Słowa kluczowe
Vlasi w Grecji
polityka etniczna
mniejszości
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł ukazuje znaczenie polityki państwowej dla sytuacji społeczno-kulturowej vlaskich społeczności, żyjących w Grecji. W tym kontekście przypadek Vlachów/Arumunów jest analizowany z punktu widzenia względnie licznej grupy mniejszościowej, która roztapia się w greckiej większości. Grecki „republikański koncept narodowy”, realizowany w ramach oficjalnej polityki, nie aprobuje istnienia w mniejszości narodowych lub etnicznych w państwie. Artykuł jest oparty na antropologicznych badaniach terenowych autorki. Cytowane są w nim wypowiedzi vlaskich intelektualistów z Grecji, którzy reprezentują rozmaite koncepcje vlaskości.
Finansowanie
Artykuł powstał w ramach projektu NPRH Wołosi w europejskiej i polskiej przestrzeni kulturowej. Migracje – osadnictwo – dziedzictwo kulturowe (Projekt nr 0604/NPRH3/H12/82/2014).
Bibliografia
Bara Maria, Kahl Thede, Aromanian media in South East Europe (Albania, Bulgaria, Greece, Macedonia (Republic of Macedonia ‒ FYROM) and Romania, Vienna.
Gołąb Zbigniew, Szkic dialektu Arumunów macedońskich, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego" 1961, nr 37 (Prace językoznawcze), z. 4, s. 175–199.
Herzfeld Michael, Zażyłość kulturowa: poetyka społeczna w państwie narodowym, Kraków 2007.
Hobsbawm Eric, Ranger Terence, The invention of tradition, Cambridge 2019.
Kahl Thede, The Ethnicity of Aromanians after 1990: the identity of a minority that behaves like a majority, "Ethnologia Balkanica" 2002, t. 6, s. 145–189.
Kahl Thede, Aromanians in Greece: minority or Vlach-speaking Greeks, "Jahrbücher für Geschichte und Kultur Südosteuropas" 2003, t. 5, s. 205–219.
Kahl Thede, Being Vlach, singing Greek. Greek-Aromanian music contacts in the Pindus Mountain range, [w:] Shared musics and the minority identities, ed. N. Ceribašić, E. Haskell, Zagreb-Roč 2006, s. 171–189.
Kiselinovski Stojan, Etničkiot i jazičniot identitet kaj Aromancite, [w:] Zbornik na trudovi od megunarodniot naučen simpozium „Vlasite na Balkanot”, Skopje 2005, s. 373–375 [Киселиновски Стојан, Етничкиот и јазичниот идентитет кај Армонаците, [w:] Зборник на трудови од меѓународниот научен симпозиум „Власите на Балканот”, Скопје 2005].
Lubaś Marcin, Tradycjonalizacje kultury. O zaletach i ograniczeniach koncepcji tradycji wymyślonych, [w:] Tworzenie i odtwarzanie kultury. Tradycja jako wymiar zmian społecznych. Studia z dziedziny antropologii społecznej, red. G. Kubica, M. Lubaś, Kraków 2008.
Łodziński Sławomir, Jak skuteczniej chronić prawa osób należących do mniejszości narodowych?, Komitet Doradczy Rady Europy ds. Konwencji Ramowej Rady Europy o Ochronie Mniejszości Narodowych, 2021.
Nicolau Irina, Les Cameleons de Balcans, “Civilisation” 1993, t. 42, s. 175–178.
Nowicka Ewa, Etniczność a sytuacja mniejszościowa, „Przegląd Polonijny” 1989, t. 1, s. 43–57.
Nowicka Ewa, Forced emigration and desired return: the social and psychological consequences of the wartime evacuation of Greeks, “Balcanica Posnaniensia. Acta et Studia” 2017, t. 24, s. 83–100.
Nowicka Ewa, Nasz język rozumieją aniołowie. Arumuni we współczesnym świecie, Kraków 2011.
Nowicka Ewa, Hermes Odyseusz i greckie powroty do ojczyzny, Kraków 2008.
Nowicka Ewa, Invented tradition and the new regionalism. The revival of pastoralism in Ochotnica Górna (Polish Carpathian village), „Balcanica Posnaniensia. Acta et studia” 2015, t. 22, nr 1, s. 151–163.
Nowicka Ewa, Rozkaz ojców. Dyskurs żalu ientuzjazmu wwalce Arumunów o język i tożsamość w wieloetnicznych społeczeństwach Bałkanów, "Poznańskie Studia Slawistyczne" 2015, t. 5, s. 107–122.
Petrović Dragoljub, Vlasite na Balkanot bez sopstvena država, [w:] Zbornik na trudovi od megunarodniot naučen simpozium „Vlasite na Balkanot”, Skopje 2005 [Петровић Драгољуб, Власите на Балканот без сопствена држава, [w:] Зборник на трудови од меѓународниот научен симпозиум „Власите на Балканот”, Скопје 2005].
Ružica Miroslav, The Balkan Vlachs/Aromanians awakening, national policies, assimilation, “Dokumenti” 2008, t. 18, nr 2, s. 10–19.
Sahlins Marshal, Goodbye to tristes tropes: ethnography in the context of modern world history, [w:] R. Borofsky, Assessing Cultural Anthropology, New York 1994.
Smolicz Jerzy, Wartości rdzenne a tożsamość kulturowa, „Kultura i społeczeństwo” 1987, t. 31, nr 1, s. 59–75.
The Framework Convention: a key tool to managing diversity through minority rights, https://rm.coe.int/16806a8fe8 [dostęp: 08.06.2021].
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.