Jak cytować
Abstrakt
Development of the contemporary post-industrial society entails the increasing diversity of family life models. People, making individual choices in this field, face new challenges related to identity formation. In the text presented this issue is discussed on the example of women bringing up children in same-sex relationships. The article presents basic information on the same-sex parenting, underlines the importance of the idea of identity integration in psychology and stresses the lack of contiguity between theories of parental identity development and these ones of homosexual and bisexual identity development. An extensive discussion of the Vivienne Cass’s theory of sexual orientation identity development is the basis for the approximation of potential discrepancies in the identity system of non-heterosexual women taking parental roles. Two main factors relevant to the processes of identity formation were distinguished: the order of the development of the sexual orientation identity and parental identity (the planned and reconstructed families differ in this regard) and the way of establishing and maintaining the relationship with the child (other challenges are faced by biological and social mothers). In the summary, questions requiring future empirical exploration were notified.
Bibliografia
Backman, C. W. (1988). The Self: A Dialectical Approach. Advances in Experimental Social Psychology, 21, 229–260.
Bakiera, L. (2013). Zaangażowane rodzicielstwo a autokreacyjny aspekt rozwoju dorosłych. Warszawa: Difin.
Batory, A., Brygoła, E., Oleś, P. (2016). Odsłony tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bojarska, K. (2008). Krytyka pojęcia orientacji seksualnej w świetle społecznego konstrukcjonizmu i teorii queer. W: A. Jodko (red.), Tabu seksuologii (ss. 11–31). Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”.
Bos, H. (2013). Lesbian Mother Families Formed Through Donor Insemination. W: A. E. Goldberg, K. R. Allen (red.), LGBT-Parent Families. Innovations in Research and Implications for Practice (ss. 21–38). New York: Springer.
Bowlby J. (1969), Attachment and Loss. Vol. 1. Attachment. New York: Basic Books.
Budrowska, B. (2000). Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety. Wrocław: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej.
Burkacka, I. (2018). Monoparentalność, wielorodzina i rodzina zrekonstruowana. Współczesne nazwy modeli życia rodzinnego. Artes Humanae, 2, 61–94.
Burke, P. J., Tully, J. C. (1977). The Measurement of Role Identity. Social Forces, 55 (4), 881–897.
Butler, J. (1990/2008). Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Cass, V. C. (1979). Homosexual Identity Formation: A Theoretical Model. Journal of Homosexuality, 4 (3), 219–234.
Cass, V. C. (1984a). Homosexual Identity: A Concept in Need of Definition. Journal of Homosexuality, 9 (2–3).
Cass, V. C. (1984b). Homosexual identity formation: Testing a theoretical model. Journal of Sex Research, 20, 143–167.
Cass, V. C. (1996). Sexual Orientation Identity Formation: A Western Phenomenon.
W: R. Cabaj, T. Stein (red.), Textbook of Homosexuality and Mental Health (ss. 227–251). Washington: American Psychiatric Press.
Cass, V. C. (2015). A Quick Guide to the Cass Theory of Lesbian & Gay Identity Formation. Ebook Edition. Bentley: Brightfire Press.
Coleman, E. (1982). Developmental Stages of the Coming Out Process. Journal of Homosexuality, 7 (2–3), 31–43.
Danna, D. (2011). Homoparentality in Italy: Myth of stigmatization. W: R. Kuhar, J. Takács (red.), Doing Families – Gay and Lesbian Family Practices (ss. 95–115). Ljubljana: Mirovni Inštitut.
DiLapi, E. M. (1989). Lesbian mothers and the motherhood hierarchy. Journal of Homosexuality, 18 (1–2),101–121.
Eliason, M. J., Schope, R. (2006). Shifting sands or solid foundation? Lesbian, gay, bisexual, and transgender identity formation. W: I. H. Meyer, M. E. Northridge (red.), Handbook of Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender Health (ss. 3–26). New York: Kluwer Academic/Plenum.
Erikson, E. (1950/2000). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Gawlina, Z. (2003). Macierzyństwo jako wartość w kontekście przemian społecznych. Roczniki Socjologii Rodziny, 15, 33–46.
Giddens, A. (2006). Przemiany intymności: seksualność , miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Glover, J. A., Galliher, R. V., Lamere, T. G. (2009). Identity Development and Exploration Among Sexual Minority Adolescents: Examination of a Multidimensional Model. Journal of Homosexuality, 56, 77–101.
ILGA Europe (2017). Rainbow Europe 2017 – Country Ranking, The International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association: https:// rainbow-europe.org/countryranking, dostęp: 2.06.2018.
Inhinger-Tallman, M., Pasley, K., Buehler, C. (1993). Developing a Middle-Range Theory of Father Involvement Postdivorce. Journal of Family Issues, 14 (4), 550–571.
Jabłoński, D., Ostasz, L. (2001). Zarys wiedzy o rodzinie małżeństwie, kohabitacji i konkubinacie, perspektywa antropologii kulturowej i ogólnej. Olsztyn: Adiaphorn.
Kubera, J. (2013). Po postmodernizmie, czyli silne identyfikacje i słabe tożsamości. Nauka,1, 97–108.
Lynch, J. M. (2000). Considerations of Family Structure and Gender Composition: The Lesbian and Gay Stepfamily. Journal of Homosexuality, 40 (2), 81–95.
Lynch, J. M. (2004). The Identity Transformation of Biological Parents in Lesbian/Gay Stepfamilies. Journal of Homosexuality, 47 (2), 91–107.
Lynch, J. M., Murray, K. (2000). For the Love of the Children: The Coming Out Process for Lesbian and Gay Parents and Stepparents. Journal of Homosexuality, 39 (1), 1–24.
MacPhee, D., Benson, J., Bullock, D. (1986). Influences on Maternal Self-Perceptions. Unpublished manuscript. Colorado State University. Google Scholar.
Marcia, J. E. (1980). Identity in Adolescence. W: J. Adelson (red.), Handbook of Adolescent Psychology (ss. 159–187). New York: Wiley.
Maurer, W. T., Pleck, J. H., Rane, T. R. (2001). Parental Identity and Reflected – Appraisals: Measurement and Gender Dynamics. Journal of Marriage and Family, May, 309–321.
McCarn, S. R., Fassinger, R. E. (1996). Revisioning Sexual Minority Identity Formation: A New Model of Lesbian Identity and Its Implications for Counseling and Research. Counseling Psychologist, 24, 508–534.
Miluska, J. (1996). Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Mizielińska, J. (2017). Odmienne czy zwyczajne? Rodziny z wyboru w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mizielińska, J., Abramowicz, M., Stasińska, A. (2014). Rodziny z wyboru w Polsce. Ż̇ycie rodzinne osób nieheteroseksualnych. Warszawa: Instytut Psychologii PAN.
Mizielińska, J., Struzik, J., Król, A. (2017). Różnym głosem. Rodziny z wyboru w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Morris, J. F., Balsam, K. F., Rothblum, E. D. (2002). Lesbian and Bisexual Mothers and Nonmothers: Demographics and the Coming-out Process. Journal of Family Psychology, 16 (2), 144–156.
Oleś, P. (2008). O różnych rodzajach tożsamości oraz ich stałości i zmianie. W: P. Oleś, A. Batory (red.), Tożsamość i jej przemiany a kultura (ss. 41–84). Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Pilarska, A. (2012). Ja i tożsamość a dobrostan psychiczny. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
Piotrowski, K. (2018). Adaptation of the Utrecht-Management of Identity Commitments Scale (U-MICS) to the measurement of the parental identity domain. Scandinavian Journal of Psychology, 59 (2), 157–166.
Secord, P. F., Backman, C. W. (1961). Personality Theory and the Problem of Stability and Change in Individual Behavior: An Interpersonal Approach. Psychological Review, 68 (1), 21–32.
Stelter, Ż. (2013). Pełnienie ról rodzicielskich wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie. Warszawa: Difin.
Stern, D. N. (1995). The Motherhood Constellation. New York: Basic Books.
Tasker, F. (2013). Lesbian and gay parenting postheterosexual divorce and separation. W: A. E. Goldberg, K. R. Allen (red.), LGBT-Parent Families. Innovations in Research and Implications for Practice (ss. 3–20). New York: Springer.
Tomalski, P. (2007). Nietypowe rodziny. O parach lesbijek i gejów oraz ich dzieciach z perspektywy teorii przywiązania. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Ukleja, M. (2011). Procesy indywidualizacji i przemian tożsamościowych jako podstawa funkcjonowania „rodzin z wyboru”. W: M. Świątkiewicz-Mośna (red.), Rodzina. Kondycja i przemiany (ss. 56–74). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ukleja, M. (2014). Rodziny z wyboru. Homoseksualny związek jako współczesna alternatywa rodziny – analiza zjawiska. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 51, 117–133.
Walsh, F. (1996). The concept of family resilience: Crisis and challenge. Family Process, 35, 261–281.
Winnicott, D. (1953). Transitional objects and transitional phenomena. International Journal of Psychoanalysis, 34, 89–97.
Worthington, R. L., Savoy, H. B., Dillon, F. R., Vernaglia, E. R. (2002). Heterosexual Identity Development: A Multidimensional Model of Individual and Social Identity.
The Counseling Psychologist, 30, 4, 496–531.
Licencja
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy