Słowa kluczowe
Biljana Plavšić
wojna bośniacka
Radovan Karadžić
Jak cytować
Abstrakt
Biljana Plavšić was one of the leading politicians of the Republika Srpska in the 90s. During the war (1992–1995) she was called an Iron Lady because of her promotion of extreme nationalist views. This nickname previously belonged to the Prime Minister Margaret Thatcher because she was a strong politician. The question is whether Plavšić was an equally strong politician? After the war, she was the President of the Republika Srpska, but she was against her old political collaborators. In addition, as the only accused, Plavšić admitted her guilt during the Bosnian war in the International Criminal Tribunal of the former Yugoslavia. Her role, however, is usually neglected in the literature about war in Bosnia and Herzegovina, that is why, this article would like to discuss the Plavšić’s role.
Bibliografia
Aganović Arijana, Delić Zlatan, Devedesete. Rat i nakon rata u Bosni i Hercegovini, w: Zabilježene – žene i javni život Bosne i Hercegovine u 20. vijeku, ed. E. Bošnjak, S. Gavrićs, Sarajevo 2014.
Bachmnann Klaus, Fatić Aleksandar, The UN International Criminal Tribunals. Transition without justice?, New York 2015.
Bartrop Paul R., A Biographical Encyclopedia of Contemporary Genocide: Portraits of Evil and Good, United States of America 2012.
Bideleux Robert, Jeffries Ian, The Balkans. A post-Communist history, New York 2007.
Bildt Carl, Peace Journey. The Struggle for Peace in Bosnia, Great Britain 1998.
Biljana Plavšić, w: Republika Srpka. Prvi internet portal Republike Srpske – http://www.republikasrpska.net/predsjednici/biljana-plavsic/, [dostęp: 06.09.2016].
Biljana Plavšić: Želim da me svi zaborave... – http://www.radiosarajevo.ba/vijesti/bosna-i-hercegovina/biljana-plavsic-zelim-da-me-svi-zaborave/195918, [dostęp: 06.09.2016].
Bugarel Ksavije, Bosna. Anatomija rata, przeł. J. Stakić, Beograd 2004.
Bujwid-Kurek Ewa, Rola Alii Izetbegovicia w kształtowaniu muzułmańskiej wspólnoty narodowej Bośni i Hercegowiny, „Slavia Medirionalis” 11 (2011).
Cook Bernard, Plavsic, Biljana (1930 – ), w: Women and War. A Historical Encyclopedia from Antiquity to the Present, vol. II, ed. B.A. Cook, United States of America 2006.
Čavoški Kosta, Lutka u tuđim rukama. Od uzurpacije do izdaje, Beograd 1998.
Donia Robert, Iz skupštine Republike Srpske 1991–1996. Izvodi iz izlaganja poslanika skupštine Republike Srpske kao dokazni materijal na Međunarodnom Krivičnom Tribunalu u Hagu, Sarajevo – Tuzla 2012.
Evangelista Matthew, Gender, Nationalism and War. Conflict on the Movie Screen, New York 2011.
Habarta Maciej, Kobiety zbrodniarki. Na przekór bałkańskiemu patriarchalizmowi i stereotypom płci, „Znaczenia. Kultura – komunikacja – społeczeństwo”, 10/2014. Artykuł dostępny na stronie – http://www.e-znaczenia.pl/?p=1095, [dostęp: 24.09.2016].
Hebda Wiktor, Republika Serbska Bośni i Hercegowiny – pytanie o przyszłość, w: Poznać Bałkany. Historia – Polityka – Kultura – Języki V, red. K. Taczyńska, A. Twardowska, Toruń 2013.
Hunt Swanee, World Apart. Bosnian Lessons for Global Security, United States of America 2011.
Gallagher Tom, The Balkans after the Cold War. From tyranny to tragedy, London 2003.
de Guzman M.M., Proportionate Sentencing at the ICC, w: The Law and Practise of the International Criminal Court, red. C. Stahn, United Kingdom 2015.
Kuczyński Maciej, Krwawa Europa. Konflikty zbrojne i punkty zapalne w latach 1990–2000. Tło historyczne i stan obecny, Warszawa 2001.
Krupić Almira, Žene ratni zločinci s posebnim osvrtom na žene izvršioce ratnih zločina u Bosni i Hercegovini 1992–1995, Sarajevo 2010.
Krysienel Krzysztof, Ewolucja systemu politycznego Bośni i Hercegowiny w latach 1990–1995, w: Bałkany Zachodnie między przeszłością a przyszłością, red. P. Chmielewski, S.L. Szczesio, Łódź 2013.
Krysienel Krzysztof, W cieniu Dayton. Bośnia i Hercegowina między etnokracją i demokracją konsocjonalną, Warszawa 2012.
LeBor Adam, Milosevic. A Biography, Great Britain 2002.
Lilly Carol S., Irvine Jill A., Leading the Nation: Extreme Right Women Leaders Among the Serbs, w: Women of the Right. Comparisions and Interplay Across Borders, eds. K.M. Blee, S. McGee Deutsch, United States of America 2012.
Lovrenović Ivan, Bosnia. A Cultural History, przeł. S. Wild Bičanić, New York 2001.
Marković M., Biljana Plavšić: Nemam nijedne ružne reči o Mladiću – http://www.novosti.rs/vesti/naslovna/dosije/aktuelno.292.html:332500-Biljana-Plavsic-Nemam-nijedne-ruzne-reci-o-Mladicu, [dostęp 24.09.2016].
Oliver Ian, War & Peace in the Balkans. The Diplomacy of Conflict in the Former Yugoslavia, New York 2005.
Parish Matthew, A Free City in the Balkans. Reconstructing a Divided Society in Bosnia, New York 2010.
Pismo Biljane Plavšić vedskom Ministarstvu – http://arhiva.dalje.com/hr-svijet/pismo-biljane-plavsi-svedskom-ministarstvu/16524 – [dostęp: 24.09.2016].
Plavsic – Initial Indictmen – http://www.icty.org/x/cases/plavsic/ind/en/pla-ii000407e.pdf, [dostęp: 21.12.2016].
Plavšićeva bez akademiskih prava u Sarajevu – http://www.novosti.rs/vesti/naslovna/drustvo/aktuelno.290.html:255472-Plavsiceva-bez-akademskih-prava-u-Sarajevu, [dostęp: 06.09.2016].
Plavšićeva stila u Beograd – http://www.rts.rs/page/stories/sr/story/135/hronika/254661/plavsiceva-stigla-u-beograd.html, [dostęp: 24.09.2016].
Ramet Sabina P., The Three Yugoslavias. State-Building and Legimation, 1918–2015, United States of America 2006.
Rekść Magdalena, Polityka historyczna jako instrument manipulacji przestrzeniami zbiorowymi na przykładzie Bałkanów, w: Bałkany w XX i XXI wieku. Historia – Polityka – Kultura. Materiały z konferencji „Poznać Bałkany”, Toruń, 29 maja 2009 roku, red. H. Stys, Sz. Sochacki, Toruń 2009.
Rogel Carole, The breakup of Yugoslavia and its aftermath, United States of America 2004.
Simic Olivera, Bringing ‘Justice’ Home? Bosnians, War Criminals and the Interaction between the Cosmopolitan and the Local, “German Law Jounal”, 2011, vol. 12, no. 07.
Sochacki Szymon, Bośnia i Hercegowina 1995–2012. Studium politologiczne, Toruń 2015.
Sremac Danielle., War of words: Washington tackles the Yugoslav conflict, United States of America 1999.
Stephen Chris, Judgement Day. The Trial of Slobodan Milošević, London 2004.
Subotić Jelena, The Cruelty of False Remorse: Biljana Plavšić at The Hague, “Southeastern Europe“, 2012, nr 36.
Szczesio Sławomir, Droga ku wojnie – sytuacja w Bośni i Hercegowinie w latach 1990–1992, w: Bałkany w XX i XXI wieku. Historia – Polityka – Kultura. Materiały z konferencji „Poznać Bałkany”, Toruń, 29 maja 2009 roku, red. H. Stys, Sz. Sochacki, Toruń 2009.
Szpak Agnieszka, Zbrodnie w Srebrenicy i Sarajewie przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym ds. Zbrodni w byłej Jugosławii. Casus Ratko Mladicia, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 2012, R. 74, nr 4.
Vojislav Šešelj o Biljani Plavšič – https://www.youtube.com/watch?v=9rcf3sM2Sso, [dostęp: 24.09.2016].
Wierczyńska Karolina, Pojęcie ludobójstwa w kontekście orzecznictwa międzynarodowych trybunałów karnych ad hoc, Warszawa 2010.
Wybranowski Dariusz, Armia Republiki Serbskiej w Bośni (1992–1995) – geneza, struktura i pierwsze lata istnienia, [w:] Bałkany Zachodnie między przeszłością a przyszłością, red. P. Chmielewski, S.L. Szczesio, Łódź 2013.
Wybranowski Dariusz, Między niepodległością a dezintegracją. Bośnia i Hercegowina w XX i XXI wieku, Szczecin 2011.
Wybranowski Dariusz, Proces redukcji i kres istnienia Armii Republiki Serbskiej w Bośni (1995–2006), „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2012, t. 8, nr 3.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.