Abstrakt
The aim of this article is to present the case of Yugoslav idea in the eyes of the Communist Party of Yugoslavia and a communist Yugoslav leader Josip Broz Tito and Edvard Kardelj. The author claims that special versions of the Yugoslav idea existed in Yugoslavia until 1964, when nationalisms raised and the federalization of the state started. After that, the Yugoslav state gained the name of the socialist community of the Yugoslav citizens not of the Yugoslav nation. In the article, the author investigates the speeches of J.B. Tito and the ideological opinion of the Communist Party of Yugoslavia until the eighties of the 20th century. After the death of Marshal Tito, one of the advocates of multinational Yugoslavia was Slobodan Milošević – the former president of the Republic of Serbia. He was a follower of the Yugoslav ideology created by J. B. Tito. Nowadays, Yugoslavia does not exist and the socialist idea of brotherhood and unity was replaced by national states and nationalism. It is worth to mention that the authors of book “Nebeska Jugoslavija”, M. Velikonja and V. Perica, promote “new Yugoslavism”, which is rather closer to Yugonostalgy and Yugosphere than to political ideology.Bibliografia
Ičević D., Nacjonalno, transnacionalno i nenacionalno jugoslovenstvo, Beograd, 1988.
Iveković R., La defait de la pensee, “Beogradski krugę, nr 0, 1994, s. 195–199.
Jagiełło-Szostak A., Nacjonalizm w przemówieniach S. Miloševicia „Sprawy narodowościowe”, 2012, z. 41.
Jansen S., Antinacionalizam. Etnografija otpora u Beogradu i Zagrebu, Beograd, 2005.
Jelavich B., Historia Bałkanów wiek XX, Kraków, 2005.
Kamberović H., Bošnjaci: politički kontekst priznanja nacionalnog identiteta, [w:] Rasprave o nacionalnom identitetu Bošnjaka, red. H. Kamberović, Sarajevo, 2009.
Kardelj E., Razvoj slovenačkog nacionalnog pitanja, Beograd, 1973.
Kardelj E., Samoupravljanje, t. 4, Sarajevo, 1982.
Marković P.J., Odnos partije i Tita prema jugoslovenskom i nacionalnom identitetu, [w:] Identitet: Srbi i/ili Jugosloveni, red. L. Sekelj, Beograd, 2001.
Marković P., Titova shvatanja nacionalnog i jugoslovenskog identiteta [w:] Dijalog povjesničara – istoričara, red. H.G. Fleck, I. Graovac, t. 2, Zagreb, 2000, s. 237–253.
Milosavljević O., Titov Jugosloven – nacionalni ili državni identitet [w:] Dijalog povjesničara – istoričara, red. H. G. Fleck, I. Graovac, t. 7, Zagreb, 2003, s. 179–180.
Nowe konstytucje państw europejskich, red. L. Gelberg, Warszawa, 1949.
Pavković A., The Fragmentation of Yugoslavia. Nationalism in a Multinational State, Sydney, 1996.
Pavković A., Yugoslavism’s Last Stand: A Utopia of Serb Intellectuals [w:] Yugoslavism, Histories of a Failed Idea 1918–1992, red. D. Djokić, London, 2003.
Perica V., Balkanski idoli, Beograd, 2006.
Perica V., Velikonja M., Nebeska Jugoslavija, Interakcije političkih mitologija i pop-kulture,, Beograd, 2012.
Pešić D., Jugoslovenstvo u dokumentami KPJ/SKJ, Beograd, 1988.
Tito J. B., Borba za oslobodjenje Jugoslavije, Beograd, 1944.
Tito J. B., Nacionalno pitanje i revolucija, Sarajevo, 1977.
Ugrešić D., Kultura kłamstwa, Wągrowiec, 2006.
Waldenberg M., Rozbicie Jugosławii. Jugosłowiańskie lustro międzynarodowej polityki, Warszawa, 2005.
Vasović M., Socijalno – psihološki aspekti formiranja jugoslovenskg identiteta [w:] Identitet: Srbi i/ili Jugosloveni, red. L. Sekelj, Beograd, 2001.
Zacharias M. J., Komunizm, federacja, nacjonalizmy. System władzy w Jugosławii 1943–1991. Powstanie – przekształcenia – rozkład, Warszawa, 2004.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.