Jak cytować
Abstrakt
In the field of research on the determinants of conservative beliefs, the problem of liberal ideological bias is becoming more and more prominent. Traditionally conservatives are said to have weaker cognitive abilities and to experience more negative emotions. It is being noticed that classical theories of conservatism are based at least partially on a stereotyped image of the subject of their research. This paper presents an overview of classical and contemporary psychological attitudes towards the phenomenon of ideological conservatism. It presents theories of Tomkins, Adorno, Wilson and Paterson, as well as modern research conducted in the field of cognitive science and motivated cognition. Moreover, the most important phenomena identified today as causes of conservative attitudes, including Needs for Security and Certainty, Negativity Bias, and Disgust Sensitivity are being described. The paper discusses modern paradigms of understanding conservatism with the emphasis on determining their potential of reducing the one-sided view of psychology on the ideological conservatism.
Bibliografia
Adorno, T. (1950/2010). Osobowość autorytarna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Altemeyer, R. A. (1981). Right-Wing Authoritarianism. Winnipeg: University of Manitoba
Press.
Baumeister, R. F., Bratslavsky, E., Finkenauer, C., Vohs, K. D. (2001). Bad is stronger than good. Review of General Psychology, 5 (4), 323–370.
Carl, N. (2014). Verbal intelligence is correlated with socially and economically liberal beliefs. Intelligence, 44, 142–148.
Czarnek, G., Dragon, P., Szwed, P., Wojciszke, B. (2017). Kwestionariusz przekonań politycznych: własności psychometryczne. Psychologia Społeczna, 12 (2), 205–222.
Deary, I. J., Batty, G. D., Gale, C. R. (2008). Bright children become enlightened adults. Psychological Science, 19 (1), 1–6.
Dhont, K., Hodson, G. (2014). Does lower cognitive ability predict greater prejudice? Current Directions in Psychological Science, 23 (6), 454–459.
Duarte, J. L., Crawford, J. T., Stern, C., Haidt, J., Jussim, L., Tetlock, P. E. (2015). Political diversity will improve social psychological science. Behavioral and Brain Sciences, 38, 1–54.
Duckitt, J. (2001). A dual-process cognitive-motivational theory of ideology and prejudice. W: Advances in experimental social psychology, t. 33 (ss. 41–113). Academic Press.
Feldman, S., Johnston, C. (2014). Understanding the determinants of political ideology: Implications of structural complexity. Political Psychology, 35 (3), 337–358.
Fromm, E. (1941/2007). Ucieczka od wolności. Warszawa: Czytelnik.
Graham, J., Haidt, J., Nosek, B. A. (2009). Liberals and conservatives rely on different sets of moral foundations. Journal of Personality and Social Psychology, 96 (5), 1029–1046.
Haan, N., Smith, M. B., Block, J. (1968). Moral reasoning of young adults: Political-social behavior, family background, and personality correlates. Journal of Personality and Social Psychology, 10 (3), 183–201.
Haidt, J. (2014). Prawy Umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka? Sopot: Smak Słowa.
Heaven, P. C., Ciarrochi, J., Leeson, P. (2011). Cognitive ability, right-wing authoritarianism, and social dominance orientation: A five-year longitudinal study amongst adolescents. Intelligence, 39 (1), 15–21.
Hibbing, J. R., Smith, K. B., Alford, J. R. (2014). Differences in negativity bias underlie variations in political ideology. Behavioral and Brain Sciences, 37 (3), 297–307.
Horberg, E. J., Oveis, C., Keltner, D., Cohen, A. B. (2009). Disgust and the moralization of purity. Journal of Personality and Social Psychology, 97 (6), 963–976.
Inbar, Y., Lammers, J. (2012). Political diversity in social and personality psychology. Perspectives on Psychological Science, 7 (5), 496–503.
Inbar, Y., Pizarro, D. A., Bloom, P. (2009). Conservatives are more easily disgusted than liberals. Cognition and Emotion, 23 (4), 714–725.
Inbar, Y., Pizarro, D., Iyer, R., Haidt, J. (2012). Disgust sensitivity, political conservatism, and voting. Social Psychological and Personality Science, 3 (5), 537–544.
Jakubowska, U. T. (1999). Preferencje polityczne: psychologiczne teorie i badania. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
Jost, J. T., Federico, C. M., Napier, J. L. (2009). Political ideology: Its structure, functions, and elective affinities. Annual Review of Psychology, 60, 307–337.
Jost, J. T., Glaser, J., Kruglanski, A. W., Sulloway, F. J. (2003). Political conservatism as motivated social cognition. Psychological Bulletin, 129 (3), 339–375.
Jost, J. T., Napier, J. L., Thorisdottir, H., Gosling, S. D., Palfai, T. P., Ostafin, B. (2007). Are needs to manage uncertainty and threat associated with political conservatism or ideological extremity? Personality and Social Psychology Bulletin, 33 (7), 989–1007.
Kanai, R., Feilden, T., Firth, C., Rees, G. (2011). Political orientations are correlated with brain structure in young adults. Current Biology, 21 (8), 677–680.
Keiller, S. W. (2010). Abstract reasoning as a predictor of attitudes toward gay men. Journal of Homosexuality, 57 (7), 914–927.
Kossowska, M. (2005). Umysł niezmienny. Poznawcze mechanizmy sztywności. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kossowska, M., Doliński, D., Chmiel, M. (2009). Motywowane poznanie społeczne. W: M. Kossowska, M. Kofta (red.), Psychologia poznania społecznego (ss. 11–30). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kossowska, M., Van Hiel, A. (2003). The relationship between need for closure and conservative beliefs in Western and Eastern Europe. Political Psychology, 24 (3), 501–518.
Kruglanski, A. W., Webster, D. M. (1996). Motivated closing of the mind: „Seizing” and „freezing”. Psychological Review, 103 (2), 263–283.
Leszczyński, D. (2016). Konserwatyzm. W: J. Hołówka, B. Dziobkowski (red.), Panorama współczesnej filozofii (ss. 399–414). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Malka, A., Lelkes, Y., Holzer, N. (2017). Rethinking the rigidity of the right model. W: J. T. Crawford, L. Jussim (red.), Frontiers of Social Psychology: Politics of Social Psychology (ss. 116–135). New York: Psychology Press.
Malka, A., Soto, C. J., Inzlicht, M., Lelkes, Y. (2014). Do needs for security and certainty predict cultural and economic conservatism? A cross-national analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 106 (6), 1031–1051.
Price, L. J. (1996). Understanding the negativity effect: The role of processing focus. Marketing Letters, 7 (1), 53–62.
Radkiewicz, P. (2012). Autorytaryzm a brzytwa Ockhama. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ray, J. J. (1985). Defective validity in the Altemeyer authoritarianism scale. The Journal of Social Psychology, 125 (2), 271–272.
Rokeach, M. (1948). Generalized mental rigidity as a factor in ethnocentrism. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 43 (3), 259–278.
Rokeach, M., McGovney, W. C., Denny, M. R. (1955). A distinction between dogmatic and rigid thinking. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 51 (1), 87–93.
Rothman, S., Lichter, S. R. (2008). The vanishing conservative: Is there a glass ceiling. W: R. Maranto, R. E. Redding, F. M. Hess (red.), The Politically Correct University: Problems, scope, and reforms (ss. 60–76). Washington, D. C.: AEI Press.
Schreiber, D., Fonzo, G., Simmons, A. N., Dawes, C. T., Flagan, T., Fowler, J. H., Paulus, M. P. (2013). Red brain, blue brain: Evaluative processes differ in Democrats and Republicans. PLoS one, 8 (2), e52970.
Shook, N. J., Ford, C. G., Boggs, S. T. (2017). Dangerous worldview: A mediator of the relation between disgust sensitivity and social conservatism. Personality and Individual Differences, 119, 252–261.
Sidanius, J., Pratto, F. (2001). Social dominance: An intergroup theory of social hierarchy and oppression. Cambridge: Cambridge University Press.
Skarżyńska, K. (2005). Człowiek a polityka: zarys psychologii politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Skitka, L. J., Mullen, E., Griffin, T., Hutchinson, S., Chamberlin, B. (2002). Dispositions, scripts, or motivated correction? Understanding ideological differences in explanations for social problems. Journal of Personality and Social Psychology, 83 (2), 470–487.
Stankov, L. (2009). Conservatism and cognitive ability. Intelligence, 37 (3), 294–304.
Stone, W. F. (1986). Personality and ideology: Empirical support for Tomkins’ polarity theory. Political Psychology, 7 (4), 689–708.
Terrizzi Jr, J. A., Shook, N. J., McDaniel, M. A. (2013). The behavioral immune system and social conservatism: A meta-analysis. Evolution and Human Behavior, 34 (2), 99–108.
Tetlock, P. E. (1984). Cognitive style and political belief systems in the British House of Commons. Journal of Personality and Social Psychology, 46 (2), 365–375.
Tetlock, P. E. (1993). Cognitive structural analysis of political rhetoric: Methodological and theoretical issues. W: S. Iyengar, W. J. McGuire (red.), Explorations in political psychology (ss. 234–255). London: Duke University Press.
Thorisdottir, H., Jost, J. T., Liviatan, I., Shrout, P. E. (2007). Psychological needs and values underlying left-right political orientation: Cross-national evidence from Eastern and Western Europe. Public Opinion Quarterly, 71 (2), 175–203.
Tomkins, S. (1963). Left and right: A basic dimension of ideology and personality. W: R. W. White (red.), The study of lives (ss. 388–411). New York: Atherton Press
Tritt, S. M., Peterson, J. B., Page-Gould, E., Inzlicht, M. (2016). Ideological reactivity: Political conservatism and brain responsivity to emotional and neutral stimuli. Emotion, 16 (8), 1172–1185.
Van Hiel, A., Onraet, E., De Pauw, S. (2010). The relationship between social-cultural attitudes and behavioral measures of cognitive style: A meta-analytic integration of studies. Journal of Personality, 78 (6), 1765–1800.
Vigil, J. M. (2009). A socio-relational framework of sex differences in the expression of emotion. Behavioral and Brain Sciences, 32 (5), 375–390.
Webster, D. M., Kruglanski, A. W. (1994). Individual differences in need for cognitive closure. Journal of Personality and Social Psychology, 67 (6), 1049–1062.
Wilson, G. D., Patterson, J. R. (1968). A new measure of conservatism. British Journal of Social and Clinical Psychology, 7 (4), 264–269.
Wojciszke, B. (2016). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Wojtasik, W. (2011). Lewica i prawica w Polsce: aspekty ekonomiczno-społeczne. Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza Humanitas.
Wójcik, A., Cisłak, A. (2012). Lewicowość i prawicowość: uwarunkowania autoidentyfikacji politycznych w krajach Europy Wschodniej i Zachodniej. W: A. Jasieńska-Kania (red.), Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Licencja
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy