Słowa kluczowe
paintings
emotion
connotation
Jak cytować
Abstrakt
Psychological models of art reception postulate the presence of two fundamental effects: cognitive understanding and emotional response. Unfortunately, these models are dedicated to sighted viewers. However, even though visually impaired individuals cannot directly perceive artistic creations, audio description enables them to experience the reception of, for example, a painting. In order to answer the question of whether the reception of audio description of a painting triggers similar emotions as the reception of the actual artwork, two independent studies were conducted. The research material was an audio description of Wassily Kandinsky’s abstract watercolour sketch for Composition VII, titled „Untitled”. Subjective experiences were measured using the SUPIN scale. In Study I (N = 138), higher intensity of positive affect was observed compared to negative affect after listening to the audio description. In Study II (N = 67), an increase in positive affect intensity and a decrease in negative affect intensity were observed following the audio description. The results indicate that listening to audio description, which represents an indirect contact with a visual artwork, can improve the well-being of the listeners. The obtained results will be analysed in the context of social construction of emotions and embodied cognition.
Bibliografia
Bolińska, M. (2014). Z obrazu na słowo. Kilka uwag o technice audiodeskrypcji. Studia Socialia Cracoviensia, 6(1), 169–180. DOI: https://doi.org/10.15633/ssc.763
Brzozowski, P. (2010). Skala Uczuć Pozytywnych i Negatywnych SUPIN: polska adaptacja skali PANAS Davida Watsona i Lee Ann Clark: podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Camic, P.M., Chatterjee, H.J. (2013). Museums and Art Galleries as Partners for Public Health Interventions. Perspectives in Public Health, 133(1), 66–71. DOI: https://doi.org/10.1177/1757913912468523
Caro, M.R. (2016). Testing Audio Narration: The Emotional Impact of Language in Audio Description. Perspectives, 24(4), 606–634. DOI: https://doi.org/10.1080/0907676X.2015.1120760
Chatterjee, A. (2011). Neuroaesthetics: A Coming of Age Story. Journal of Cognitive Neuroscience, 23(1), 53–62. DOI: https://doi.org/10.1162/jocn.2010.21457
Chmiel, A., Mazur, I. (2014). Audiodeskrypcja. Poznań: Wydział Anglistyki UAM.
Cleeremans, A., Ginsburgh, V., Klein, O., Noury, A. (2016). What’s in a name? The Effect of an Artist’s Name on Aesthetic Judgments. Empirical Studies of the Arts, 34(1), 126–139. DOI: https://doi.org/10.1177/0276237415621197
Cupchik, G.C. (2011). The Digitized Self in the Internet Age. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 5(4), 318–328. DOI: https://doi.org/10.1037/a0024820
Cupchik, G.C., Shereck, L., Spiegel, S. (1994). The Effects of Textual Information on Artistic Communication. Visual Arts Research, 20(1), 62–78.
Cuypers, K., Krokstad, S., Lingaas Holmen, T., Skjei Knudtsen, M., Bygren, L.O., Holmen, J. (2011). Patterns of Receptive and Creative Cultural Activities and Their Association with Perceived Health, Anxiety, Depression and Satisfaction with Life Among Adults: The HUNT Study, Norway. Journal of Epidemiology and Community Health, 66(8), 698–703. DOI: https://doi.org/10.1136/jech.2010.113571
Dewaele, J.-M. (2010). Emotions in Multiple Languages. Basingstoke: Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1057/9780230289505
Drewicz, E. (2022). Wpływ odbioru audiodeskrypcji i percepcji dzieła sztuki na zmianę nastroju i emocje w kontekście twórczości emocjonalnej. Maszynopis niepublikowany.
Droit, R.-P. (2004). 101 zabaw filozoficznych. Doświadczanie codzienności. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Dubiel, M. (2021). Kultura zdalna: szansa na uczestnictwo czy zagrożenie izolacją? Przypadek osób z niepełnosprawnością wzroku. W: G. Całek, J. Niedbalski, M. Racław, D. Żuchowska-Skiba (red.), Wirtualizacja życia osób z niepełnosprawnością (ss. 129–150). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/8220-739-2.08
Dyedra, J.K.C. (2017). Was Kandinsky a Synaesthete? Examining His Writings and Other Evidence. Multisensory Research, 30(3–5), 447–460. DOI: https://doi.org/10.1163/22134808-00002547
Fryer, L., Freeman, J. (2014). Can you feel what I’m saying? The Impact of Verbal Information on Emotion Elicitation and Presence in People with a Visual Impairment. W: A. Felnhofer, O.D. Kothgassner (red.), Challenging Presence: Proceedings of the 15th International Conference on Presence (ss. 99–107). Wien: facultas.wuv.
Gonigroszek, D., Szmigiero, K. (2021). Metaphorical Meanings of Colour in Abstract Art. Social Semiotics, 1–18. DOI: https://doi.org/10.1080/10350330.2021.1885287
Grum, D.K., Grum, B. (2016). Visual Art Education for Blind Persons: Psychological Perspective. New Trends and Issues Proceedings on Humanities and Social Science, 6, 62–72.
