Chodeccy a wyprawa mołdawska z 1509 roku
PDF

Słowa kluczowe

Stanisław z Chodcza
Bogdan III Jednooki
Pokucie
Mołdawia

Jak cytować

Niemczyk, K. (2018). Chodeccy a wyprawa mołdawska z 1509 roku. Balcanica Posnaniensia Acta Et Studia, 24, 31–44. https://doi.org/10.14746/bp.2017.24.3

Abstrakt

Artykuł poświęcony został problemowi relacji polsko – mołdawskich ze szczególnym uwzględnieniem konfliktu z roku 1509 i roli, jaką odegrała w nim rodzina Chodeckich. Bogdan III – hospodar mołdawski poszukując wsparcia strony polskiej zaofiarował zwrot Pokucia w zamian za rękę siostry Aleksandra Jagiellończyka – Elżbiety. Jako że niechętna była temu pomysłowi matka kandydatki na żonę – Elżbieta Rakuszanka, Bogdan liczył na pomoc Stanisława z Chodcza- zaufanego królowej. W wyniku zawartego układu zwrócił Polsce Pokucie. Kiedy nie dano mu jednak Elżbiety za żonę, hospodar, czując się oszukanym, cały swój gniew skupił na Stanisławie. Wyprawa z 1509 roku jest nie tylko odwetem uczynionym na Polsce, ale także na rodzinie Chodeckich.
https://doi.org/10.14746/bp.2017.24.3
PDF

Bibliografia

Sources

AGAD: Librii Legationum II

Akta Skarbu Królewskiego, oddział 86

Dokument pergaminowy nr 5407

Acta et epistolae relationum Transsylvaniae Hungariaeque cum Moldavia et Valachia, ed. A. Veress, vol. 1, Budapest 1914.

Akta Aleksandra króla polskiego, wielkiego księcia litewskiego (1501 – 1506). Wyd. F. Papée. Kraków 1927.

Bogdan I., Documente şi regeste privitoare la relaţiile Ţării Rumâneşti cu Braşovul şi Ungaria în secolul XV şi XVI, Bucureşti 1902.

Bogdan I., Documente şi regeste privitoare la relaţiile Ţării Rumâneşti cu Braşovul şi Ungaria în secolul XV şi XVI, Bucureşti 1902.

Costăchescu M., Documentele moldoveneşti de la Bogdan voievod (1504- 1517), Bucureşti 1940.

Cronicile slavo-române din secolele XV-XVI publicate de Ioan Bogdan, ed. P.P. Panaitescu, Bucaresti 1959.

Documente privitoare la istoria Ardealului, Moldovei si Tarii Romanesti, ed. A. Veress, vol. 2, Bucaresti 1929.

Hurmuzaki E., Documente privitoare la istoria Românilor, (dalej: Hurmuzaki) vol. 2, p. 2. Bukarest 1891.

Kronika polska Marcina Bielskiego nowo przez Joachima Bielskiego, syna jego wydana, Kraków 1597.

Materiały dla istorii vzaimnych otnošenij Rossii, Polši, Molda- vii, Valachii i Turcii v XIV–XVI w., wyd. V.A. Uljanicki, Moskwa 1887.

Matricularum Regni Poloniae Summaria, t. 1, Wyd. T. Wierzbowski, Warszawa 1905.

Nicolaescu S., Documente slavo-române cu privire la relaţiile Ţării Româneşti şi Moldovei cu Ardealul în sec. XV şi XVI, Bucureşti 1905.

Tocilescu G. G., 534 documente istorice slavo-române din Ţara Românească şi Moldova privitoare la legăturile cu Ardealul, Bucureşti 1931.

Ureche G., Letopisetul tării Moldovei, ed. P.P. Panaitescu, Bucuresti 1958, s. 129.

Wapowski B., Kroniki Bernarda Wapowskiego z Radochoniec, kantora katedr. krakowskiego: część ostatnia czasy podługoszowskie obejmująca (1480-1535), Kraków 1874.

Publications

Baczkowski K., Stosunki polsko – węgierskie w pierwszych latach panowania Zygmunta Starego 1507 – 1510. W: Cracovia – Polonia – Europa. Kraków 1995.

Besala J., Zygmunt Stary i Bona Sforza, Poznań 2012.

Borzemski A., Sprawa pokucka za Aleksandra, „Przegląd Powszechny”, t. 24 (1889), z. 10, s. 173.

Breban V., Dicţionar general al limbii române, ediţie revăzută şi adăugită, vol. I, Bucureşti 1992.

Breban V., Dicţionar general al limbii române, vol. 1, Bucureşti 1992.

Buc P., Dangereux rituel. De l'histoire médiévale aux sciences sociales, Paris 2003.

Buc P., The Dangers of Ritual: Between Early Medieval Texts and Social Scientific Theory, Princeton 2002.

Călători străini despre Ţările Române, vol. I, Bucureşti 1970.

Constantin C., Giurescu C., Istoria românilor, vol.II/1, Bucureşti 1940.

Cristea O., Knocking at the enemie’s gate: gesture of power of Bogdan III of Moldavia (1509), in: Orient et Occident. Construction des identités en Europe médiévale, ed. L. Diaconu, Bucuresti 2014.

Czamańska I., Mołdawia i Wołoszczyzna wobec Polski, Węgier i Turcji w XIV i XV wieku, Poznań 1996.

Decjusz, De Sigismundi regis temporibus liber, 1521, wyd. W. Czermak, Kraków 1901.

Fac L., Południowo – wschodni teatr działań wojennych w latach 1497 – 1509. „Rocznik Przemyski”, t. 43 (2007), z. 1.

Gorovei S., Muşatinii, Chişinău 1991.

Gorovei S., O controversă: „doamnele” lui Bogdan al IIIlea, „Studii şi Materiale de Istorie Medie”, nr 27 (2009), Rezachevici C., Descendenţa nelegitimă a lui Vlad Ţepeş: Mihneştii şi mitropolia bucureşteană de la Radu Vodă, „Arhiva Genealogică”, t. 7 (12), 2000, z. 1-4.

Istoria lumii în date, Bucureşti 1972.

Jabłonowski A., Sprawy wołoskie za Jagiellonów. Akta i Listy. Akta Koronne. w: Źródła dziejowe, t. 10, Warszawa 1878.

Kamiński J., Otto z Chodcza. Wojewoda krakowski: próba monografii historycznej. Złoczów 1911, s. 3.

Lapedatu A., Mihnea cel Rău şi ungurii 1508-1510, în: Anuarul Institutului De Istorie Naţională, I, 1921-1922.

Marinescu J., Bogdan cel Orb 1504 – 1517, Bucaresti 1910.

Marvin L. V., Man famous in Combat and Battle: Common Soldiers and the Siege of Bruges, „Journal of Medieval History”, 1998 (24).

Morka M., Sztuka dworu Zygmunta I Starego. Treści polityczne i propagandowe. Warszawa 2006.

Niemczyk K., Kamieniecki Geschlecht und seine Beziehungen zu Moldau am Ende des 15. Und zu Beginn des 16. Jahrhunderts. Ein Überblick, “Codrul Cosminului”, t. 20, z. 2 (2014).

Niemczyk K., Problem Pokucia, spornego terytorium polsko-mołdawskiego w końcu XV i początku XVI wieku. Studia Historyczne nr 52 (2014), z. 2.

Niemczyk K., Mołdawia Bogdana III Ślepego w polityce Aleksandra, W: Jagiellonowie i ich świat, red. B. Czwojdrak, J. Sperka, P. Węcowski, Kraków 2015.

Paradais C., Comori ale spiritualităţii româneşti la Putna, Iaşi 1988.

Pilat L., Intre Roma si Bizant. Societate si putere in Moldova (sec. XIV – XVI), Iasi 2008.

Plewczyński M., Wojny i wojskowość polska w XVI w., t. 1, lata 1500 – 1548. Zabrze 2011.

Pociecha W., Stanisław Chodecki, PSB, t. 3, Kraków 1937.

Rezachevici C., Descendenţa nelegitimă a lui Vlad Ţepeş: Mihneştii şi mitropolia bucureşteană de la Radu Vodă, „Arhiva Genealogică”, t. 7 (12), 2000, z. 1-4.

Rezachevici C., Dracea armaşul din Măneşti, soţul mamei lui Mihnea cel Rău, fiul nelegitim al lui Vlad Ţepeş, şi moştenirea lăsată de el Mihneştilor, „Argessis”, t. 14(2005).

Rezachevici C., Dracea armaşul din Măneşti, soţul mamei lui Mihnea cel Rău, fiul nelegitim al lui Vlad Ţepeş, şi moştenirea lăsată de el Mihneştilor, „Argessis”, t. 14 (2005).

Smołucha J., Papiestwo a Polska w latach 1484 – 1526. Kontakty dyplomatyczne na tle zagrożenia tureckiego. Kraków 1999.

Sperka J., Otoczenie Władysława Opolczyka w latach 1370–1401. Studium o elicie władzy w relacjach z monarchą, Katowice 2006.

Sperka J., Początki osadnictwa rycerstwa śląskiego na Rusi Czerwonej W: Княжа доба: історія і культура. – Львів 2010. Вип. 3.

Sperka J., Z dziejów migracji rycerstwa śląskiego na zimie Rusi Koronnej w końcu XIV i w początkach XV wieku (wstępne rozpoznanie), w: Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, red. T. Jurek, W. Bukowski, Kraków 2012.

Sperka J., Zarys migracji rycerstwa śląskiego na ziemie Rusi Koronnej w okresie panowania Władysława Jagiełły, „Kняжа доба. Історія і культура”, Вип. 4, Львів 2011.

Spieralski Z., Z dziejów wojen polsko – mołdawskich, Studia i Materiały do historii wojskowości, z. 11, cz. 1,, s. 108.

Ştefănescu P., Lumea văzută de medici, Bucureşti, 1991.

Stephenson P., The Legend of Basil the Bulgar – Slayer, Cambridge University Press 2003.

Ursu I., Ştefan cel Mare, Bucureşti 1925.

Urzędnicy podolscy XIV – XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1998.

Urzędnicy województwa podolskiego XV – XVIII wieku. Spisy, opr. K. Przyboś, Kraków 1994.

Urzędnicy województwa ruskiego XIV – XVIII wieku (ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy, opr. K. Przyboś, t. 3, z. 1. Wrocław 1987.

Xenopol A. D., Istoria românilor din Dacia Traiană, text stabilit de Nicolae Stoicescu şi Maria Simionescu, Bucureşti 1986.