 41). Paris: Les Éditions du Cerf, 1955.
Judycki, Stanisław. „O klasycznym pojęciu prawdy.” Roczniki Filozoficzne 49.1 (2001): 25-62.
Klemens Aleksandryjski. Zachęta Greków. Tłum. Jan Sołowianiuk (PSP 44). Warszawa: ATK, 1988. 116-201.
Sołowianiuk, Jan. „Klemens Aleksandryjski. Zachęta Greków (Wstęp).” Apologie. Red. Emil Stanula. Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy 44. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1988. 99-106.
Wyrwa, Dietmar. „Clemens von Aleksandrien.” Lexikon der antiken christlichen Literatur. Red. Siegmar Döpp i Wilhelm Geerlings. Freiburg: Herder, 2002. 152-154.
Wytzes, Jelle. „Paideia and Pronoia in the Works of Clemens Alexandrinus.” Vigiliae christianae 9 (1955): 146-158.
Żurek, Antoni. Wprowadzenie do Ojców Kościoła. Tarnów: Biblos, 2001.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Jerzy Duda
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
PRACE PUBLIKOWANE W CZASOPIŚMIE DOSTĘPNE SĄ NA LICENCJI CREATIVE COMMONS:
Przed 2006 do wszystkich tekstów opublikowanych prawa autorskie są zastrzeżone.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Annales Missiologici Posnanienses są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów ze zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Annales Missiologici Posnanienses udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) oraz zezwalają na sublicencje na tych samych warunkach.
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2021 roku w Annales Missiologici Posnanienses pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- użycie niekomercyjne – nie należy wykorzystywać utworu do celów komercyjnych;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych w latach 2006-2020 w Annales Missiologici Posnanienses pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).