Jak cytować
Abstrakt
According to the author about a half of the Polish-German borderland inhabitants are “the winners” of the systemic transformation, they are pragmatic individualists and materialists. In their case identification with any other person than themselves and members of the closest family is rare. The other
half are members of enclaves and “tribes”. Solidarity, which may be found in their system of values, is however limited to their “fellows of the same mind”, thus it has a particular character. These are the “losers” of the transformation. The feeling of material deprivation, their identification particularism generates and enhances a reluctant attitude to the reconstruction of the German cultural heritage in the Polish western borderland. According to the author, the reconstruction of this heritage creates the feeling of non-obviousness as to the possession of the western borderland, thus evoking a negative attitude to everything that is German or, generally, ethnically “strange”. The first ones treat land in a materialist, instrumental manner (as “plots of land” for development), they may recognize it as a subject of a profitable transaction, not making it the subject of a moral dilemma whether the achievement of their interest reduces the economic strength of the Polish state. For the other ones, land has got a symbolic value. In the Author’s opinion, the inhabitants of the western borderland, though in many objective aspects similar, are not subjectively close to one another. Dichotomously divided, they create a territorial group, not a community. On account of the individualistic, pragmatic and materialistic orientation of one half of the inhabitants, in this paper the Polish – German borderland is called a space of identification vacuum, whereas on account of the enclave-like and tribal orientation of the other half of its inhabitants it is called a space of identification failure.
Bibliografia
Bartkowski J. (2003), Tradycja i polityka. Wpływ tradycji polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”.
Bartkowski J. (2005), Narodowe, lokalne i europejskie identyfikacje elit lokalnych, w: M. Malikowski, D. Wojakowski (red.), Granice i pogranicza nowej Unii Europejskiej: z badań regionalnych, etnicznych i lokalnych, Kraków: Nomos.
Bednarski J., Dohnal W. (2004), Lubuszanie na/w drodze do Unii Europejskiej, w: M. Buchowski, A. Brencz (red.), Polska–Niemcy. Pogranicze kulturowe i etniczne. Poland–Germany.
Cultural and Ethnic Border, Archiwum Etnograficzne, t. 42, Wrocław–Poznań: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski, Wydawnictwo Poznańskie.
Golka M. (1999), Pogranicza – transgraniczność – transkulturowość, w: L. Gołdyka (red.), Transgraniczność w perspektywie socjologicznej – kontynuacje, Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.
Gołdyka L. (2012), Pogranicze polsko-niemieckie: nominalny kapitalizm – niespełniony lokalizm, w: K. Frysztacki, P. Sztompka (red.), Polska początku XXI wieku: przemiany kulturowe i cywilizacyjne, Warszawa: Polska Akademia Nauk, Komitet Socjologii.
Gołdyka L. (2013), Pogranicze polsko-niemieckie jako przestrzeń socjalizacji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Gołdyka L. (2017), Demografia pogranicza polsko-niemieckiego. Przeszłość – teraźniejszość– przyszłość, w: Z. Kurcz (red.), Polskie pogranicza w procesie przemian, t. 4, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Hajduk E. (2001), Procesy i ludzie pogranicza (próba rozpoznania), w: C. Osękowski (red.), Ziemie Zachodnie. Polska–Niemcy. Integracja europejska, Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski.
Hajduk E., Papiór E. (2003), Społeczności pogranicza i ich funkcje socjalizacyjne, w: M. Zielińska (red.), Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Teorie, studia, interpretacje, t. 1, Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.
Kempny M. (2005), Granice wspólnot i „pograniczne” tożsamości, w: J. Kurczewska, H. Bojar (red.), Granice na pograniczach. Z badań społeczności lokalnych wschodniego pogranicza Polski, Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Kurcz Z. (2011), Z pogranicza na pogranicze…, z pogranicza na transgranicze… i z powrotem? Kierunki i charakter przemian na polskich pograniczach, w: Z. Kurcz (red.), Polskie pogranicza w procesie przemian, t. 2, Wałbrzych: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości.
Kurcz Z. (2012), Powrót pograniczy. Entuzjazm, normalność, problemy, w: K. Frysztacki, P. Sztompka (red.), Polska początku XXI wieku: przemiany kulturowe i cywilizacyjne, Warszawa: Polska Akademia Nauk, Komitet Socjologii.
Kurczewska J. (2005a), Granice III RP jako problem badawczy, w: M. Malikowski, D. Wojakowski (red.), Granice i pogranicza nowej Unii Europejskiej: z badań regionalnych, etnicznych i lokalnych, Kraków: Nomos.
Kurczewska J. (2005b), Granica niejedno ma imię. Trzy podejścia teoretyczne, w: J. Kurczewska, H. Bojar (red.), Granice na pograniczach: z badań społeczności lokalnych wschodniego pogranicza Polski, Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Łukowski W. (2002), Społeczne tworzenie ojczyzn. Studium tożsamości mieszkańców Mazur, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Machaj I. (2005), Społeczno-kulturowe konteksty tożsamości mieszkańców polskiego i zachodniego pogranicza Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Rykiel Z. (2011), Kolonizacja a tożsamość społeczna na Ziemiach Zachodnich – przykład Zielonej Góry, w: A. Michalak. A. Sakson, Ż. Stasieniuk (red.), Polskie Ziemie Zachodnie. Studia socjologiczne, Poznań: Instytut Zachodni.
Sakson A. (2011), Przemiany tożsamości lokalnej i regionalnej mieszkańców Ziem Zachodnich i Północnych, w: A. Michalak. A. Sakson, Ż. Stasieniuk (red.), Polskie Ziemie Zachodnie. Studia socjologiczne, Poznań: Instytut Zachodni.
Schmidt J. (2001), Żyjąc na pograniczu. Studium wiedzy i mentalności mieszkańców ziemi lubuskiej, w: K. Krzysztofek, A. Sadowski (red.), Pogranicza etniczne w Europie. Harmonia i konflikty, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Smolarkiewicz E. (2007), Tożsamość lokalna na pograniczu (na przykładzie Ziemi Lubuskiej), w: J. Leoński, U. Kozłowska (red.), W kręgu socjologii interpretatywnej. Badania jakościowe nad tożsamością, Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
Suchocka R. (2006), Tożsamość i obywatelstwo w warunkach pogranicza, w: Ż. Leszkowicz-Baczyńska (red.), Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Nowe pogranicza?, Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.
Wojakowski D. (2003), Granica państwowa – recepcja zjawiska i tworzenie nowej struktury społecznej, w: M. Zielińska (red.), Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Teorie, studia, interpretacje, t. 1, Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.
Wojakowski D. (2005), Swojskość i obcość na pograniczu – strategie interpretacyjne granic grup społecznych, w: J. Kurczewska, H. Bojar (red.), Granice na pograniczach. Z badań społeczności lokalnych wschodniego pogranicza Polski, Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Licencja
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy