Jak cytować
Abstrakt
In the period between the two world wars large landowners in the Wielkopolska region employed the largest number of hired labourers in the area. The main subject of this article is the professional and personal relations between land estate owners and the two main groups of hired workers (the economic administration staff and the farm workers). The labour relations in Wielkopolska’s land estates were based on a strictly observed hierarchy and division of duties. In interpersonal relations we may notice some patriarchal and technocratic elements. In the case of the former, they were mainly inspired by the landowners (or, in a wider sense, by the residents of the manor house), while the technocratic elements were contributed mainly by the administration staff. The labour relations on land estates were slowly evolving under the influence of legal regulations and were additionally shaped by the economic and cultural developments. The impact of this process on the actual organization of labour was rather limited. It was much more evident in the change of relations between people, which evolved mainly under the influence of the process of change in the consciousness of agricultural workers to replace traditional relations, based on patriarchal ones and manoralism or serfdom-based relations, into professional and contract-based labour relations. However, the trends to modernise the land estates during the 1920s, both in the sphere of technology and social relations, became impeded by the impact of the economic crisis of the 1930s which led again to further consolidation of the patriarchal employer-employee model of relations.
Bibliografia
Chmielewski K., Ilość osób zatrudnionych w wielkorolnych gospodarstwach poznańskich (lata 1932/33 – 1933/34), „Roczniki Nauk Rolniczych i Leśnych” vol. XXXIX, Poznań 1937.
Czubiński A., Wielkopolska w latach 1918-1939, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2000.
Dąbrowski R., Niemieckie majątki obszarnicze w województwach zachodnich w latach 1920-1939, „Przegląd Zachodniopomorski” 1978, t. XXII, z. 2.
Epsztein T., Pracownicy w dobrach ziemskich w Polsce w XIX i XX wieku, [w:] Dwór a społeczności lokalne na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, red. M. Markowski, W. Caban, M. Przeniosło, Wydawnictwo UH-P, Kielce 2008.
Jassem G., Majątek Smogulecki w latach 1918-1937, PTPN, Poznań 1976.
Kowal S., Struktura społeczna Wielkopolski w międzywojennym dwudziestoleciu, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1974.
Kozakiewicz J., Organizacja pracy i wyniki produkcyjne w majątkach ziemskich w okresie międzywojennym, IUNG, Puławy 1986.
Kwilecki A., Ziemiaństwo wielkopolskie. Między wsią a miastem, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2001.
Markowski M., Ziemianie jako pracodawcy w Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] Dwór a społeczności lokalne na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, red. M. Markowski, W. Caban, M. Przeniosło, Wydawnictwo UH-P, Kielce 2008.
Mich W., Ideologia polskiego ziemiaństwa 1918-1939, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000.
Mieszczankowski M., Rolnictwo II Rzeczypospolitej, Książka i Wiedza, Warszawa 1983.
Nowakowski S., Geografia gospodarcza Polski zachodniej, t. 1, Pomorska Drukarnia Rolnicza Sp. Akc., Poznań 1929.
Ostrowski A., Położenie gospodarcze rolnictwa w Wielkopolsce w roku 1934/35, Wielkopolska Izba Rolnicza, Poznań 1935.
Potworowski E., Majętność Gola, Rolnicza Drukarnia i Księgarnia Nakładowa, Poznań 1929.
Roszkowski W., Gospodarcza rola większej prywatnej własności ziemskiej w Polsce 1918-1939, Szkoła Główna Planowania i Statystyki, Warszawa 1986.
Roszkowski W., Rolnictwo i leśnictwo, [w:] Problemy gospodarcze drugiej Rzeczypospolitej, red. K. Kozłowski, PWE, Warszawa 1989.
Statystyka Rolna, odbitka z „Miesięcznika Statystycznego” 1922, z. 12.
Wachowski M., Problemy oświatowe robotnika wielkopolskiego, Poznań 1937.
Wachowski M., Przygotowanie zawodowe robotnika rolnego w świetle pedagogiki empirycznej, „Roczniki Nauk Rolniczych i Leśnych” vol. XLVII, Poznań 1939.
Walicki J., Przyczynek do analizy gospodarstwa folwarcznego, Załącznik do Tomu XXIII Roczników Nauk Rolniczych i Leśnych, Poznań 1930.
Walicki J., Zagadnienie zarządzania gospodarstwami folwarcznymi, „Gazeta Rolnicza” 1934, nr 47.
Warkoczewski S., Położenie robotników rolnych w Wielkopolsce w latach 1929-1939, Książka i Wiedza, Warszawa 1965.
Wize K., Położenie robotników rolnych w Poznańskiem po wojnie, Druk. Sp. Akc. „Ostoja”, Poznań 1925.
Wojtas A., Problematyka agrarna w polskiej myśli politycznej 1918-1948, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1983.
Licencja
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy