Słowa kluczowe
Балканот
Грција
Македонија
Jak cytować
Abstrakt
A populist slogan, with a crusade like overtones “to liberate our Christian brothers”, served as an unassailable alibi for the expansionist aspirations of the small Balkan states in order to mobilize their population during the First Balkan War. The different interpretations of the phrase “Christian brothers” could already be seen in the Balkan pacts and their hidden annexes. The Second Balkan War quite openly revealed the sole objective of the Balkan states for territorial expansion in those wars. To each his own: Greece longed for the wheat fields of Macedonia and Edirne; Bulgaria longed for the warm seas of Macedonia and Edirne; Serbia longed to be a coastal country at any cost- if they could not reach the Salonika Bay, then through the Durres port; Montenegro longed for the Skhodër (Skadar/Shkodra) port, etc. The Second Balkan War proved to be the quintessence of different interpretation of the word “to liberate”. Even though the Balkan Wars lasted for almost a year (between 1912 and 1913), they left the Balkan people with severe consequences. Namely, since the Balkan territory was ethnically diverse, especially in a period when not all of the nations were yet completely defined, it was not possible to draw the state lines which could please everybody and which would not dissatisfy the population later. Thus, the same actors would actively participate in both World Wars. Because of this, the discontentment originating in the period of the Balkan Wars still burdens the relations between the Balkan countries to this day. The unresolved political questions, such as the problem of Macedonia and Kosovo, may have lasted the whole century. This, however, does not mean that history repeats itself, because history can never be the same. Frozen conflicts and unresolved issues still burden the Balkans and contribute to the very slow and hard development of its political culture.
Bibliografia
Bozeva-Abazi K., The shaping of Bulgarian and Serbian national identities, 1800-1900, Skopje, 2007.
Ernst Ch., The Diplomacy of the Balkan Wars, Cambridge, 1938.
Hall R. C., The Balkan Wars, 1912-1913, Prelude to the First World War, London, 2000.
Perović L., Između anarhije i autokratije: Srpsko društvo na prelazima (XIX-XX), Beograd, 2006.
Stavrijanos L., Balkan posle 1453 godine, Beograd, 2005.
Stojanovic D., Ulje na vodi:ogledi iz istorije sada{njosti Srbije, Beograd, 2010.
Батовски Х., Црна Гора и Балкански савез 1912, „Историски записи”, 1957, nr 10, s. 47-60.
Викинсон Х. Р., Картите и политикатa: преглед на етнографската картографија на Македонија, Скопје, 1992.
Донев Ј., Големите сили и Македонија за време на Првата балканска војна, Скопје, 1988.
Гешов И., Балканският съюзъ. (Спомени и документи), София, 1915.
Зундхаусен Х., Историја Србије од 19. до 21. века, Београд, 2009.
Јелавич Б., Историја на Балканот, t. 2, Скопје, 1999.
Киселиновски С., Етничките промени во Македонија (1913-1995), Скопје, 2000.
Кънчов В., Македония – Етнография и статистика, София, 1900.
Мазовер М., Балканот- кратка историја, Скопје, 2003.
Нушиќ Б., Косово, Опис земље и народа, Београд, 1986.
Павловић С., Историја Балкана, Београд, 2001.
Поранешните балкански војни (1912-1913), извештај на Карнегиевата балканска комисија, Скопје, 2000.
Први балкански рат 1912-1913, Београд, 1959.
Самарџић Р., Мирковић С., Зиројевић О., Тричковић Р., Батаковић Д. Т., Ђуретић В., Чавошки К., Јевтић А., Косово и Метохија у српској историји, Београд, 1989.
Скоко С., Други балкански рат,Узроци и припрема рата, t. 1, Београд, 1968.
Соборник договоров Росии с другими государствима 1856-1917, Москва, 1952.
Спорот за името меѓу Грција и Македонија, red. С. Шкариќ, Д. Апасиев, В. Патчев, Скопје, 2008.
Српски извори за историјата на македонскиот народ 1912-1914, red. Г. Тодоровски, Скопје, 1979.
Стојанов П., Македонија во политиката на големите силиво времето на балканските војни 1912-1913, Скопје, 1979.
Тодорова М., Замислувајќи го Балканот, Скопје, 2001.
Христов А., Донев Ј., Македонија во меѓународните договори 1875-1919, Скопје, 1994.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.