Hanada, M. (2019). Associations of Visual Forms with Colors: The Minor Role of Emotion as the Mediator. Color Research & Application, 44(4), 568–580. DOI: https://doi.org/10.1002/col.22382
Hutchinson, R.S., Eardley, A.F. (2020). The Accessible Museum: Towards an Understanding of International Audio Description Practices in Museums. Journal of Visual Impairment & Blindness, 114(6), 475–487. DOI: https://doi.org/10.1177/0145482X20971958
Hwaszcz, K. (2020). Analiza sentymentu Wydźwięk Sentemo. https://nextcloud.clarin-pl.eu/index.php/s/IAxMJmVUqu0NaLH#pdfviewer (dostęp: 11.07.2023).
Jasielska, A. (2013). Charakterystyka i konsekwencje potocznego rozumienia emocji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Jasielska, A. (2015). Pozadosłowne rozumienie emocji. Poznańskie Studia Slawistyczne, 9, 255–274. DOI: https://doi.org/10.14746/pss.2015.9.15
Jasielska, A. (2019). The Representation of Models of Emotion in Damien Hirst’s Works of Art. Critical Arts. South-North Cultural and Media Studies, 33(1) 15–29. DOI: https://doi.org/10.1080/02560046.2019.1627471
Jerzakowska, B. (2013). Podobieństwa i różnice w polskiej i zagranicznej audiodeskrypcji malarstwa. Na przykładzie porównania opisów obrazów Pabla Picassa „Panny z Avignon” i „Dziewczyna z mandoliną”. Socjolingwistyka, 27, 169–177.
Jerzakowska, B. (2016). Posłuchać obrazów. Poznań: Wydawnictwo Rys.
Kandinsky, W. (1996). O duchowości w sztuce. Łódź: Państwowa Galeria Sztuki.
Kennedy, J.M. (2006). How the Blind Draw. Scientific American, 16(3s), 44–51. DOI: https://doi.org/10.1038/scientificamerican0906-44sp
Kim, Y., Park, K., Kim, Y., Yang, W., Han, D., Kim, W.S. (2020). The Impact of Visual Art and High Affective Arousal on Heuristic Decision-making in Consumers. Frontiers in Psychology, 11. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.565829
Kneepkens, E.W.E.M., Zwaan, R.A. (1995). Emotions and Literary Text Comprehension. Poetics, 23(1–2), 125–138. DOI: https://doi.org/10.1016/0304-422X(94)00021-W
Konecni, V.J. (2015). Emotion in Painting and Art Installations. American Journal of Psychology, 128(3), 305–322. DOI: https://doi.org/10.5406/amerjpsyc.128.3.0305
Künstler, I. (2014). Cel uświęca środki audiodeskrypcji. Przekładaniec, 28, 140–152.
Leder, H. (2013). Next Steps in Neuroaesthetics: Which Processes and Processing Stages to Study? Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 7(1), 27–37. DOI: https://doi.org/10.1037/a0031585
Leder, H., Ring, A., Dressler, S.G. (2013). See me, feel me! Aesthetic Evaluations of Art Portraits. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 7(4), 358–369. DOI: https://doi.org/10.1037/a0033311
Locher, P., Overbeeke, K., Wensveen, S. (2010). Aesthetic Interaction: A Framework. Design Issues, 26(2), 70–79. DOI: https://doi.org/10.1162/DESI_a_00017
Maruszewski, T., Ścigała, E. (1995). Poznawcza reprezentacja emocji. Przegląd Psychologiczny, 38(3/4), 245–278.
Mastandrea, S., Fagioli, S., Biasi, V. (2019). Art and Psychological Well-Being: Linking the Brain to the Aesthetic Emotion. Frontiers in Psychology, 10, artykuł 739. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.00739
Matamala, A., Orero, P. (2016). Audio Description and Accessibility Studies: A Work in Progress. W: A. Matamala, P. Orero (red.), Researching Audio Description: New Approache (ss. 1–11). London: Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1057/978-1-137-56917-2_1
Matuchniak-Krasuska, A. (1988). Gust i kompetencja. Społeczne zróżnicowanie recepcji malarstwa. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Michalczak, J. (2022). Wpływ audiodeskrypcji dzieła malarskiego na doświadczenia emocjonalne osób niewidomych i niedowidzących na przykładzie obrazu Pabla Picassa „Panny z Awinion”. Niepublikowana praca magisterska. Wydział Psychologii i Kognitywistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Młodkowski, J. (1998). Aktywność wizualna człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Muth, C., Carbon, C.C. (2013). The Aesthetic Aha: On the Pleasure of Having Insights into Gestalt. Acta Psychologica, 144(1), 25–30. DOI: https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2013.05.001
Niestorowicz, E., Szubielska, M. (2018). Wpływ deskrypcji dzieła sztuki na jego percepcję. Logopedia, 47(1), 145–155. DOI: https://doi.org/10.12775/PBE.2018.002
Nowakowska-Kempna, I. (2000). Konceptualizacja uczuć w języku polskim, cz. 2: Data. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Osgood, Ch.E. (1976). Focus on Meaning. The Hague–Paris: Mouton & Co. – B. V. Publisher.
Palion-Musioł, A. (2020). Obraz–tekst. Relacje intersemiotyczne w audiodeskrypcji. Między Oryginałem a Przekładem, 3(49), 73–94. DOI: https://doi.org/10.12797/MOaP.26.2020.50.04
Pawłowska, A., Sowińska-Heim, J. (2016). Audiodeskrypcja dzieł sztuki. Metody, problemy, przykłady. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/8088-384-0
Pelowski, M., Akiba, F. (2011). A Model of Art Perception, Evaluation and Emotion in Transformative Aesthetic Experience. New Ideas in Psychology, 29(2), 80–97. DOI: https://doi.org/10.1016/j.newideapsych.2010.04.001
Pelowski, M., Markey, P.S., Lauring, J.O., Leder, H. (2016). Visualizing the Impact of Art: An Update and Comparison of Current Psychological Models of Art Experience. Frontiers in Human Neuroscience, 10. DOI: https://doi.org/10.3389/fnhum.2016.00160
Pivac, D., Runjić, T., Prcić, A.B. (2017). The Art Experience of Blind Person. Hrvatska revija za rehabilitacijska istraživanja, 53(1), 127–140. DOI: https://doi.org/10.31299/hrri.53.2.1
Semin, G.R., Görts, C.A. Nandram, Sh., Semin-Goossens, A. (2002). Cultural Perspectives on the Linguistic Representation of Emotion and Emotion Events. Cognition and Emotion, 16, 11–28. DOI: https://doi.org/10.1080/02699930143000112
Silvia, P.J. (2006). Artistic Training and Interest in Visual Art: Applying the Appraisal Model of Aesthetic Emotions. Empirical Studies of the Arts, 24(2), 139–161. DOI: https://doi.org/10.2190/DX8K-6WEA-6WPA-FM84
Skowroński, T. (1993). Znaczenie – interpretacje psychologiczne. W: I. Kurcz (red.), Psychologia a semiotyka. Pojęcia i zagadnienia (ss. 168–177). Warszawa: Polskie Towarzystwo Semiotyczne.
Sobania, J. (2021). Związek doznań zmysłowych z emocjami u osób z dysfunkcją aparatu wzroku oraz widzących w odbiorze dzieł sztuki współczesnej. Niepublikowana praca magisterska. Wydział Psychologii i Kognitywistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza
w Poznaniu.
Specker, E., Forster, M., Brinkmann, H., Boddy, J., Pelowski, M., Rosenberg, R., Leder, H. (2020). The Vienna Art Interest and Art Knowledge Questionnaire (VAIAK): A Unified and Validated Measure of Art Interest and Art Knowledge. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 14(2), 172–185. DOI: https://doi.org/10.1037/aca0000205
Sternberg, R. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP. Szubielska, M., Imbir, K. (2022). The Aesthetic Experience of Contemporary Installations in an Art Gallery and a Laboratory Setting: The Issue of Interactivity. Advances in Cognitive Psychology, 18(3), 179–189. DOI: https://doi.org/10.5709/acp-0360-7
Szubielska, M., Niestorowicz, E. (2020). Seeing Suppresses Hapticpleasure While Perceiving Contemporary Art. i-Perception, 11. DOI: https://doi.org/10.1177/2041669520932948
Szubielska, M., Sztorc, A. (2019). The Influence of Extended Contextual Information Provided in a Contemporary Art Gallery on Aesthetic Experience of Art Faculties Students. Polish Psychological Bulletin, 50(4), 345–351.
Szymańska, A. (2023). Afekt wywołany przez audiodeskrypcję obrazów u osób widzących i niewidzących. Referat wygłoszony podczas V Ogólnopolskiej Konferencji Nauk Psychologicznych, Psychozjum, 10–11 czerwca 2023, Poznań.
Szymańska, B., Strzymiński, T. (2010). Standardy tworzenia audiodeskrypcji do produkcji audiowizualnych. Białystok: Fundacja Audiodeskrypcja.
Tan, E.S.-H. (1995). Film-Induced Affect as a Witness Emotion. Poetics, 23, 7–32. DOI: https://doi.org/10.1016/0304-422X(94)00024-Z
Walczak, A., Fryer, L. (2017). Creative Description: The Impact of Audio Description Style on Presence in viWually Impaired Audiences. British Journal of Visual Impairment, 35(1), 6–17. DOI: https://doi.org/10.1177/0264619616661603
Więckowski, R. (2014). Audiodeskrypcja piękna. Przekładaniec, 28, 109–123.
Wygotsky, L.S. (1980). Psychologia sztuki. Warszawa: Wydawnictwo Literackie.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Aleksandra Jasielska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy